معرفي نشريه
علمی
نشریه علمی پزوهشی زمین شناسی نفت ایران نتایج تحقیقات استادان وپزوهشگران رشته های مختلف زمین شناسی نفت ،زمین شناسی مخازن نفت ،پتروفیزیک،مهندسی اکتشاف نفت وگرایش های وابسته را به منظور گسترش و پیشبرد علمی وفنی وتوسعه کیفی نیروهای متخصص وبهبود امور اموزشی وپژوهشی منتشر می نماید.
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی سیکلواستراتیگرافی مخزن آسماری در میادین نفتی کرنج، پرنج و پارسی
اردوان خلیلی حسین وزیری مقدم مهران آرینشماره 20 , دوره 10 , پاییز-زمستان 1400مهمترین دلیل مطالعه هر مخزن نفتی استفاده بهینه تر از قسمت های تولیدی مخزن می باشد و اولین قدم در شناسایی مخزن زون بندی آن است. زون بندی بر اساس تغییرات سنگ شناسی با تلفیق داده های تولیدی و نمودارهای پتروفیزیکی در هر مخزن مشخص می گردد. جهت بهبود و تسریع زون بندی مخازن نف چکیده کاملمهمترین دلیل مطالعه هر مخزن نفتی استفاده بهینه تر از قسمت های تولیدی مخزن می باشد و اولین قدم در شناسایی مخزن زون بندی آن است. زون بندی بر اساس تغییرات سنگ شناسی با تلفیق داده های تولیدی و نمودارهای پتروفیزیکی در هر مخزن مشخص می گردد. جهت بهبود و تسریع زون بندی مخازن نفتی همانند دیگر شاخه های علوم در سالیان اخیر استفاده از نرم افزار رایج گردیده است. یکی از قدرتمندترین این نرم افزارها سیکلولاگ (Cyclolog) است. علم استفاده از این نرم افزار سیکلواستراتیگرافی است که بر اساس چرخه های رسوبی و شناخت آنها می توان زون های مخزنی را از یکدیگر تفکیک نمود. نرم افزار سیکلولاگ به کمک نمودارهای پتروفیزیکی اخذ شده از درون حفره چاه و بویژه نمودار گاما (GR) امکان تطابق زیر سطحی و تهیه چارت تطابقی را در چاه های انتخابی به ما می دهد. در این تحقیق در سه میدان نفتی مورد مطالعه (کرنج، پرنج و پارسی) با استفاده از نرم افزار سیکلولاگ در مجموع هفت خط زمانی مثبت (Pb3000, Pb2000, Pb1500, Pb1000, Pb500, Pb400, and Pb300) و همچنین پنج خط زمانی منفی (Nb4000, Nb3000, Nb2000, Nb1000, and Nb500) تشخیص داده شد. براین اساس خط زمانی Pb1500 جدا کننده و مرز آشکوب های شاتین و آکی تانین بوده که در چاههای هر سه میدان مورد مطالعه تقریباً از مرز زونهای مخزنی 3 و 4 عبور می کند. همچنین خطوط زمانی Nb4000, Nb3000, and Nb2000 دارای سن شاتین می باشند. خط زمانی Nb3000 در میدان نفتی کرنج با توجه به کالیبره نمودن با شواهد سن سنجی (بیواستراتیگرافی) در بیشتر چاهها از مرز زونهای 4 و 5 عبور کرده و مشخص کننده سر سازند پابده است. سن خط زمانی Nb500 بوردیگالین بوده و در میادین مورد مطالعه از میانه زون 1 مخزنی آنها عبور می¬کند. مرز بین آشکوب¬های آکی تانین و بوردیگالین با خط زمانی Nb1000 مشخص می¬گردد این خط زمانی در هر سه میدان مورد مطالعه از مرز زونهای 1 و 2 عبور می کند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تخمین تراوایی با بکارگیری لاگ های پتروفیزیکی و روش های هوش مصنوعی: مطالعه موردی در مخزن آسماری میدان نفتی اهواز
ابوذر محسنی پور بهمن سلیمانی ایمان زحمتکش ایمان ویسیشماره 20 , دوره 10 , پاییز-زمستان 1400تراوایی از جمله مهمترین پارامترهای پتروفیزیکی است که نقشی اساسی را در بحث¬های تولید و توسعه میادین هیدروکربونی دارند. در این پژوهش ابتدا نمودار تشدید مغناطیسی هسته¬ای در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفت و تراوایی با استفاده از دو روش مرسوم مدل سیال آزاد(Coates) و مد چکیده کاملتراوایی از جمله مهمترین پارامترهای پتروفیزیکی است که نقشی اساسی را در بحث¬های تولید و توسعه میادین هیدروکربونی دارند. در این پژوهش ابتدا نمودار تشدید مغناطیسی هسته¬ای در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفت و تراوایی با استفاده از دو روش مرسوم مدل سیال آزاد(Coates) و مدل شلمبرژه یا میانگین T2 (SDR) محاسبه شد. سپس با ساخت مدل ساده شبکه عصبی مصنوعی و همچنین ترکیب آن با الگوریتم¬های بهینه¬سازی رقابت استعماری (ANN-ICA) و ازدحام ذرات (ANN-PSO) تراوایی تخمین زده شد. در نهایت نتایج حاصل با مقایسه تراوایی COATES و تراوایی SDR تخمین زده شده نسبت به مقدار واقعی، مورد بررسی قرار گرفتند و دقت تخمین از نظر مجموع مربع خطا و ضریب همبستگی مقایسه شد. نتایج حاصل از این مطالعه، بیانگر افزایش دقت تخمین تراوایی با استفاده از ترکیب الگوریتم¬های بهینه سازی با شبکه عصبی مصنوعی بود. نتایج حاصل از این روش می تواند به عنوان روشی قدرتمند جهت بدست آوردن سایر پارامترهای پتروفیزیکی استفاده شود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - طراحی مدل گروهی تخمین تراوایی مخزن هیدروکربوری با استفاده از نگاره¬هاي پتروفيزيكي بر اساس تفكيك ليتولوژيكي
