معرفي نشريه
علمی
نشریه علمی پژوهشی زمین شناسی نفت ایران نتایج تحقیقات استادان وپژوهشگران رشته های مختلف زمین شناسی نفت، مهندسی نفت، زمین شناسی مخازن نفت، پتروفیزیک، مهندسی اکتشاف نفت، ژئوشیمی، ژئوفیزیک، رسوب شناسی، شناخت حوضه های رسوبی، چینه و فسیل شناسی (سازندهای مرتبط نفتی شامل منشا، مخزن و سنگپوش یا هم ارز آنها) و کلیه ی گرایش های علوم زمین که در زمین شناسی نفت و اکتشاف نفت کاربرد دارد؛ را به منظور گسترش و پیشبرد علمی وفنی وتوسعه کیفی نیروهای متخصص وبهبود امور آموزشی وپژوهشی منتشر می نماید.
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ريزرخساره¬ها و چينه نگاري سکانسي سازند قم در برش‌هاي کوه چرخه (نطنز)، غرب زفره و ورتون (شمال شرق اصفهان)
امیر پدرام آرا مهدی یزدی زهرا ملکی علی بهرامیشماره 23 , دوره 12 , بهار-تابستان 1401در اين پژوهش، نهشته هاي اليگوسن-ميوسن سازند قم در برش‌هاي کوه‌چرخه (نطنز)، غرب زفره و ورتون (شمال شرق اصفهان) مورد مطالعه قرار گرفت. به کمک مشاهدات صحرايي و مطالعه مقاطع نازک در بخش کربناته در برش هاي مذکور تعداد 8 ريزرخساره شناسايي شد که از بخش هاي کم عمق لاگون تا دري چکیده کاملدر اين پژوهش، نهشته هاي اليگوسن-ميوسن سازند قم در برش‌هاي کوه‌چرخه (نطنز)، غرب زفره و ورتون (شمال شرق اصفهان) مورد مطالعه قرار گرفت. به کمک مشاهدات صحرايي و مطالعه مقاطع نازک در بخش کربناته در برش هاي مذکور تعداد 8 ريزرخساره شناسايي شد که از بخش هاي کم عمق لاگون تا درياي باز ته نشست شده اند و محيط رسوبي ته نشست سه برش به دليل عدم وجود ريف برجا و حضور سدهاي بايوکلاستي و عدم وجود ريزش، يک رمپ همشيب کربناته تشخيص داده شد. بر اساس مطالعات چينه نگاري سکانسي، هر يک از برش هاي مورد مطالعه داراي 2 سکانس رسوبي درجه ي 3 هستند.در برش کوه چرخه هر دو سکانس داراي سيستم تراکت TST و HST بوده که با يک مرز سکانسي از نوع SB2 از هم جدا مي شوند. در برش غرب زفره سکانس اول داراي سيستم تراکت TST و HST بوده و با يک مرز سکانسي از نوع SB1 از سکانس دوم که شامل سيستم تراکت LST، TST و HST بوده جدا مي گردد. در برش ورتون سکانس اول از نوع تجمعي بوده و از سکانس دوم که شامل سيستم تراکت TST و HST بوده با يک مرز سکانسي از نوع SB2 جدا مي شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی کیفیت مخزنی سازند سروک با استفاده از آنالیز خوشه ای گرافیکی و مقایسه آن با داده های پتروگرافی در یکی از میدان های نفتی فروبوم دزفول
سیده اکرم جویباری پيمان رضائي مجید مهدی پورشماره 23 , دوره 12 , بهار-تابستان 1401سازند سروک یکی از مخازن مهم کربناته در فرو بوم دزفول است. به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی این سازند در یکی ازمیدان های فروبوم دزفول از روش آنالیز خوشه ای گرافیکی و مقایسه با یافته های پتروگرافی استفاده گردید. یافته ها نشان داد که سازند سروک در میدان مورد مطالعه از 8 ریزرخ چکیده کاملسازند سروک یکی از مخازن مهم کربناته در فرو بوم دزفول است. به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی این سازند در یکی ازمیدان های فروبوم دزفول از روش آنالیز خوشه ای گرافیکی و مقایسه با یافته های پتروگرافی استفاده گردید. یافته ها نشان داد که سازند سروک در میدان مورد مطالعه از 8 ریزرخساره متعلق به زیرمحیط های لاگون، پشته کربناته، رمپ میانی و رمپ خارجی که در یک محیط رمپ تک شیب نهشته شده اند تشکیل شده است. عمده فرآیندهای دیاژنزی موثر بر این مخزن، شامل سیمانی شدن، انحلال، شکستگی، استیلولیتی شدن و دولومیتی شدن هستند. نتایج آنالیزخوشه ای گرافیکی منجر به شناسایی 3 رخساره الکتریکی گردید که رخساره EF1 ضعیف ترین پارامترهای مخزنی و رخساره EF3 بهترین وضعیت مخزنی را به خود اختصاص دادند. عمده ریزرخساره های EF1 ریزرخساره های گرینستونی و عمده ریزرخساره های EF3 منطبق بر ریزرخساره های وکستونی و پکستونی بوده است. بر این اساس به نظر می رسد زیرمحیط لاگون نسبت به سایر زیرمحیط ها به خصوص پشته کربناته از وضعیت مخزنی بهتری برخوردار می باشد و این مهم نشانه عملکرد متفاوت فرآیندهای دیاژنزی در این زیر محیط ها می باشد. در یک روند قائم نیز بیشترین حجم ستون هیدروکربنی در ستبرای رخساره الکتریکی EF3 و کمترین منطبق بر EF1 است این مهم حاکی از صحت و دقت رخساره های الکتریکی شناسایی شده است به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی می باشد. درمجموع می توان بیان نمود که استفاده از آنالیز خوشه ای گرافیکی و مقایسه با یافته های پتروگرافی راهکار مناسبی برای ارزیابی دقیق از کیفیت مخزنی مخازن کربناته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ارزیابی اولیه منشاء نفت مخازن آسماری و بنگستان میدان کوپال با استفاده از داده های ایزوتوپی و ژئوشیمیایی
