• فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - مطالعه نقش مدلسازی هرزروی گل حفاری و نمودار تصویرگر FMI در تعیین شکستگی¬های مخزن آسماری در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران
        کیومرث طاهری محمدرضا رسایی عباس  اشجعی
        شناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می کند. در بررسی ویژگی های ساختمان های نفتی، مطالعه شکستگی های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله ب چکیده کامل
        شناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می کند. در بررسی ویژگی های ساختمان های نفتی، مطالعه شکستگی های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله به زمین شناسان نفتی کمک شایانی می نماید. از آنجایی که اکثر مخازن ایران از نوع کربناته هستند، بررسی و شناسایی هرچه بیشتر شکستگی ها، میزان باز شدگی شکاف ها و توزیع تخلخل در مخزن آسماری میدان مورد مطالعه، جزو موثرترین عوامل در تولید هیدروکربن از این میدان محسوب می شود. یکی از بهترین راه های شناسایی و تفسیر زمین شناسی درون چاه، استفاده از نمودار تصویری FMI است، که می تواند تصاویری با کیفیت بالا از چاه ایجاد کند. به کمک تصاویر تهیه شده، می توان انواع شکستگی ها، تخلخل، توزیع فضاهای خالی دیاژنتیکی و تخمین روند تراوایی را مشخص کرد. در این مقاله ابتدا، ساختار و نحوه عملکرد نمودار تصویرگر FMI و سپس مشکلات حفاری و تولید در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفته شد. در ادامه نقش کاربردی نمودار در تفسیر و تعیین میزان باز شدگی شکاف ها، توزیع تخلخل و میزان نفوذپذیری در 8 حلقه چاه در مخزن آسماری، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مطالعه، شناسایی شکستگی های مخزن آسماری و نحوه گسترش این شکستگی ها در مخزن با استفاده از مدلسازی هرزروی، تفسیر نمودار تصویرگر FMI و تاثیر این شکستگی ها بر تخلخل و تراوایی مخزن انجام شد. در این مطالعه مشخص شده است که، شکستگی های شناسایی شده در چاه ها انطباق بسیار خوبی با نقشه های هرزروی گل حفاری و گسل های پی سنگی در تاقدیس مخزن آسماری دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بهبود شناسایی کانال‌ مدفون، با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی و نشانگرهای لرزه‌ای
        علیرضا غضنفری عبدالرحیم جواهریان مجتبی صدیق عربانی
        کانال‌ها یکی از مهمترین پدیده‌های مورفولوژیک چینه ای به حساب می آیند. اگر کانال‌ها در موقعیت مناسبی مانند محصور شدن در یک فضای ناتراوا قرار گیرند، می‌توانند مکان مناسبی جهت تجمع هیدروکربن باشند؛ از این جهت شناسایی کانال‌ها دارای اهمیت می‌باشد. ابزارهای متفاوتی مانند فیل چکیده کامل
        کانال‌ها یکی از مهمترین پدیده‌های مورفولوژیک چینه ای به حساب می آیند. اگر کانال‌ها در موقعیت مناسبی مانند محصور شدن در یک فضای ناتراوا قرار گیرند، می‌توانند مکان مناسبی جهت تجمع هیدروکربن باشند؛ از این جهت شناسایی کانال‌ها دارای اهمیت می‌باشد. ابزارهای متفاوتی مانند فیلترها، نشانگرهای لرزه‌ای، شبکه‌های عصبی مصنوعی و نشانگرهای چندگانه، در این راستا نقش مهمی ایفا کرده‌اند. در این مقاله از مکعب هدایت شیب، فیلتر شیب میانه، فیلتر انتشار و فیلتر بهبود گسل یا لبه استفاده شده است. همچنین ابتدا به بررسی نشانگرهای لرزه‌ای متفاوتی مانند نشانگر تشابه، بافت، تجزیه طیفی، انرژی و شیب قطبی پرداخته شده است. سپس با شناسایی نشانگرهای مناسب، کار شناسایی کانال‌ها بر روی داده لرزه‌ای واقعی F3 از قسمت هلندی دریای شمال، صورت گرفته است. برای شناسایی و آشکارسازی کانال موجود در داده واقعی، از روش ترکیب نشانگرهای لرزه‌ای توسط شبکه‌های عصبی نظارت شده پرسپترون چندلایه و ایجاد نشانگرهای چندگانه، و مجددا ترکیب نشانگرهای چندگانه ایجاد شده در طول کانال و استفاده از نقاط تفسیر کانالی متفاوت، به جهت حذف تاثیر تغییرات رخساره در شناسایی کانال، استفاده شده است. از جمله مزایا و دلایل استفاده از این نوع شبکه عصبی (نظارت شده)، که باعث افزایش تاثیرگذاری شبکه عصبی و بهبود نتیجه شده است، توانایی آموزش شبکه با تعیین نقاط کانال و غیرکانال بوده است که در این مقاله از آن استفاده گردیده