عباس سلحشور احمد گائینی علیرضا شاهین مصیب کمریشماره 20 , دوره 10 , پاییز-زمستان 1400تراوايي يا نفوذپذيري، یکی از خصوصیات مهم مخازن نفت و گاز است که پیش بینی آن دشوارمي¬باشد. در حل حاضر از مدل های تجربی و رگرسیوني برای پیش¬بینی نفوذپذیری استفاده مي شود كه شامل صرف زمان و هزينه¬هاي زياد مرتبط با اندازه¬گیری آزمایشگاهی است. در چند وقت اخیر، به دلیل قابلیت چکیده کاملتراوايي يا نفوذپذيري، یکی از خصوصیات مهم مخازن نفت و گاز است که پیش بینی آن دشوارمي¬باشد. در حل حاضر از مدل های تجربی و رگرسیوني برای پیش¬بینی نفوذپذیری استفاده مي شود كه شامل صرف زمان و هزينه¬هاي زياد مرتبط با اندازه¬گیری آزمایشگاهی است. در چند وقت اخیر، به دلیل قابلیت پیش¬بینی بهتر، از الگوریتم¬های یادگیری ماشین برای پیش¬بینی تراوايي استفاده شده است. در این مطالعه، مدل یادگیری ماشین گروهي جدیدي برای پیش¬بینی تراوايي در مخازن نفت و گاز معرفی شده است. در این روش ، داده¬های ورودي با استفاده از اطلاعات ليتولوژي لاگ¬ها برچسب¬گذاري شده و به تعدادي از دسته¬ها تفكيك مي¬شوند و هر دسته توسط الگوریتم یادگیری ماشین مدل سازی شد. برخلاف مطالعات قبلی که به صورت مستقل روي مدل ها كار مي¬كردند در اينجا ما ضمن طراحي يك مدل گروهي با استفاده از الگوريتم¬هاي ETR وDTR و GBR و داده¬هاي پتروفيزيكي، توانستيم صحت و دقت پيش¬بيني همچينين خطاي ميانگين مربعات را به طرز چشم¬گيري بهبود ببخشيم و تراوايي را با دقت 99.82 درصد پيش¬بيني كنيم. نتایج نشان داد که مدل¬های گروهي در بهبود دقت پیش¬بینی تراوايي در مقایسه با مدل¬های انفرادي تاثير فراواني دارند و همچنين تفكيك نمونه¬ها بر اساس اطلاعات ليتوژي دليلي بر بهينه نمودن تخمين تروايي نسبت به تحقيقات گذشته بود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ریزرخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند قم در ناحیه مرق (جنوب غرب کاشان)
امراله صفری حسین قنبرلو ابراهیم محمدیشماره 20 , دوره 10 , پاییز-زمستان 1400سازند قم در ناحیه مرق و در 20 کیلومتری جنوب غرب کاشان با ضخامت 216 متر از سنگ آهک و شیل تشکیل شده است که به صورت ناپیوسته بر روی سنگ آتشفشانی ائوسن و به طور ناپیوسته در زیر سازند قرمز بالایی قرار دارد. براساس آلوکم های اصلی و ویژگی های رسوبی نه ریز رخساره کربناته و یک ر چکیده کاملسازند قم در ناحیه مرق و در 20 کیلومتری جنوب غرب کاشان با ضخامت 216 متر از سنگ آهک و شیل تشکیل شده است که به صورت ناپیوسته بر روی سنگ آتشفشانی ائوسن و به طور ناپیوسته در زیر سازند قرمز بالایی قرار دارد. براساس آلوکم های اصلی و ویژگی های رسوبی نه ریز رخساره کربناته و یک رخساره آواری شناسایی گردید. این ریز رخساره ها ی کربناته و رخساره آوری در پلت فرمی از نوع شلف باز رسوب گذاری کرده اند. این پلت فرم را می توان به سه محیط شلف داخلی (لاگون محصور و نیمه محصور)، شلف میانی و شلف خارجی تقسیم کرد. براساس توزیع عمودی ریز رخساره ها سه سکانس رسوبی کامل درجه 3 و یک سکانس ناقص رسوبی تشخیص داده شد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - مقایسه کارکرد شبکه های عصبی مرسوم برای برآورد تخلخل در یکی از میدانهای نفتی جنوب خاوری ایران
فرشاد توفیقی پرویز آرمانی علی چهرازی اندیشه علیمرادیشماره 20 , دوره 10 , پاییز-زمستان 1400در صنعت نفت از هوش مصنوعی برای شناسایی روابط، بهینه سازی، برآورد و رده بندی تخلخل بهره گیری میشود. یكی از مهمترین مراحل ارزیابی پارامترهای پتروفیزیكی مخزن، شناسایی ویژگیهای تخلخل است. هدف اصلی این پژوهش مقایسه درستی و تعمیم پذیری سه شبكه عصبی چند لایه پیشخور ) MLFN (، چکیده کاملدر صنعت نفت از هوش مصنوعی برای شناسایی روابط، بهینه سازی، برآورد و رده بندی تخلخل بهره گیری میشود. یكی از مهمترین مراحل ارزیابی پارامترهای پتروفیزیكی مخزن، شناسایی ویژگیهای تخلخل است. هدف اصلی این پژوهش مقایسه درستی و تعمیم پذیری سه شبكه عصبی چند لایه پیشخور ) MLFN (، شبكه تابع شعاع مبنا ) RBFN ) و شبكه عصبی احتمالی ) PNN ) برای برآورد تخلخل با بهره گیری از ویژگیهای لرزهای است. در این راستا، دادههای زمینشناسی 7 حلقه چاه یک میدان نفتی فراساحلی هندیجان در شمال باختری حوضه خلیج فارس مورد ارزیابی قرارگرفت. امپدانس آکوستیک با بهرهگیری از روش وارونگی مبتنی بر مدل برآورد شد و سپس شبكههای عصبی یاد شده با بهرهگیری از ویژگیهای لرزهای بهینه طراحی شده و با روش رگرسیون گام به گام مورد ارزیابی قرار گرفتند. سرانجام مشخص شد که مدل MLFN برای برآورد تخلخل خوب عمل نمیکند. PNN از بهترین دقت کارکرد در درون یابی تخلخل برخوردار است، اما تعمیم پذیری RBFN بهتر است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - مورفوگروپ‌هاي فرامينيفري سازند قم در شرق سيرجان و جنوب غربي کاشان: کاربرد آنها در تفاسير ديرينه محيطي و پالئواکولوژيکي
ابراهیم محمدیشماره 20 , دوره 10 , پاییز-زمستان 1400سازند قم مهم‌ترين سنگ مخزن و سنگ منشاء هيدروکربور در ايران مرکزي است. فرامينيفرها در حال حاضر پايه و اساس توانايي ما براي تعيين سن، تطابق و بررسي حوضه‌هاي رسوبي هستند که امروزه به عنوان کليدي براي رفاه اقتصادي جهان در نظر گرفته مي¬شوند. آناليز مورفوگروپ‌ها، به دليل مستق چکیده کاملسازند قم مهم‌ترين سنگ مخزن و سنگ منشاء هيدروکربور در ايران مرکزي است. فرامينيفرها در حال حاضر پايه و اساس توانايي ما براي تعيين سن، تطابق و بررسي حوضه‌هاي رسوبي هستند که امروزه به عنوان کليدي براي رفاه اقتصادي جهان در نظر گرفته مي¬شوند. آناليز مورفوگروپ‌ها، به دليل مستقل بودن از تاکسونومي گونه‌ها و همچنين امکان مقايسه تجمعاتي با سنين مختلف ابزار مناسبي براي تفاسير اکولوژيکي و پالئواکولوژيکي محسوب مي‌گردد. مطالعه فرامينيفرهاي سازند قم در برش بوجان (شرق سيرجان، با سن روپلين- شاتين و 156 متر ضخامت) و برش ورکان (جنوب غربي کاشان؛ با سن روپلين و 190 متر ضخامت)، منجر به تشخيص هفت مورفوگروپ شد. شناسايي مورفوگروپ‌ها بر اساس مورفولوژي و معماري پوسته (شامل شکل کلي، الگوي پيچش و آرايش و تعداد حجرات)، و زيستگاه استنباطي که يا در سطح رسوبات زندگي مي‌کند يا در داخل رسوبات (اپيفونال/سطح زي يا اينفونال/درونزي) و استراتژي تغذيه (معلق/رسوب خوار، گياهخوار و غيره) استوار بوده است. در هر دو برش به‌طورکلي فرم‌هاي اپيفونال غالب بوده‌اند. آناليز مورفوگروپ‌ها بيانگر وجود نوساناتي در درصد مورفوگروپ-هاي غالب است، که خود بيانگر نوساناتي در شرايط اکولوژيکي محيط مي‌باشد. در برش بوجان در نهشته‌هاي روپلين مورفوگورپ¬هاي با ديواره پورسلانوز و در شاتين مورفوگورپ‌هاي با ديواره هيالين فراواني بيشتري دارند که بيانگر نهشته شدن بخش‌هاي پاييني در محيطهاي لاگوني و نهشته شدن بخش‌هاي بالايي برش (عمدتاً) در رمپ مياني است. اين تغيير چشمگير در طول زمان بيانگر افزايش تدريجي عمق حوضه، کاهش شوري، کاهش روشنايي و کاهش مواد مغذي است. غالب بودن مورفوگورپ‌هاي با ديواره هيالين در سرتاسر برش ورکان بيانگر رسوبگذاري اين برش (عمدتاً) در محيطهاي رمپ مياني با ميزان شوري نرمال دريايي و تحت شرايط نوري مزوفوتيک تا اليگوفوتيک مي‌باشد. جزييات مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مطالعه پتروگرافي و پتروفيزيکي سازندهاي کربناته پرمو- ترياس (دالان و کنگان) در محدوده کمان قطر واقع در خليج فارس
علیرضا بشریشماره 7 , دوره 3 , بهار 1393سازندهاي پرموترياس يکي از عظيم ترين مخزنهاي گازي کربناته حوضه خيلج فارس و کشور هاي مجاور آن محسوب مي شود. سنگ شناسي عمومي آنها از جنس سنگ آهك، دولوميت و انيدريت مي باشد. رخساره هاي اين سازندها در محيطهاي رسوبگذاري متنوعي از جمله محيط دريايي كم عمق، پرانرژي، حد جزر و مدي چکیده کاملسازندهاي پرموترياس يکي از عظيم ترين مخزنهاي گازي کربناته حوضه خيلج فارس و کشور هاي مجاور آن محسوب مي شود. سنگ شناسي عمومي آنها از جنس سنگ آهك، دولوميت و انيدريت مي باشد. رخساره هاي اين سازندها در محيطهاي رسوبگذاري متنوعي از جمله محيط دريايي كم عمق، پرانرژي، حد جزر و مدي، محيطهاي دريايي نيمه آزاد، سدي و لاگوني انباشته شده است. هدف از اين مطالعه، سرشت نمايي و بررسي خواص مخزني و تعيين ميکروفاسيس هاي اين سازندها و نهايتا" ارزيابي کيفيت مخزني آنها از روي مقاطع نازک حاصل از مغزه ها و خرده سنگ هاي حفاري و اطلاعات نمودار هاي چاه نگاري مربوط به اين سازندها در ميادين مختلف موجود در محدوده کمان قطر