بازسازی محیط رسوبی و تغییرات سطح آب دریا در سازند آسماری در تاقدیس¬های آسماری و گورپی و میدان نفتی مسجدسلیمان (جنوب غرب ایران)
محورهای موضوعی : زمین شناسی نفت
نواب ورناصری
1
(دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران )
داود جهانی
2
(گروه زمین شناسی- واحد تهران شمال- دانشگاه آزاد اسلامی)
نادر کهنسال قدیم وند
3
(دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال،تهران، ایران )
محسن پورکرمانی
4
(دانشگاه آزاد واحد تهران شمال)
کلید واژه: سازند آسماری, محیط رسوبی , میدان نفتی مسجد سلیمان, رمپ کربناته, سکانس رسوبی,
چکیده مقاله :
در این پژوهش دو برش سطحی از سازند آسماری (بر¬ش¬های تاقدیس آسماری و تاقدیس گورپی) و یک برش زیرسطحی (چاه 186 میدان نفتی مسجدسلیمان) از دیدگاه محیط رسوبی و چینه¬نگاری سکانسی مورد مطالعه قرار گرفته¬اند. این برش¬ها در زون ایذه و فروافتادگی دزفول قرار دارند. برش¬های تاقدیس آسماری و چاه 186 متعلق به آکی¬تانین تا بوردیگالین و برش تاقدیس گورپی از شاتین تا بوردیگالین رسوبگذاری کرده است. مطالعات پتروگرافی منجر به شناسایی 18 ریزرخساره شده است. این ریزرخساره¬ها در محیط¬های جزر و مدی، لاگون، سد و دریای باز یک رمپ کربناته هموکلینال رسوبگذاری کرده¬اند. تغییرات رخساره¬ای و محیط رسوبی بیانگر تشکیل پنج سکانس رسوبی رده سوم در برش گورپی و سه سکانس رسوبی رده سوم در برش¬های آسماری و چاه 186 می¬باشد. تغییرات جانبی ریزرخساره¬ها و سکانس¬های رسوبی نشان می¬دهد که در منطقه مورد مطالعه، حوضه رسوبی به سمت شمال غرب عمیق¬تر شده است. تغییرات سطح آب دریا در سازند آسماری در برش¬های مورد مطالعه تا حدی زیادی متاثر از نوسانات جهانی سطح آب دریا و رویدادهای تکتونیکی الیگومیوسن بوده است.
In this research, the process of lithological changes and diagenetic processes of Asmari formation with Oligo-Miocene age has been investigated. For this purpose, 400 samples were selected and collected from a section of the Masjid Suleiman oil field and the surface section of the Asmari anticline in the Dezful depression and the Gurpi anticline in the Izeh zone. Petrographic studies revealed 18 sedimentary microfacies that were deposited on a ramp-type carbonate platform. Among the significant diagenetic processes in the region are the process of micritization, bioturbation and the influence of burrowing organisms, cementation (types of cement related to marine, meteoric and burial diagenesis environments), dissolution (meteoric and burial dissolution), dolomitization (in different phases), silicification, pyritization, phosphatization, mechanical compaction, chemical compaction, fracture and porosity. Based on the identification of the sequence boundaries and following the facies depth changes, the carbonate sequence of the Asmari formation in the subsurface section and the Asmari anticline section are introduced in the form of 3 sedimentary sequences of the third order shallowing upwards, which are the former Aquitanian, the late Aquitanian and Bordigalin belong. Among the dominant porosities in the Asmari Formation, we can mention the hole, mold and fracture porosities.
1- آدابی، م.ح.، 1390. ژئوشیمی رسوبی، انتشارات آرین زمین، چاپ دوم، 503 صفحه.
2- آقانباتی، ع.، 1385، زمین‌شناسی ایران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور
3- امینی، ع.، 1388، مبانی چینه‌نگاری سکانسی، انتشارات دانشگاه تهران، 324 ص.
4- حسینی، ر.، 1390، مطالعه میکروفاسیس و محیط رسوبی سازند آسماری در میدان نفتی مسجد سلیمان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا
5- رحیم‌پور بناب، ح.، 1384، سنگ شناسی کربناته، انتشارات دانشگاه تهران، 487 ص.
6- شوشتریان، ف.، 1382، ژئوشیمی، محیط رسوبی و بررسی روند دیاژنز در نهشته¬های کربناته سازند آسماری واقع در تنگ گل ترش در تاقدیس آسماری، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 83 ص.
7- طهماسبي سروستاني، ع، ر.، 1389، بيواستراتيگرافي و پالينوستراتيگرافي، چينه شناسي توالي ها و تفسير محيط رسوبي سازند آسماري در بخش غربي فروافتادگي دزفول، رساله ي دکتري، دانشگاه شهيد بهشتي، 225 صفحه.
8- کلانتری، ا.، 1371، سنگ چینه ای و رخساره های میکروسکوپی زاگرس، انتشارات شرکت ملی نفت ایران، 421 ص.
9- مطیعی، ه.، 1372، زمین‌شناسی ایران، چینه شناسی زاگرس، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 536 ص.
10- مطيعي، ه.، 1374، زمين شناسي ايران، زمين شناسي نفت زاگرس جلد 1، انتشارات سازمان زمين‌شناسي كشور، 589 صفحه
11-Adabi, M.H., Zohdi, A., Ghobeishavi, A. and Amiri-Bakhtiyar, H., 2008. Applications of nummulitids and other larger benthic foraminifera in depositional environment and sequence stratigraphy: An example from the Eocene deposites in Zagros Basin, SW Iran. Facies, v. 54, p. 499-512.
12- Adabi. M.H., Kakemem. U., Sadeghi. A., 2016. Sedimentary facies, depositional environment and sequence stratigraphy of Oligocene-Miocene shallow water carbonate from the Rig Mountain, Zagros Basin (SW Iran). Carbonates and Evaporites, v. 31, p. 69-85.
13- Heydari, E., 2008. Tectonics versus eustatic control on supersequences of the Zagros Mountains of Iran: Tectonophysics, v. 451, p. 56-70.
14- Vaziri-Moghaddam, H., Kimiagari, M. and Taheri, A., 2006. Depositional environment and sequence stratigraphy of the Oligocene-Miocene Asmari Formation in SW Iran, Springer Verlag, v. 52, p. 41-51.
15-Vaziri-Moghddam, H., Seyrafian, A., Motiei, H., 2010. Oligocene-Miocene ramp system (Asmari Formation) in the NW of the Zagros Basin, Iran: Microfacies, paleoenvironment and depositional sequence, Revista Mexicana de Ciencias Geologicas, v. 27, No. 1, p. 56-71.