اشکان زردشتی مرتضی طبایی محمود معماریانیشماره 23 , دوره 12 , بهار-تابستان 1401به منظور تجزیه و تحلیل خصوصیات ژئوشیمیایی، نمونه نفت های مخازن آسماری و گروه بنگستان در میدان کوپال مورد مطالعه با استفاده از تکنیک های ژئوشیمیایی گوناگون همچون تکنیک آسفالتین گیری، تکنیک کروماتوگرافی گازی، تکنیک کروماتوگرافی گازی – طیف سنجی جرمی و تکنیک اندازه گیری ای چکیده کاملبه منظور تجزیه و تحلیل خصوصیات ژئوشیمیایی، نمونه نفت های مخازن آسماری و گروه بنگستان در میدان کوپال مورد مطالعه با استفاده از تکنیک های ژئوشیمیایی گوناگون همچون تکنیک آسفالتین گیری، تکنیک کروماتوگرافی گازی، تکنیک کروماتوگرافی گازی – طیف سنجی جرمی و تکنیک اندازه گیری ایزوتوپ کربن، تحت آنالیز قرار گرفتند. هدف از این پژوهش مقایسه ایزوتوپ کربن و خصوصیات ژئوشیمیایی نفت های آسماری و بنگستان در میدان کوپال برای تعیین سنگ مادر و منشاء آن ها است. با در نظر گرفتن نتایج تکنیک تست و تحلیل بیوماکر های خانواده استران ها و ترپان ها استخراج شده از برش اشباع، می توان بیان کرد که نفت های تجمع یافته در مخازن آسماری و بنگستان میدان کوپال، دارای ویژگی های نفت های پارافینیک هستند که این نشان دهنده وجود نفتی سبک با کیفیت خوب، بالغ، گرانروی کم و با سولفور بالا است. با قرار دادن نسبت پارامتر بیومارکر ها در مقابل ایزوتوپ های کربن 13 و بررسی نتایج کلی حاصل از نمودارها، مشخص شد که نمونه نفت های مخازن آسماری و بنگستان میدان مورد مطالعه از یک سنگ مولدی مشترک زایش یافته اند و دارای خصوصیات یکسانی هستند و تنها در میزان بلوغ، درجه سیالیت و میزان فرآیند های مهاجرتی بین سنگ مولد و سنگ مخزن اندکی تفاوت دارند و همین طور سیر تحولی مواد آلی سنگ مولد به صورت طبیعی در میدان کوپال رخ داده است. مقادیر ایزوتوپ کربن در نفت ها بیانگر بلوغ متوسط سنگ مولد نفت ها است. رسم نمودار نسبت ایزوتوپ کربن 13 آروماتیک در مقابل ایزوتوپ کربن 13 اشباع نشان داد که هر دو نمونه نفت میدان مورد مطالعه متعلق به محیط های دریایی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مدل¬سازي پتروفيزيکي بخش زيرين سازند رتاوي با بکارگيري شبکه عصبي در تلفيق داده¬هاي لرزه¬اي و نمودارهاي چاه¬پيمايي
جاوید حناچی علیرضا بشریشماره 23 , دوره 12 , بهار-تابستان 1401ميدان نفتي اسفنديار در بخش شمالي خليج فارس و شمال ميدان فروزان وقع شده است. اين ميدان يک تاقديس بزرگ، که در بخش عرب به آن لوءلوء مي گويند. طول بخش ايراني ميدان 20 و عرض آن 7 کيلومتر مي باشد. اين ميدان در سال 1966 با حفر چاه E1 در شمال آن کشف گرديد. در سال هاي بعد چاه ها چکیده کاملميدان نفتي اسفنديار در بخش شمالي خليج فارس و شمال ميدان فروزان وقع شده است. اين ميدان يک تاقديس بزرگ، که در بخش عرب به آن لوءلوء مي گويند. طول بخش ايراني ميدان 20 و عرض آن 7 کيلومتر مي باشد. اين ميدان در سال 1966 با حفر چاه E1 در شمال آن کشف گرديد. در سال هاي بعد چاه هاي E3 و E2 در جنوب آن حفر شد. آزمايشات ساق مته و توليد در چاه E1 لايه اي 15 متري در بالاي رتاوي زيرين را حاوي نفت نشان داد. چاه E3 خشک ارزيابي گرديد و آزمايش چاه E2 نيز موفق نبود. چاه E4 در لايه بورگان وجود نفت را تائيد نمود و همانند چاه E1 لايه بالاي رتاوي زيرين حاوي نفت بود ضمن اينکه 14 متري از بخش زيرين لايه رتاوي زيرين نيز نفت دار گزارش شد، در بخش عربی ميدان لايه توليد کننده نفت ياماما مي باشد که در رتاوي زيرين قرار دارد. اين لايه در نمودارهاي چاه پيمايي بخش ايراني نيز داراي نفت ارزيابي گرديد. مدل سازي استاتيک زون هاي A و B در لايه رتاوي زيرين با استفاده از داده هاي لاگ و برداشت هاي لرزه اي براي رفع ابهامات موجود در اين ميدان مي تواند گره گشا باشد. در اين مدل سازي در افق مورد مطالعه داده هاي چاه پيمايي و لرزه نگاري به کمک نرم افزارهاي پتروفيزيکي و ژئوفيزيکي نظير ژئولاگ و همپسون راسل تفسير و مدل شده است. در بسط اطلاعات پتروفيزيکي به کمک داده هاي لزه اي از روش شبکه عصبي استفاده گرديده است. به کمک اين مدل بخش هاي مناسب مخزني و محل هاي مناسب جهت حفاري قابل پيش بيني خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی تغییرات مداری آب و هوایی و نرخ رسوبگذاری در سازند ایلام در میدان نفتی کوپال، فروافتادگی دزفول