است. براساس اين مطالعه، اين سازندها از لحاظ ليتواستراتيگرافي در مجموع به چهار زون k1-k4 تقسيم بندي شده و هر يک از اين زونها يا واحدها خود به زير واحدهاي مختلفي تقسيم شده اند. از نظر كيفيت مخزني اين زونها در چهار گروه ضعيف، متوسط، خوب و خيلي خوب قرار داده شده اند، به طوريکه زون k4 داراي بالاترين کيفيت مخزني و زون k1 داراي کمترين کيفيت مخزني است. رسم نقشه هاي هم ضخامت و هم عمق، همچنين انجام تطابق ميان چاههاي مختلف و نيز مدل سه بعدي چينه شناسي زونهاي فوق، نشانگر کاهش ضخامت از غرب به شرق مي باشد. از نظر عمقي نيز اين سازندها در قسمتهاي جنوب شرقي در اعماق بيشتري قرار گرفته اند، بصورتي که در ميدان سلمان عمق قرار گيري اين سازندها بيشتر از ساير ميدانهاي مورد مطالعه است. مطالعه ميکروسکوپي مقاطع نازك حاصل از مغزه هاي حفاري در اين سازندها، از نظر بافت و نوع سنگ شناسي منجر به شناسايي رخساره هاي سنگي گوناگون از جمله رخساره توده انيدريتي، رخساره دولومادستون يا مادستون دولوميتي، رخساره دولوباندستون ترومبوليتي و استروماتوليتي، رخساره دولووكستون/ پكستون، رخساره دولوگرينستون هاي فاقد سيمان انيدريتي و رخساره گرينستوني شد که با بررسي خواص پتروفيزيکي (تخلخل و تراوايي) بر روي اين رخساره ها، هر يک آنها از نظر كيفيت مخزني در چهار گروه ضعيف، متوسط، خوب و خيلي خوب قرار داده شدند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مطالعه بلوغ و مسیر مهاجرت با استفاده از مدل¬سازی دوبعدی در تعدادی از میادین نفتی فروافتادگی دزفول
اشکان ملکی سید علی معلمی محمدحسین صابری محمد حسن جزایریشماره 17 , دوره 9 , بهار-تابستان 1398در جنوب¬غرب ایران مخازن بزرگ نفت و گاز شامل کربنات¬های ژوراسیک و کرتاسه وجود دارد که در آن¬ها سنگ¬های منشأ مناسبی در توالی از کرتاسه پیشین و ژوراسیک قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی تولید، مهاجرت و خصوصیات سنگ¬های منشأ پابده، کژدمی، گرو و سرگلو در منطقه مورد مطا چکیده کاملدر جنوب¬غرب ایران مخازن بزرگ نفت و گاز شامل کربنات¬های ژوراسیک و کرتاسه وجود دارد که در آن¬ها سنگ¬های منشأ مناسبی در توالی از کرتاسه پیشین و ژوراسیک قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی تولید، مهاجرت و خصوصیات سنگ¬های منشأ پابده، کژدمی، گرو و سرگلو در منطقه مورد مطالعه می باشد. بدین منظور تاریخچه تدفین و مدل حرارتی یک بعدی در چهار حلقه چاه و مدل¬سازی دوبعدی در یک مقطع برای منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم¬افزار اوپن¬فلو¬ جهت تعیین وضعيت پختگي لایه¬ها و خروج هیدروکربور مورد ارزیابی قرار گرفت. از مقایسه مقادیر دما و انعکاس ویترینایت اندازه¬گیری شده با نتایج مدل، جهت کالیبراسیون مدل¬¬سازی استفاده شد. نتایج مدلسازی یک-بعدی تاريخچه تدفين و حرارتي در اين مطالعه نشان می¬دهد که سازندهای سرگلو، گرو و کژدمی به پختگی رسیده¬اند و خروج هیدروکربور داشته¬اند اما سازند پابده به بلوغ کافی جهت پختگی و تولید هیدروکربور نرسیده است. نتایج مدل مهاجرت در مقطع مورد مطالعه نشان می¬دهد که دو سیستم هیدروکربوری کرتاسه پیشین و کرتاسه میانی توسط سازند کژدمی جدا شده و بنابراین مهاجرت هیدروکربور در لایه¬های عمیق-تر از کژدمی غالباً بصورت جانبی و به سمت دشت آبادان بوده است. هیدروکربور تولیدی از سازند کژدمی علاوه بر شارژ لایه¬های بالایی بصورت قائم، در لایه¬های ایلام و سروک به دلیل شیب کلی لایه¬ها بصورت جانبی و بسمت دشت آبادان نیز مهاجرت نموده است. به طور کلی روند پختگی سنگ¬های منشأ از شرق به غرب منطقه مورد مطالعه کاهش یافته است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تفسیر محیط رسوبی و عوامل موثر بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین نفتی ناحیه دشت آبادان