است. در نهایت، با بکارگیری روش‌های ذکر شده، شناسایی کانال مورد بررسی در داده لرزه‌ای فوق بهبود یافته است، و کانال با کیفیت مناسبی در تمام طول آن آشکارسازی و استخراج شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تغييرات رخساره ای، ضخامتی و سرشت نمایی سازند عرب (سورمه) در بخش شرقی خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        زونهاي مخزني سازند عرب به سن كيمرجين- تیتونین Kimmerigian-Tithonian)) حاوي هيدروكربور مي باشند كه در كشورهاي ايران امارات قطر و بویژه عربستان داراي بالا ترین پتانسيل نفتي مي باشند . اين زونها در آب و هوايي بسيار گرم رسوب كرده اند وبا گرمتر شدن هوا در زمان بريازين تا چکیده کامل
        زونهاي مخزني سازند عرب به سن كيمرجين- تیتونین Kimmerigian-Tithonian)) حاوي هيدروكربور مي باشند كه در كشورهاي ايران امارات قطر و بویژه عربستان داراي بالا ترین پتانسيل نفتي مي باشند . اين زونها در آب و هوايي بسيار گرم رسوب كرده اند وبا گرمتر شدن هوا در زمان بريازين تا تيتونين محيطهاي سبخايي گسترش بيشتري پيدا كرده است. سازند متراكم هيت از جنس انيدريت كه نقش پوش سنگ سازند عرب را بازي مي كند بر روي سازند عرب رسوب كرده است زونهاي مخزني سازند عرب شامل سيكلهاي رسوبي متعددي از محيطهاي بين حد جزر ومدي وبالاي حد جزر ومدي ومحيطهاي كم عمق زير حد جزر ومدي مي باشند واز انيدريت توده اي يا بين لايه اي با نسبتهاي گوناگون از سنگ آهك ودولوميت تشكيل شده اند . در این مطالعه زونهاي مخزني سازند عرب و هيت يك روند كاهش ضخامتي را از غرب (میادین سلمان، رسالت و رشادت)بسوی شرق (میادین سیری) نشان مي دهند كه بسوی نواحي شرقي با توجه به ضخامت كم، دور بودن از سنگ منشا وهمچنين نداشتن پوش سنگ مناسب، و نداشتن کیفیت مخزنی مناسب، پتانسيل هيدروكربوري در اين افق مخزني دیده نشده است . سازند عرب تشکیل دهنده تناوب انیدریت با مقادیر گوناگون اهک و دولومیت و عموما حاوی واحد های پسرونده که در یک پلات فرم کربناته رسوب نموده است. این سازند در میدان سلمان حاوی لایه های مخزنی ضخیم که در بر گیرندهintertidal Pack/ grainstones همراه با تخلل و تراوایی بالا و پوش سنگ مناسب میباشد. مطالعات انجام یافته نوید وجود هیدروکربور در ساختمانهای حفاری نشده در بخش هایی از این ناحیه را نشان میدهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - محاسبه مدول¬های الاستیک و پارامتر¬های مقاومتی سنگ و بررسی رابطه آنها با میزان تخلخل در سازند دالان در یکی از چاه¬های میدان گازی پارس جنوبی
        رضا خوشنویس زاده علیرضا حاجیان احسان لرکی
        پارامترهای الاستیک سنگ را می توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تک‌محوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و به‌عنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته می‌شود. این چکیده کامل
        پارامترهای الاستیک سنگ را می توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تک‌محوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و به‌عنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته می‌شود. این پارامترها که نشان‌دهنده میزان مقاومت سنگ در برابر شکست هستند، از پارامترهای مهم برای تحلیل پایداری دیواره چاه به شمار می‌روند. با توجه به در دسترس نبودن و گران بودن داده های مغزه، و همچنین توجه به این مسئله که داده های حاصل از مغزه به‌صورت پیوسته نبوده و در تمام نقاط چاه در دسترس نیستند، استفاده از لاگ DSI برای محاسبه مدول های الاستیک یکی از بهترین روش‌ها برای محاسبه این پارامترها است. همچنین با استفاده از این لاگ می توان مدول های الاستیک را به‌طور پیوسته در چاه، موردمطالعه قرارداد.