فروغ عباساقی آرمین امیدپورشماره 23 , دوره 12 , بهار-تابستان 1401توالی¬های کربناته شاخص¬های اقلیمی دیرینه را به خوبی در خود ثبت می¬کنند و برای درک الگوهای آب و هوایی، شناسایی چرخه¬های میلانکوویچ و تاثیر آنها بر نوسانات سطح آب دریا در طول فانروزوئیک بسیار مفید هستند. در مطالعه حاضر توالی¬های کربناته سازند ایلام به سن سانتونین و داده¬ه چکیده کاملتوالی¬های کربناته شاخص¬های اقلیمی دیرینه را به خوبی در خود ثبت می¬کنند و برای درک الگوهای آب و هوایی، شناسایی چرخه¬های میلانکوویچ و تاثیر آنها بر نوسانات سطح آب دریا در طول فانروزوئیک بسیار مفید هستند. در مطالعه حاضر توالی¬های کربناته سازند ایلام به سن سانتونین و داده¬های لاگ گامای طیفی مربوط به آنها در یکی از میادین نفتی فروافتادگی دزفول در جنوب غرب زاگرس جهت شناسایی این چرخه¬ها و عوامل موثر بر رسوبگذاری این سازند انتخاب شده است. شواهد موجود نشان می¬دهند که انواع چرخه¬های میلانکوویچ در زمان رسوبگذاری سازند ایلام بر روی شرایط آب و هوایی موثر بوده¬اند، اما چرخه¬های طولانی مدت گریز از مرکز محور زمین نقش بیشتری در این زمینه داشته¬اند. نرخ رسوبگذاری در این سازند به طور میانگین 5/5 – 4 سانتی¬متر در هر هزار سال محاسبه شده است. با توجه به مقدار نرخ رسوبگذاری و تعداد چرخه¬های طولانی مدت گریز از مرکز محور زمین شناسایی شده، می¬توان گفت سازند ایلام در مدت زمان 3/1 – 18/1 میلیون سال رسوبگذاری کرده است. تغییرات سطح آب دریا در چاه¬های مورد مطالعه تا حد زیادی با تغییرات جهانی سطح آب دریاها مطابقت نشان می¬دهد. رسوبگذاری سازند ایلام تا حد زیادی متاثر از عملکرد چرخه¬های طولانی مدت گریز از مرکز محور زمین، نوسانات جهانی سطح آب دریا و حوادث تکتونیکی کرتاسه بالایی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی محیط رسوبی واحدهای شیلی سازند پابده-گورپی و تاثیر کانیهای رسی در پایداری دیواره چاه، میدان نفتی آغاجاری
بهمن سلیمانی زهرا دهقانیشماره 23 , دوره 12 , بهار-تابستان 1401واحدهای شيلی یکی از عوامل مشکل ساز در پروسه حفاري مخازن نفتی محسوب می شوند. مطالعه کنونی در ارتباط با ناپايداري دیواره چاه به واسطه حضور کاني هاي رسي در سازندهای شيلي پابده – گورپي در میدان آغاجاری است. بررسی و شناسایی شیل ها با استفاده از روش آزمایشگاهی XRF و لاگ NGS ص چکیده کاملواحدهای شيلی یکی از عوامل مشکل ساز در پروسه حفاري مخازن نفتی محسوب می شوند. مطالعه کنونی در ارتباط با ناپايداري دیواره چاه به واسطه حضور کاني هاي رسي در سازندهای شيلي پابده – گورپي در میدان آغاجاری است. بررسی و شناسایی شیل ها با استفاده از روش آزمایشگاهی XRF و لاگ NGS صورت گرفته است. نتایج به دست آمده نشان داد که روشNGS نسبت به ایلیت حساس بوده و برای شناسایی آن کاربرد دارد. با توجه به میزان Fe2O3 ، بخش بالای پابده شرایط اکسیدان ولی به سمت گورپی شرایط احیا حاکم است. نقش سایر عناصر نیز در تشکیل کانی های رسی مورد بحث قرار گرفته است. براساس میزان آهن، منگنز و وانادیم، نمونه های مورد مطالعه در گروه 3 رده بندی Quinby-Hunt and Wilde قرار می گیرند (شرایط احیا ولی Eh احیا غیر سولفیدی و pH متوسط تا پایین). گستره تغییرات نسبت Th/U (5/1-4) نشانه تغییرات محیطی از دریایی تا حدواسط می باشد. پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مطالعه پتروگرافي و پتروفيزيکي سازندهاي کربناته پرمو- ترياس (دالان و کنگان) در محدوده کمان قطر واقع در خليج فارس
علیرضا بشریشماره 7 , دوره 3 , بهار 1393سازندهاي پرموترياس يکي از عظيم ترين مخزنهاي گازي کربناته حوضه خيلج فارس و کشور هاي مجاور آن محسوب مي شود. سنگ شناسي عمومي آنها از جنس سنگ آهك، دولوميت و انيدريت مي باشد. رخساره هاي اين سازندها در محيطهاي رسوبگذاري متنوعي از جمله محيط دريايي كم عمق، پرانرژي، حد جزر و مدي چکیده کاملسازندهاي پرموترياس يکي از عظيم ترين مخزنهاي گازي کربناته حوضه خيلج فارس و کشور هاي مجاور آن محسوب مي شود. سنگ شناسي عمومي آنها از جنس سنگ آهك، دولوميت و انيدريت مي باشد. رخساره هاي اين سازندها در محيطهاي رسوبگذاري متنوعي از جمله محيط دريايي كم عمق، پرانرژي، حد