آراد کیانی محمدحسین صابری بهمن زارع نژاد الهام اسدی مهماندوستی نسیم رحمانیشماره 16 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1397سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس م چکیده کاملسازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی 13 ریزرخساره در قالب 4 کمربند پهنه جزر و مدی، لاگون، پشته سدی و دریای باز برای نهشته های سازند سروک در میدان نفتی مورد مطالعه شناسایی شده است که بیانگر نهشته شدن بخش بالایی سازند سروک در یک محیط رمپ کربناته هموکلینال یا هم شیب است. از جمله فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده می توان به انحلال، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، شکستگی، تراکم، نوشکلی، میکرایتی شدن، آشفتگی زیستی، پیریتی شدن، هماتیتی شدن، فسفاتی شدن و سیلیسی شدن اشاره کرد. فرآیندهای دیاژنزی سازند سروک در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی رخ داده اند. از بین فرآیندهای دیاژنزی انحلال و شکستگی مهمترین نقش را در افزایش کیفیت مخزنی داشته اند و سیمانی شدن، تراکم و دولومیتی شدن مهمترین عامل کاهش کیفیت مخزنی بوده اند. با بررسی های چینه نگاری سکانسی 3 سکانس رسوبی از نوع درجه سوم به سن تورونین، سنومانین پسین و سنومانین میانی شناسایی شد و رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی در چارچوب آن مورد مطالعه قرار گرفت. تطابق داده های تخلخل و تراوایی مغزه نشان داد که کیفیت مخزنی در این سازند تحت تاثیر رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی بوده است. به صورتی که ریز رخساره های حاوی رودیست بیشترین کیفیت مخزنی را داشته اند. باتوجه به فرآیندهای دیاژنزی، رسوبی و داده های تخلخل و تراوایی، رخساره های پشته سدی و دریای باز به سمت خشکی بهترین کیفیت مخزنی را داشته است جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مطالعه نقش مدلسازی هرزروی گل حفاری و نمودار تصویرگر FMI در تعیین شکستگی¬های مخزن آسماری در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران
کیومرث طاهری محمدرضا رسایی عباس اشجعیشماره 14 , دوره 7 , پاییز-زمستان 1396شناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می¬کند. در بررسی ویژگی¬های ساختمان¬های نفتی، مطالعه شکستگی¬های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله ب چکیده کاملشناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می¬کند. در بررسی ویژگی¬های ساختمان¬های نفتی، مطالعه شکستگی¬های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله به زمین شناسان نفتی کمک شایانی می¬نماید. از آنجایی که اکثر مخازن ایران از نوع کربناته هستند، بررسی و شناسایی هرچه بیشتر شکستگی¬ها، میزان باز شدگی شکاف¬ها و توزیع تخلخل در مخزن آسماری میدان مورد مطالعه، جزو موثرترین عوامل در تولید هیدروکربن از این میدان محسوب می¬شود. یکی از بهترین راه¬های شناسایی و تفسیر زمین شناسی درون چاه، استفاده از نمودار تصویری FMI است، که می¬تواند تصاویری با کیفیت بالا از چاه ایجاد کند. به کمک تصاویر تهیه شده، می¬توان انواع شکستگی¬ها، تخلخل، توزیع فضاهای خالی دیاژنتیکی و تخمین روند تراوایی را مشخص کرد. در این مقاله ابتدا، ساختار و نحوه عملکرد نمودار تصویرگر FMI و سپس مشکلات حفاری و تولید در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفته شد. در ادامه نقش کاربردی نمودار در تفسیر و تعیین میزان باز شدگی شکاف¬ها، توزیع تخلخل و میزان نفوذپذیری در 8 حلقه چاه در مخزن آسماری، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مطالعه، شناسایی شکستگی¬های مخزن آسماری و نحوه گسترش این شکستگی¬ها در مخزن با استفاده از مدلسازی هرزروی، تفسیر نمودار تصویرگر FMI و تاثیر این شکستگی¬ها بر تخلخل و تراوایی مخزن انجام شد. در این مطالعه مشخص شده است که، شکستگی¬های شناسایی شده در چاه¬ها انطباق بسیار خوبی با نقشه¬های هرزروی گل حفاری و گسل¬های پی سنگی در تاقدیس مخزن آسماری دارد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - مدلسازی هرزروی گل حفاری در سازند آسماری با استفاده از روش زمين آمار در محيط نرم افزار RMS در يکی از ميادين نفتی جنوب غربی ايران
کیومرث طاهری فرهاد محمد ترابشماره 11 , دوره 6 , بهار-تابستان 1395مطالعه هرزروی در سازند آسماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا حدود 25 ٪ تا 40٪ از هزينه هاي حفاري را هزينه سيال حفاري به خود اختصاص می دهد. با توجه به اینکه میدان مورد مطالعه با مشکل هرزروی های شدید در سازند آسماری مواجه است لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی مناطق چکیده کاملمطالعه هرزروی در سازند آسماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا حدود 25 ٪ تا 40٪ از هزينه هاي حفاري را هزينه سيال حفاري به خود اختصاص می دهد. با توجه به اینکه میدان مورد مطالعه با مشکل هرزروی های شدید در سازند آسماری مواجه است لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی مناطق دارای هرزروی و نمایش توزیع هرزروی در مخزن آسماری می باشد. ابتدا با مدلسازی مخزن در نرم افزار RMS و بکارگیری الگوریتم میانگین متحرک اقدام به رسم نقشه های هرزروی در مخزن آسماری شد. بدین منظور داده های مربوط به 363 حلقه چاه در این میدان پس از آماده سازی بصورت رقومی در آمده و جهت آماده سازي داده ها براي تهيه نقشه ها و مدل های سه بعدی یازده زون مختلف در مخزن آسماری، مراحل مختلفي همچون حذف داده هاي پرت، نرمال سازی داده ها، رسم هیستوگرام و واریوگرافی داده ها و عملیات تخمین و مدلسازی انجام شده است. در اين مطالعه همچنین از روش زمین آماری تخمین کریجینگ برای مدلسازی سه بعدی هرزروی مخزن آسماری در میدان نفتی مورد مطالعه، استفاده شده است که خروجی مدلسازی های انجام شده در روش زمین آماری تخمین کریجینگ متمرکزتر و نتایج بهتری بدست داده است. سپس با تجزیه و تحلیل اطلاعات، نقشه مدل های دو بعدی و سه بعدی هرزروی گل حفاری در سازند آسماری ارائه شده است. با شبیه سازی و مدلسازی هرزروی و تطبیق آن با مدل های گسلی مخزن و نمودارهای شاخص تولید مشخص شد که عمده هرزروی های موجود ناشی از شکستگی های گسلی بوده و تنها در موارد اندکی بالا بودن وزن گل موجب هرزروی شده است. بکارگیری روش های عملیاتی مناسب مانند مکان یابی مناسب چاه های جدید با بهره گیری از نقشه های هرزروی ارائه شده و به کارگیری روش های حفاری فروتعادلی و استفاده از سیال حفاری با وزن مخصوص و ترکیب مناسب مانند سیالات حفاریNIF و MMH در نقاط با هرزروی شدید و یا ترکیبی از این روش ها جهت کنترل هرزروی در نقاط بحرانی مخزن پیشنهاد می گردد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - مدل سازی سه بعدی زمين شناسی دو زون در بخش شرقی ميدان نفتی اهواز
راضیه دوستی ایرانی مریم پیروی محمد رحیم کریمی مهدی دوستی ایرانیشماره 9 , دوره 5 , بهار-تابستان 1394میدان نفتی اهواز یکی از بزرگترین میدان های نفتی حوضه زاگرس می باشد. این میدان در فروافتادگی عظیم دزفول قرار دارد. این میدان دارای روند شمال غربی-جنوب شرقی (به موازات رشته کوه زاگرس) می باشد. اين مطالعه با هدف مدل سازی سه بعدی زمین شناسی (مدل پتروفیزیکی) زون 3 سازند ایلا چکیده کاملمیدان نفتی اهواز یکی از بزرگترین میدان های نفتی حوضه زاگرس می باشد. این میدان در فروافتادگی عظیم دزفول قرار دارد. این میدان دارای روند شمال غربی-جنوب شرقی (به موازات رشته کوه زاگرس) می باشد. اين مطالعه با هدف مدل سازی سه بعدی زمین شناسی (مدل پتروفیزیکی) زون 3 سازند ایلام و زون 1 سازند سروک در بخش شرقی میدان اهواز و مقایسه آن ها انجام شده است. در این مطالعه مدل سازي تخلخل، اشباع آب و حجم شیل توسط روش شبیه سازي پی در پی گوسی (SGS) انجام شده است. در ابتدا ليست چاه هايي كه زون 3 سازند ایلام و زون 1سازند سروک در آن ها داراي نمودارهاي چاه پيمايي بودند تهیه و اطلاعاتي در مورد مختصات چاه ها، عمق سرسازند و تعيين ضخامت سازندها در چاه ها جمع‌آوري گردید. در این مطالعه از اطلاعات 25 چاه موجود در بخش شرقی میدان اهواز استفاده شده است. بعد از مدل سازی سه بعدی مخزن و توزیع پارامترهای مخزنی، محاسبات حجمی تخمین سیالات صورت گرفته است. برای مشخص شدن هم بستگی فضایی، واریوگرام ها برای تمامی زون ها بر اساس متغیرهاي اشباع آب و تخلخل مفید رسم شدند و مدل سه بعدی پارامترهای پتروفیزیکی تخلخل، اشباع آب و نسبت خالص به ناخالص (NTG) ساخته شد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - طبقه بندی ژنتیکی نفت‌های میادین شرق خلیج فارس با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز نمونه‌های آسفالتین
مرتضی طاهری نژاد مرتضی آسمانی احمدرضا ربانیشماره 12 , دوره 6 , پاییز-زمستان 1395آسفالتین موجود در نفت خام همواره به عنوان یک مشکل در صنعت نفت مطرح است، اما آسفالتین¬ها از ترکیبات مطلوب در مطالعات ژئوشیمیایی خصوصا تطابق نفت- نفت هستند. یکی از موضوعات مهم در مطالعات ژئوشیمیایی، تطابق نفت- نفت می¬باشد که این امکان را فراهم می‌آورد که نفت¬ها از نظر ژنت چکیده کاملآسفالتین موجود در نفت خام همواره به عنوان یک مشکل در صنعت نفت مطرح است، اما آسفالتین¬ها از ترکیبات مطلوب در مطالعات ژئوشیمیایی خصوصا تطابق نفت- نفت هستند. یکی از موضوعات مهم در مطالعات ژئوشیمیایی، تطابق نفت- نفت می¬باشد که