در این مطالعه پارامترهای الاستیک دینامیک با استفاده از نمودار چاه پیمایی DSI، و نمودار چگالی برای سازند دالان محاسبه شد. با توجه به اینکه پارامترهای محاسبه‌شده با استفاده از سرعت امواج صوتی از نوع پارامترهای دینامیکی هستند، لذا این پارامترها با استفاده از روابط تجربی مناسب به مدول های استاتیک تبدیل شدند. پارامترهای مقاومت سنگ با استفاده از روابط تجربی که به طور متداول در صنعت نفت برای تعیین پارامترهای مقاومت سنگ استفاده می شوند، محاسبه شدند. این پارامترهای با توجه به مدول های الاستیک استاتیک و همچنین مقادیر تخلخل و حجم شیل محاسبه شد. مقایسه مقادیر مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ با میزان تخلخل نشان داد که میزان تخلخل با مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ رابطه عکس دارد، به‌طوری‌که با افزایش تخلخل میزان مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ کاهش‌یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - زیست¬چینه نگاری و ریز رخساره¬های سازند آسماری در تاقدیس لار (شمال¬خاوری گچساران): تطابق زیست¬چینه¬ای
        میثم براری خارکشی علی صیرفیان حسین وزیری مقدم روح الله شب افروز
        سازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران)، واقع در 77 کیلومتری شمال خاوری شهرستان گچساران، دارای 361 متر ضخامت می باشد. در این پژوهش، زیست چینه نگاری و ریز رخساره های سازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران) مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج حاصله با ب چکیده کامل
        سازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران)، واقع در 77 کیلومتری شمال خاوری شهرستان گچساران، دارای 361 متر ضخامت می باشد. در این پژوهش، زیست چینه نگاری و ریز رخساره های سازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران) مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج حاصله با برش هایی از سازند آسماری در نواحی هم جوار مقایسه شده است. براساس مطالعه پراکندگی فرامینیفرهای کف زی در برش مذکور، تعداد 25 جنس و 21 گونه در قالب چهار زون زیستی شناسایی و زون های زیستی 1. Lepidocyclina – Operculina – Ditrupa assemblage zone, 2. Archaias asmaricus – Archaias hensoni – Miogypsinoides complanatus assemblage zone, 3. Indeterminate zone, 4. Borelis melo curdica – Borelis melo melo assemblage zone. تعیین گردید. با توجه به زیست زون ها، سن برش مورد مطالعه از الیگوسن پسین (چاتین) تا میوسن پیشین (آکی تانین و بوردیگالین) معرفی می گردد. مطالعات ریز رخساره ها منجر به تشخیص 12 ریز رخساره و 4 زیر ریز رخساره رسوبی در محیط دریای باز و لاگون (نیمه محصور و محصور) گردیده است که در بخش های خارجی، میانی و داخلی یک رمپ هم شیب (رمپ هموکلینال) نهشته شده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - زيست‌چينه‌نگاري سازند گورپي‌ بر مبناي روزن‌داران پلانکتون با تاکید بر مرز کرتاسه - پالئوژن در برش جهانگيرآباد، کبیرکوه لرستان، جنوب‌غرب ایران
        علیرضا عاشوری سمیرا رحیمی عباس صادقی عباس  قادری
        در اين پژوهش زيست‌چينه‌نگاري سازند گورپي در برش جهانگيرآباد در ناحیه جنوب غرب ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. سازند گورپي در برش جهانگيرآباد شامل 263 متر سنگ آهک رسي و سنگ آهک بوده و از دو عضو سيمره (لوفادار) با سنگ‌شناسي سنگ آهک و امام حسن با سنگ‌شناسي سنگ آهک رس‌دار چکیده کامل
        در اين پژوهش زيست‌چينه‌نگاري سازند گورپي در برش جهانگيرآباد در ناحیه جنوب غرب ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. سازند گورپي در برش جهانگيرآباد شامل 263 متر سنگ آهک رسي و سنگ آهک بوده و از دو عضو سيمره (لوفادار) با سنگ‌شناسي سنگ آهک و امام حسن با سنگ‌شناسي سنگ آهک رس‌دار تشکيل شده و به صورت پیوسته و همشيب و واضح بر روي آهک های سازند ايلام و به طور پيوسته و تدريجي در زيرآهک های رسی سازند پابده قرار گرفته است. با مطالعه 210 نمونه 17 جنس و 76 گونه از روزن‌داران پلانکتونيک در اين برش شناسايي شده است. بر اساس جنس و گونه‌هاي شاخص شناسايي شده در محدوده مورد بررسي، بايوزون‌هاي Globotruncana ventricosa Zone، Radotruncana calcarata Zone، Globotruncanella havanensis Zone، Globotruncana aegyptica Zone، Gansserina gansseri Zone، Contusotruncana contuosa Zone، Abathomphalus mayaroensis Zone و Pseudoguembelina hariaensis Zone در رسوبات کرتاسه تشخيص داده شده است. با توجه به بايوزون‌هاي تشخيص داده شد سن کامپانين مياني– مايستريشتين پسين براي سازند گورپي در اين برش پيشنهاد مي‌شود پرونده مقاله