جزر و مدي، محيطهاي دريايي نيمه آزاد، سدي و لاگوني انباشته شده است. هدف از اين مطالعه، سرشت نمايي و بررسي خواص مخزني و تعيين ميکروفاسيس هاي اين سازندها و نهايتا" ارزيابي کيفيت مخزني آنها از روي مقاطع نازک حاصل از مغزه ها و خرده سنگ هاي حفاري و اطلاعات نمودار هاي چاه نگاري مربوط به اين سازندها در ميادين مختلف موجود در محدوده کمان قطر است. براساس اين مطالعه، اين سازندها از لحاظ ليتواستراتيگرافي در مجموع به چهار زون k1-k4 تقسيم بندي شده و هر يک از اين زونها يا واحدها خود به زير واحدهاي مختلفي تقسيم شده اند. از نظر كيفيت مخزني اين زونها در چهار گروه ضعيف، متوسط، خوب و خيلي خوب قرار داده شده اند، به طوريکه زون k4 داراي بالاترين کيفيت مخزني و زون k1 داراي کمترين کيفيت مخزني است. رسم نقشه هاي هم ضخامت و هم عمق، همچنين انجام تطابق ميان چاههاي مختلف و نيز مدل سه بعدي چينه شناسي زونهاي فوق، نشانگر کاهش ضخامت از غرب به شرق مي باشد. از نظر عمقي نيز اين سازندها در قسمتهاي جنوب شرقي در اعماق بيشتري قرار گرفته اند، بصورتي که در ميدان سلمان عمق قرار گيري اين سازندها بيشتر از ساير ميدانهاي مورد مطالعه است. مطالعه ميکروسکوپي مقاطع نازك حاصل از مغزه هاي حفاري در اين سازندها، از نظر بافت و نوع سنگ شناسي منجر به شناسايي رخساره هاي سنگي گوناگون از جمله رخساره توده انيدريتي، رخساره دولومادستون يا مادستون دولوميتي، رخساره دولوباندستون ترومبوليتي و استروماتوليتي، رخساره دولووكستون/ پكستون، رخساره دولوگرينستون هاي فاقد سيمان انيدريتي و رخساره گرينستوني شد که با بررسي خواص پتروفيزيکي (تخلخل و تراوايي) بر روي اين رخساره ها، هر يک آنها از نظر كيفيت مخزني در چهار گروه ضعيف، متوسط، خوب و خيلي خوب قرار داده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مطالعه بلوغ و مسیر مهاجرت با استفاده از مدل¬سازی دوبعدی در تعدادی از میادین نفتی فروافتادگی دزفول
اشکان ملکی سید علی معلمی محمدحسین صابری محمد حسن جزایریشماره 17 , دوره 9 , بهار-تابستان 1398در جنوب غرب ایران مخازن بزرگ نفت و گاز شامل کربنات های ژوراسیک و کرتاسه وجود دارد که در آن ها سنگ های منشأ مناسبی در توالی از کرتاسه پیشین و ژوراسیک قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی تولید، مهاجرت و خصوصیات سنگ های منشأ پابده، کژدمی، گرو و سرگلو در منطقه مورد مطا چکیده کاملدر جنوب غرب ایران مخازن بزرگ نفت و گاز شامل کربنات های ژوراسیک و کرتاسه وجود دارد که در آن ها سنگ های منشأ مناسبی در توالی از کرتاسه پیشین و ژوراسیک قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی تولید، مهاجرت و خصوصیات سنگ های منشأ پابده، کژدمی، گرو و سرگلو در منطقه مورد مطالعه می باشد. بدین منظور تاریخچه تدفین و مدل حرارتی یک بعدی در چهار حلقه چاه و مدل سازی دوبعدی در یک مقطع برای منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار اوپن فلو جهت تعیین وضعيت پختگي لایه ها و خروج هیدروکربور مورد ارزیابی قرار گرفت. از مقایسه مقادیر دما و انعکاس ویترینایت اندازه گیری شده با نتایج مدل، جهت کالیبراسیون مدل سازی استفاده شد. نتایج مدلسازی یک-بعدی تاريخچه تدفين و حرارتي در اين مطالعه نشان می دهد که سازندهای سرگلو، گرو و کژدمی به پختگی رسیده اند و خروج هیدروکربور داشته اند اما سازند پابده به بلوغ کافی جهت پختگی و تولید هیدروکربور نرسیده است. نتایج مدل مهاجرت در مقطع مورد مطالعه نشان می دهد که دو سیستم هیدروکربوری کرتاسه پیشین و کرتاسه میانی توسط سازند کژدمی جدا شده و بنابراین مهاجرت هیدروکربور در لایه های عمیق-تر از کژدمی غالباً بصورت جانبی و به سمت دشت آبادان بوده است. هیدروکربور تولیدی از سازند کژدمی علاوه بر شارژ لایه های بالایی بصورت قائم، در لایه های ایلام و سروک به دلیل شیب کلی لایه ها بصورت جانبی و بسمت دشت آبادان نیز مهاجرت نموده است. به طور کلی روند پختگی سنگ های منشأ از شرق به غرب منطقه مورد مطالعه کاهش یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تفسیر محیط رسوبی و عوامل موثر بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین نفتی ناحیه دشت آبادان