این امکان را فراهم می‌آورد که نفت¬ها از نظر ژنتیکی طبقه بندی شوند. آسفالتین¬ها بدلیل شباهت ساختاری به کروژن و همچنین عدم تاثیر یا تاثیر کم از فرآیندهای ثانویه به عنوان ترکیبی ارزشمند در مباحث ژئوشیمیایی مطرح می‌باشند. لذا در این مقاله از ویژگی¬های ساختاری آسفالتین به عنوان پارامتر تطابق بهره گرفته شد. در این مقاله ویژگیهای ساختاری آسفالتین 5 نمونه نفت از میادین شرقی خلیج فارس با استفاده از روش طیف سنجی مادون قرمز مورد بررسی قرار گرفته است. از نمودارهای دوبعدی و سه بعدی تعریف شده براساس ترکیبات آلیفاتیک و آروماتیک (ترکیبات غالب در ساختار آسفالتین¬ها) و گروه¬های سولفوکسید و کربونیل (بیانگر فراوانی عناصر گوگرد و اکسیژن در آسفالتین¬ها) به منظور مقایسه ساختار آسفالتین¬ها در نمونه¬های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج حاصله از نمودارهای تعریف شده، نمونه¬های نفتی مورد مطالعه دو خانواده با خصوصیات ژنتیکی متفاوت را تشکیل می‌دهند. خانواده اول شامل نفت میدانهای سلمان و رشادت و خانواده دوم شامل نفت میدانهای رسالت، سیری E و سیری D می‌باشد. به منظور تایید نتایج حاصل از روش طیف سنجی مادون قرمز، از سایر روش-های متداول ژئوشیمیایی مانند پارامترهای بایومارکری و داده¬های ایزوتوپ استفاده گردید که این روش¬ها نتایج بدست آمده را کاملا تایید نمودند. براساس پارامترهای بایومارکری خانواده اول دارای سنگ منشا مارنی بوده و خانواده دوم از سنگ منشا کربناته تولید شده¬ است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تخمین نمودارهای تراوایی نسبی آب –نفت با استفاده از داده های فشار مویینگی در یکی از مخازن کربناته ایران
بابک شعبانی عزت اله کاظم زادهشماره 2 , دوره 1 , پاییز-زمستان 1390تراوایی نسبی را می توان با آزمایش مغزه های نفتی به صورت مستقیم محاسبه نمود ،ولی با توجه به عواملی چون عدم دسترسی به نتایج آزمایشگاهی اندازه گیری مستقیم تراوایی نسبی سیالات ،از روش های غیر مستقیم نیز برای اندازه گیری آن استفاده می شود .یکی از این روش ها ،تخمین نمودار های چکیده کاملتراوایی نسبی را می توان با آزمایش مغزه های نفتی به صورت مستقیم محاسبه نمود ،ولی با توجه به عواملی چون عدم دسترسی به نتایج آزمایشگاهی اندازه گیری مستقیم تراوایی نسبی سیالات ،از روش های غیر مستقیم نیز برای اندازه گیری آن استفاده می شود .یکی از این روش ها ،تخمین نمودار های تراوایی نسبی با استفاده از داده های فشار مویینگی می باشد ودر ستی ان برای محاسبه تراوایی نسبی مایع –گاز، در سال های گذشته مورد بررسی قرار گرفته است ؛ولی هنوز اطلاعات کافی برای انتخاب بهترین مدل برای محاسبه تراوایی نسبی آب-نفت موجود نیست .در این مقاله از مدل های مختلفی چون Corey،Brooks-Corey،Li-Purcell،LI-Burdine برای محاسبه تراوایی نسبی آب –نفت با استفاده از داده های فشار مویینگی آب-نفت در فرایند تخلیه در یکی از مخازن کربناته نفت تر ایران استفاده شد .نتایج بدست آمده با داده های آزمایشگاهی تراوایی نسبی اب-نفت مقایسه شدند ومدل های Corey وBrooks-Corey مقادیر تقریباً دقیقی را برای محاسبه تراوایی نسبی نفت تخمین زدند .ولی مدل های Li-Purcell و LI-Burdineمقادیر کمتری را برای فاز تر کننده محاسبه کردند. همچنین ،به جز مدل Li-Purcell نتایج حاصل از سایر مدل ها برای تراوایی نسبی آب تقریباً یکسان است ودر اکثر موارد مقادیر بیشتری را نسبت به داده های آزمایشگاهی تخمین می زنند .سپس ،طبقه بندی مخزن با استفاده از اطلاعات شعاع منافذ مغزه در اشباع 35در صد از جیوه انجام شد ودقت هر یک از مدل ها برای هرگونه سنگی مورد بررسی وتفسیر قرار گرفت ؛نتایج حاصل از این کار نشان داد که تخمین نمودار های تراوایی نسبی آب-نفت با استفاده از دادهای فشار مویینگی می تواند به عنوان یک روش قابل قبول در محیط های کربناته نفت تر نیز ،مورد استفاده قرار گیرد . جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - محاسبه مدول¬های الاستیک و پارامتر¬های مقاومتی سنگ و بررسی رابطه آنها با میزان تخلخل در سازند دالان در یکی از چاه¬های میدان گازی پارس جنوبی