آراد کیانی محمدحسین صابری بهمن زارع نژاد الهام اسدی مهماندوستی نسیم رحمانیشماره 16 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1397سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس م چکیده کاملسازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی 13 ریزرخساره در قالب 4 کمربند پهنه جزر و مدی، لاگون، پشته سدی و دریای باز برای نهشته های سازند سروک در میدان نفتی مورد مطالعه شناسایی شده است که بیانگر نهشته شدن بخش بالایی سازند سروک در یک محیط رمپ کربناته هموکلینال یا هم شیب است. از جمله فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده می توان به انحلال، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، شکستگی، تراکم، نوشکلی، میکرایتی شدن، آشفتگی زیستی، پیریتی شدن، هماتیتی شدن، فسفاتی شدن و سیلیسی شدن اشاره کرد. فرآیندهای دیاژنزی سازند سروک در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی رخ داده اند. از بین فرآیندهای دیاژنزی انحلال و شکستگی مهمترین نقش را در افزایش کیفیت مخزنی داشته اند و سیمانی شدن، تراکم و دولومیتی شدن مهمترین عامل کاهش کیفیت مخزنی بوده اند. با بررسی های چینه نگاری سکانسی 3 سکانس رسوبی از نوع درجه سوم به سن تورونین، سنومانین پسین و سنومانین میانی شناسایی شد و رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی در چارچوب آن مورد مطالعه قرار گرفت. تطابق داده های تخلخل و تراوایی مغزه نشان داد که کیفیت مخزنی در این سازند تحت تاثیر رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی بوده است. به صورتی که ریز رخساره های حاوی رودیست بیشترین کیفیت مخزنی را داشته اند. باتوجه به فرآیندهای دیاژنزی، رسوبی و داده های تخلخل و تراوایی، رخساره های پشته سدی و دریای باز به سمت خشکی بهترین کیفیت مخزنی را داشته است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مدلسازی هرزروی گل حفاری در سازند آسماری با استفاده از روش زمين آمار در محيط نرم افزار RMS در يکی از ميادين نفتی جنوب غربی ايران
کیومرث طاهری فرهاد محمد ترابشماره 11 , دوره 6 , بهار-تابستان 1395مطالعه هرزروی در سازند آسماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا حدود 25 ٪ تا 40٪ از هزينه هاي حفاري را هزينه سيال حفاري به خود اختصاص می دهد. با توجه به اینکه میدان مورد مطالعه با مشکل هرزروی های شدید در سازند آسماری مواجه است لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی مناطق چکیده کاملمطالعه هرزروی در سازند آسماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا حدود 25 ٪ تا 40٪ از هزينه هاي حفاري را هزينه سيال حفاري به خود اختصاص می دهد. با توجه به اینکه میدان مورد مطالعه با مشکل هرزروی های شدید در سازند آسماری مواجه است لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی مناطق دارای هرزروی و نمایش توزیع هرزروی در مخزن آسماری می باشد. ابتدا با مدلسازی مخزن در نرم افزار RMS و بکارگیری الگوریتم میانگین متحرک اقدام به رسم نقشه های هرزروی در مخزن آسماری شد. بدین منظور داده های مربوط به 363 حلقه چاه در این میدان پس از آماده سازی بصورت رقومی در آمده و جهت آماده سازي داده ها براي تهيه نقشه ها و مدل های سه بعدی یازده زون مختلف در مخزن آسماری، مراحل مختلفي همچون حذف داده هاي پرت، نرمال سازی داده ها، رسم هیستوگرام و واریوگرافی داده ها و عملیات تخمین و مدلسازی انجام شده است. در اين مطالعه همچنین از روش زمین آماری تخمین کریجینگ برای مدلسازی سه بعدی هرزروی مخزن آسماری در میدان نفتی مورد مطالعه، استفاده شده است که خروجی مدلسازی های انجام شده در روش زمین آماری تخمین کریجینگ متمرکزتر و نتایج بهتری بدست داده است. سپس با تجزیه و تحلیل اطلاعات، نقشه مدل های دو بعدی و سه بعدی هرزروی گل حفاری در سازند آسماری ارائه شده است. با شبیه سازی و مدلسازی هرزروی و تطبیق آن با مدل های گسلی مخزن و نمودارهای شاخص تولید مشخص شد که عمده هرزروی های موجود ناشی از شکستگی های گسلی بوده و تنها در موارد اندکی بالا بودن وزن گل موجب هرزروی شده است. بکارگیری روش های عملیاتی مناسب مانند مکان یابی مناسب چاه های جدید با بهره گیری از نقشه های هرزروی ارائه شده و به کارگیری روش های حفاری فروتعادلی و استفاده از سیال حفاری با وزن مخصوص و ترکیب مناسب مانند سیالات حفاریNIF و MMH در نقاط با هرزروی شدید و یا ترکیبی از این روش ها جهت کنترل هرزروی در نقاط بحرانی مخزن پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - مطالعه نقش مدلسازی هرزروی گل حفاری و نمودار تصویرگر FMI در تعیین شکستگی¬های مخزن آسماری در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران
کیومرث طاهری محمدرضا رسایی عباس اشجعیشماره 14 , دوره 7 , پاییز-زمستان 1396شناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می کند. در بررسی ویژگی های ساختمان های نفتی، مطالعه شکستگی های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله ب چکیده کاملشناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می کند. در بررسی ویژگی های ساختمان های نفتی، مطالعه شکستگی های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله به زمین شناسان نفتی کمک شایانی می نماید. از آنجایی که اکثر مخازن ایران از نوع کربناته هستند، بررسی و شناسایی هرچه بیشتر شکستگی ها، میزان باز شدگی شکاف ها و توزیع تخلخل در مخزن آسماری میدان مورد مطالعه، جزو موثرترین عوامل در تولید هیدروکربن از این میدان محسوب می شود. یکی از بهترین راه های شناسایی و تفسیر زمین شناسی درون چاه، استفاده از نمودار تصویری FMI است، که می تواند تصاویری با کیفیت بالا از چاه ایجاد کند. به کمک تصاویر تهیه شده، می توان انواع شکستگی ها، تخلخل، توزیع فضاهای خالی دیاژنتیکی و تخمین روند تراوایی را مشخص کرد. در این مقاله ابتدا، ساختار و نحوه عملکرد نمودار تصویرگر FMI و سپس مشکلات حفاری و تولید در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفته شد. در ادامه نقش کاربردی نمودار در تفسیر و تعیین میزان باز شدگی شکاف ها، توزیع تخلخل و میزان نفوذپذیری در 8 حلقه چاه در مخزن آسماری، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مطالعه، شناسایی شکستگی های مخزن آسماری و نحوه گسترش این شکستگی ها در مخزن با استفاده از مدلسازی هرزروی، تفسیر نمودار تصویرگر FMI و تاثیر این شکستگی ها بر تخلخل و تراوایی مخزن انجام شد. در این مطالعه مشخص شده است که، شکستگی های شناسایی شده در چاه ها انطباق بسیار خوبی با نقشه های هرزروی گل حفاری و گسل های پی سنگی در تاقدیس مخزن آسماری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - مدل سازی سه بعدی زمين شناسی دو زون در بخش شرقی ميدان نفتی اهواز
راضیه دوستی ایرانی مریم پیروی محمد رحیم کریمی مهدی دوستی ایرانیشماره 9 , دوره 5 , بهار-تابستان 1394میدان نفتی اهواز یکی از بزرگترین میدان های نفتی حوضه زاگرس می باشد. این میدان در فروافتادگی عظیم دزفول قرار دارد. این میدان دارای روند شمال غربی-جنوب شرقی (به موازات رشته کوه زاگرس) می باشد. اين مطالعه با هدف مدل سازی سه بعدی زمین شناسی (مدل پتروفیزیکی) زون 3 سازند ایلا چکیده کاملمیدان نفتی اهواز یکی از بزرگترین میدان های نفتی حوضه زاگرس می باشد. این میدان در فروافتادگی عظیم دزفول قرار دارد. این میدان دارای روند شمال غربی-جنوب شرقی (به موازات رشته کوه زاگرس) می باشد. اين مطالعه با هدف مدل سازی سه بعدی زمین شناسی (مدل پتروفیزیکی) زون 3 سازند ایلام و زون 1 سازند سروک در بخش شرقی میدان اهواز و مقایسه آن ها انجام شده است. در این مطالعه مدل سازي تخلخل، اشباع آب و حجم شیل توسط روش شبیه سازي پی در پی گوسی (SGS) انجام شده است. در ابتدا ليست چاه هايي كه زون 3 سازند ایلام و زون 1سازند سروک در آن ها داراي نمودارهاي چاه پيمايي بودند تهیه و اطلاعاتي در مورد مختصات چاه ها، عمق سرسازند و تعيين ضخامت سازندها در چاه ها جمع‌آوري گردید. در این مطالعه از اطلاعات 25 چاه موجود در بخش شرقی میدان اهواز استفاده شده است. بعد از مدل سازی سه بعدی مخزن و توزیع پارامترهای مخزنی، محاسبات حجمی تخمین سیالات صورت گرفته است. برای مشخص شدن هم بستگی فضایی، واریوگرام ها برای تمامی زون ها بر اساس متغیرهاي اشباع آب و تخلخل مفید رسم شدند و مدل سه بعدی پارامترهای پتروفیزیکی تخلخل، اشباع آب و نسبت خالص به ناخالص (NTG) ساخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - طبقه بندی ژنتیکی نفت‌های میادین شرق خلیج فارس با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز نمونه‌های آسفالتین