رضا خوشنویس زاده علیرضا حاجیان احسان لرکیشماره 14 , دوره 7 , پاییز-زمستان 1396پارامترهای الاستیک سنگ را می¬توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تک‌محوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول¬های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و به‌عنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته میشود. این چکیده کاملپارامترهای الاستیک سنگ را می¬توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تک‌محوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول¬های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و به‌عنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته میشود. این پارامترها که نشان‌دهنده میزان مقاومت سنگ در برابر شکست هستند، از پارامترهای مهم برای تحلیل پایداری دیواره چاه به شمار می‌روند. با توجه به در دسترس نبودن و گران بودن داده¬های مغزه، و همچنین توجه به این مسئله که داده¬های حاصل از مغزه به‌صورت پیوسته نبوده و در تمام نقاط چاه در دسترس نیستند، استفاده از لاگ DSI برای محاسبه مدول¬های الاستیک یکی از بهترین روش‌ها برای محاسبه این پارامترها است. همچنین با استفاده از این لاگ می¬توان مدول¬های الاستیک را به‌طور پیوسته در چاه، موردمطالعه قرارداد.در این مطالعه پارامترهای الاستیک دینامیک با استفاده از نمودار چاه پیمایی DSI، و نمودار چگالی برای سازند دالان محاسبه شد. با توجه به اینکه پارامترهای محاسبه‌شده با استفاده از سرعت امواج صوتی از نوع پارامترهای دینامیکی هستند، لذا این پارامترها با استفاده از روابط تجربی مناسب به مدول¬های استاتیک تبدیل شدند. پارامترهای مقاومت سنگ با استفاده از روابط تجربی که به طور متداول در صنعت نفت برای تعیین پارامترهای مقاومت سنگ استفاده می¬شوند، محاسبه شدند. این پارامترهای با توجه به مدول¬های الاستیک استاتیک و همچنین مقادیر تخلخل و حجم شیل محاسبه شد. مقایسه مقادیر مدول¬های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ با میزان تخلخل نشان داد که میزان تخلخل با مدول¬های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ رابطه عکس دارد، به‌طوری‌که با افزایش تخلخل میزان مدول¬های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ کاهش‌یافته است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - مطالعه جامع لایه های شیلی سازند بورگان بانگرش به مسئله پایداری دیواره چاه
محمد سلیمانی سعیده رعیت دوستشماره 6 , دوره 3 , پاییز 1392چکیده این مطالعه قصد دارد تا میان لایه¬های شیلی سازند بورگان در این میدان نفتی را از دیدگاه پایداری دیواره چاه شناسایی کند. در روند انجام این مطالعه مجموعه ای از اطلاعات و نمونه¬ها شامل نمونه های مغزه از میدان تهیه شده و یک مطالعه موردی با جزییات ارائه می¬شود. برای چکیده کاملچکیده این مطالعه قصد دارد تا میان لایه¬های شیلی سازند بورگان در این میدان نفتی را از دیدگاه پایداری دیواره چاه شناسایی کند. در روند انجام این مطالعه مجموعه ای از اطلاعات و نمونه¬ها شامل نمونه های مغزه از میدان تهیه شده و یک مطالعه موردی با جزییات ارائه می¬شود. برای تعیین کانی شناسی نمونه ها آزمایشات پراش اشعه ایکس روی نمونه های توده¬ای انجام گرفته است. كاني¬هاي رسي نمونه¬ها استخراج شده و به روش¬هاي نرمال، حرارتي و اشباع اتيلني آماده¬سازي شده و مجدداً آزمایشات پراش اشعه ایکس انجام گرفتند. مرحله بعد مطالعه با ميكروسكوپ الكتروني و اندازه¬گیری ظرفيت تعويض کاتیونی نمونه¬ها می¬باشد. با طیف سنجی پرتو گاما و استفاده از كراس پلات نوع كاني‌هاي رسي نمونه¬ها مشخص گردیدند. كوارتز و کانی های رسی كائولينيت و ايليت فراوانترين كاني¬هاي موجود در نمونه ها محسوب می¬شوند. سازند شیلی مورد مطالعه تمايل چنداني به آبگيري و تورم از خود نشان نمی¬دهد و مشکل آماس در تماس با سیالات حفاری پایه آبی را ندارد. پایین بودن مقادیر ظرفیت تبادل کاتیونی این مسئله را تایید می¬کند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نیز نفوذپذیری پایین سنگ را نمایش می¬دهد. می توان نمونه¬ها را جزء گروه شیل های ورقه ای و شكننده تقسیم بندی کرد که به هنگام حفاري ميتوانند منجر به شکست سازند در امتداد سطوح لایه¬بندی و ریزش دیواره چاه گردند. طراحی شیمیایی سیال حفاری در حل مشکل ناپایداری دیواره چاه در این سازند چندان موثر نخواهد بود و تنها ممانعت از نفوذ فشار و سیال حفاری با استفاده از مواد پرکننده می تواند پایداری را بهبود بخشد. مناسبترین روش در پایدارسازی دیواره چاه در این سازند استفاده از روش های مکانیک سنگی مانند انتخاب جهت و شیب مناسب چاه می باشد. جزييات مقاله