مرتضی طاهری نژاد مرتضی آسمانی احمدرضا ربانیشماره 12 , دوره 6 , پاییز-زمستان 1395آسفالتین موجود در نفت خام همواره به عنوان یک مشکل در صنعت نفت مطرح است، اما آسفالتین ها از ترکیبات مطلوب در مطالعات ژئوشیمیایی خصوصا تطابق نفت- نفت هستند. یکی از موضوعات مهم در مطالعات ژئوشیمیایی، تطابق نفت- نفت می باشد که این امکان را فراهم می‌آورد که نفت ها از نظر ژنت چکیده کاملآسفالتین موجود در نفت خام همواره به عنوان یک مشکل در صنعت نفت مطرح است، اما آسفالتین ها از ترکیبات مطلوب در مطالعات ژئوشیمیایی خصوصا تطابق نفت- نفت هستند. یکی از موضوعات مهم در مطالعات ژئوشیمیایی، تطابق نفت- نفت می باشد که این امکان را فراهم می‌آورد که نفت ها از نظر ژنتیکی طبقه بندی شوند. آسفالتین ها بدلیل شباهت ساختاری به کروژن و همچنین عدم تاثیر یا تاثیر کم از فرآیندهای ثانویه به عنوان ترکیبی ارزشمند در مباحث ژئوشیمیایی مطرح می‌باشند. لذا در این مقاله از ویژگی های ساختاری آسفالتین به عنوان پارامتر تطابق بهره گرفته شد. در این مقاله ویژگی‌های ساختاری آسفالتین 5 نمونه نفت از میادین شرقی خلیج فارس با استفاده از روش طیف سنجی مادون قرمز مورد بررسی قرار گرفته است. از نمودارهای دوبعدی و سه بعدی تعریف شده براساس ترکیبات آلیفاتیک و آروماتیک (ترکیبات غالب در ساختار آسفالتین ها) و گروه های سولفوکسید و کربونیل (بیانگر فراوانی عناصر گوگرد و اکسیژن در آسفالتین ها) به منظور مقایسه ساختار آسفالتین ها در نمونه های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج حاصله از نمودارهای تعریف شده، نمونه های نفتی مورد مطالعه دو خانواده با خصوصیات ژنتیکی متفاوت را تشکیل می‌دهند. خانواده اول شامل نفت میدان‌های سلمان و رشادت و خانواده دوم شامل نفت میدان‌های رسالت، سیری E و سیری D می‌باشد. به منظور تایید نتایج حاصل از روش طیف سنجی مادون قرمز، از سایر روش-های متداول ژئوشیمیایی مانند پارامترهای بایومارکری و داده های ایزوتوپ استفاده گردید که این روش ها نتایج بدست آمده را کاملا تایید نمودند. براساس پارامترهای بایومارکری خانواده اول دارای سنگ منشا مارنی بوده و خانواده دوم از سنگ منشا کربناته تولید شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - مطالعه جامع لایه های شیلی سازند بورگان بانگرش به مسئله پایداری دیواره چاه
محمد سلیمانی سعیده رعیت دوستشماره 6 , دوره 3 , پاییز 1392چکیده این مطالعه قصد دارد تا میان لایه های شیلی سازند بورگان در این میدان نفتی را از دیدگاه پایداری دیواره چاه شناسایی کند. در روند انجام این مطالعه مجموعه ای از اطلاعات و نمونه ها شامل نمونه های مغزه از میدان تهیه شده و یک مطالعه موردی با جزییات ارائه می شود. برای چکیده کاملچکیده این مطالعه قصد دارد تا میان لایه های شیلی سازند بورگان در این میدان نفتی را از دیدگاه پایداری دیواره چاه شناسایی کند. در روند انجام این مطالعه مجموعه ای از اطلاعات و نمونه ها شامل نمونه های مغزه از میدان تهیه شده و یک مطالعه موردی با جزییات ارائه می شود. برای تعیین کانی شناسی نمونه ها آزمایشات پراش اشعه ایکس روی نمونه های توده ای انجام گرفته است. كاني هاي رسي نمونه ها استخراج شده و به روش هاي نرمال، حرارتي و اشباع اتيلني آماده سازي شده و مجدداً آزمایشات پراش اشعه ایکس انجام گرفتند. مرحله بعد مطالعه با ميكروسكوپ الكتروني و اندازه گیری ظرفيت تعويض کاتیونی نمونه ها می باشد. با طیف سنجی پرتو گاما و استفاده از كراس پلات نوع كاني‌هاي رسي نمونه ها مشخص گردیدند. كوارتز و کانی های رسی كائولينيت و ايليت فراوانترين كاني هاي موجود در نمونه ها محسوب می شوند. سازند شیلی مورد مطالعه تمايل چنداني به آبگيري و تورم از خود نشان نمی دهد و مشکل آماس در تماس با سیالات حفاری پایه آبی را ندارد. پایین بودن مقادیر ظرفیت تبادل کاتیونی این مسئله را تایید می کند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نیز نفوذپذیری پایین سنگ را نمایش می دهد. می توان نمونه ها را جزء گروه شیل های ورقه ای و شكننده تقسیم بندی کرد که به هنگام حفاري ميتوانند منجر به شکست سازند در امتداد سطوح لایه بندی و ریزش دیواره چاه گردند. طراحی شیمیایی سیال حفاری در حل مشکل ناپایداری دیواره چاه در این سازند چندان موثر نخواهد بود و تنها ممانعت از نفوذ فشار و سیال حفاری با استفاده از مواد پرکننده می تواند پایداری را بهبود بخشد. مناسبترین روش در پایدارسازی دیواره چاه در این سازند استفاده از روش های مکانیک سنگی مانند انتخاب جهت و شیب مناسب چاه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - محاسبه مدول¬های الاستیک و پارامتر¬های مقاومتی سنگ و بررسی رابطه آنها با میزان تخلخل در سازند دالان در یکی از چاه¬های میدان گازی پارس جنوبی
رضا خوشنویس زاده علیرضا حاجیان احسان لرکیشماره 14 , دوره 7 , پاییز-زمستان 1396پارامترهای الاستیک سنگ را می توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تک‌محوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و به‌عنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته می‌شود. این چکیده کاملپارامترهای الاستیک سنگ را می توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تک‌محوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و به‌عنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته می‌شود. این پارامترها که نشان‌دهنده میزان مقاومت سنگ در برابر شکست هستند، از پارامترهای مهم برای تحلیل پایداری دیواره چاه به شمار می‌روند. با توجه به در دسترس نبودن و گران بودن داده های مغزه، و همچنین توجه به این مسئله که داده های حاصل از مغزه به‌صورت پیوسته نبوده و در تمام نقاط چاه در دسترس نیستند، استفاده از لاگ DSI برای محاسبه مدول های الاستیک یکی از بهترین روش‌ها برای محاسبه این پارامترها است. همچنین با استفاده از این لاگ می توان مدول های الاستیک را به‌طور پیوسته در چاه، موردمطالعه قرارداد.در این مطالعه پارامترهای الاستیک دینامیک با استفاده از نمودار چاه پیمایی DSI، و نمودار چگالی برای سازند دالان محاسبه شد. با توجه به اینکه پارامترهای محاسبه‌شده با استفاده از سرعت امواج صوتی از نوع پارامترهای دینامیکی هستند، لذا این پارامترها با استفاده از روابط تجربی مناسب به مدول های استاتیک تبدیل شدند. پارامترهای مقاومت سنگ با استفاده از روابط تجربی که به طور متداول در صنعت نفت برای تعیین پارامترهای مقاومت سنگ استفاده می شوند، محاسبه شدند. این پارامترهای با توجه به مدول های الاستیک استاتیک و همچنین مقادیر تخلخل و حجم شیل محاسبه شد. مقایسه مقادیر مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ با میزان تخلخل نشان داد که میزان تخلخل با مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ رابطه عکس دارد، به‌طوری‌که با افزایش تخلخل میزان مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ کاهش‌یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تخمین نمودارهای تراوایی نسبی آب –نفت با استفاده از داده های فشار مویینگی در یکی از مخازن کربناته ایران
بابک شعبانی عزت اله کاظم زادهشماره 2 , دوره 1 , پاییز-زمستان 1390تراوایی نسبی را می توان با آزمایش مغزه های نفتی به صورت مستقیم محاسبه نمود ،ولی با توجه به عواملی چون عدم دسترسی به نتایج آزمایشگاهی اندازه گیری مستقیم تراوایی نسبی سیالات ،از روش های غیر مستقیم نیز برای اندازه گیری آن استفاده می شود .یکی از این روش ها ،تخمین نمودار های چکیده کاملتراوایی نسبی را می توان با آزمایش مغزه های نفتی به صورت مستقیم محاسبه نمود ،ولی با توجه به عواملی چون عدم دسترسی به نتایج آزمایشگاهی اندازه گیری مستقیم تراوایی نسبی سیالات ،از روش های غیر مستقیم نیز برای اندازه گیری آن استفاده می شود .یکی از این روش ها ،تخمین نمودار های تراوایی نسبی با استفاده از داده های فشار مویینگی می باشد ودر ستی ان برای محاسبه تراوایی نسبی مایع –گاز، در سال های گذشته مورد بررسی قرار گرفته است ؛ولی هنوز اطلاعات کافی برای انتخاب بهترین مدل برای محاسبه تراوایی نسبی آب-نفت موجود نیست .در این مقاله از مدل های مختلفی چون Corey،Brooks-Corey،Li-Purcell،LI-Burdine برای محاسبه تراوایی نسبی آب –نفت با استفاده از داده های فشار مویینگی آب-نفت در فرایند تخلیه در یکی از مخازن کربناته نفت تر ایران استفاده شد .نتایج بدست آمده با داده های آزمایشگاهی تراوایی نسبی اب-نفت مقایسه شدند ومدل های Corey وBrooks-Corey مقادیر تقریباً دقیقی را برای محاسبه تراوایی نسبی نفت تخمین زدند .ولی مدل های Li-Purcell و LI-Burdineمقادیر کمتری را برای فاز تر کننده محاسبه کردند. همچنین ،به جز مدل Li-Purcell نتایج حاصل از سایر مدل ها برای تراوایی نسبی آب تقریباً یکسان است ودر اکثر موارد مقادیر بیشتری را نسبت به داده های آزمایشگاهی تخمین می زنند .سپس ،طبقه بندی مخزن با استفاده از اطلاعات شعاع منافذ مغزه در اشباع 35در صد از جیوه انجام شد ودقت هر یک از مدل ها برای هرگونه سنگی مورد بررسی وتفسیر قرار گرفت ؛نتایج حاصل از این کار نشان داد که تخمین نمودار های تراوایی نسبی آب-نفت با استفاده از دادهای فشار مویینگی می تواند به عنوان یک روش قابل قبول در محیط های کربناته نفت تر نیز ،مورد استفاده قرار گیرد . پرونده مقاله
