فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مدلسازی سه بعدی گونه های سنگی با استفاده از ادغام داده های مغزه، نگارهای چاه و لرزه ای در یکی ازمخازن کربناته جنوب غربی ایران
مهدی خیرالهی گلناز جوزانی کهن رضا محبیان علی مرادزادهتعیین گونه های سنگی، فرآیند اختصاص خواص مخزن به رخساره های زمینشناسی است و یک گونه سنگی تعیین شده دارای خواص زمین شناسی و مخزنی مشابه و حدوداً یکسان است. امروزه روش های بسیار مختلفی برای تعیین گونه های سنگی پیشنهاد شده و توسعه یافته است. از آن جمله می توان به روش رخساره چکیده کاملتعیین گونه های سنگی، فرآیند اختصاص خواص مخزن به رخساره های زمینشناسی است و یک گونه سنگی تعیین شده دارای خواص زمین شناسی و مخزنی مشابه و حدوداً یکسان است. امروزه روش های بسیار مختلفی برای تعیین گونه های سنگی پیشنهاد شده و توسعه یافته است. از آن جمله می توان به روش رخساره حفرات و روش لوسیا اشاره کرد که از ویژگی های سنگ شناسی در کنار تخلخل و تراوایی استفاده می کند. از مهمترین این روش ها، تعیین گونه های سنگی به روش شاخص منطقه جریان می باشد. همچنین، معادلات مختلفی مانند وینلند-پیتمن و تابع جی-لورت در این زمینه وجود دارد که از روش های بسیار معتبر در تعیین گونه های سنگی می باشد. در این مطالعه با طراحی یک مسیر کار جدید و با استفاده از مهم ترین و کاراترین روش های تعیین گونه های سنگی اعم از روش های شاخص منطقه جریان، تفکیک تخلخل، شاخص وینلند-پیتمن، شاخص تغییر یافته منطقه جریان و لگاریتم های شاخص منطقه جریان و شاخص تغییر یافته منطقه جریان و اعمال روش های مذکور بر روی داده های مغزه، نگار چاه و لرزه ای، به تعیین گونه های سنگی در سه بعد و در کل میدان مورد بررسی پرداخته ایم. پس از اعتبار سنجی نهایی، به ترتیب، مقادیر ضرایب همبستگی بیش از 83%، 57%، 70%، 70%، 73% و 78% برای روش های مورد استفاده به دست آمد که بیانگر دقت و کارایی بیشتر روش شاخص منطقه جریان جهت تفکیک گونه های سنگی در این میدان می باشد. همچنین مقایسه جزئی نتایج اعتبارسنجی انجام شده پس از به کار گیری هر روش نیز تاییدکننده بیشترین دقت برای روش مبتنی بر شاخص منطقه جریان است. در نتیجه، با ادغام این روش با نشانگرهای لرزه ای، گونه های سنگی را در کل میدان و در سه بعد تفکیک کرده که چهار گونه سنگی مجزا تعیین گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی نقش ریزرخساره ها، شرایط ته نشینی و دیاژنز بر کیفیت بخش مخزنی، سازند ایلام(سانتونین - کامپانین) در یکی از میادین جنوب باختری ایران، فروبوم دزفول
سیده اکرم جویباری پيمان رضائي مجید مهدی پورسازند ایلام یکی از مخازن نفتی کربناتی مهم حوضه زاگرس و فروبوم دزفول است. به منظور شناسایی ریز رخساره و شرایط ته نشینی و فرآیندهای دیاژنزی تعداد 100 مقطع نازک میکروسکوپی از یک چاه این مخزن در یکی از میادین نفتی فروبوم دزفول مورد ارزیابی قرار گرفت. از داده های تخلخل و چکیده کاملسازند ایلام یکی از مخازن نفتی کربناتی مهم حوضه زاگرس و فروبوم دزفول است. به منظور شناسایی ریز رخساره و شرایط ته نشینی و فرآیندهای دیاژنزی تعداد 100 مقطع نازک میکروسکوپی از یک چاه این مخزن در یکی از میادین نفتی فروبوم دزفول مورد ارزیابی قرار گرفت. از داده های تخلخل و تراویی برای بررسی کیفیت مخزنی استفاده شد. مطالعه پتروگرافی منجر به شناسایی 9 ریز رخساره متعلق به کمربندهای رخساره ای لاگون، پشته کربناته، رمپ میانی و رمپ خارجی گردید که در محیط رمپ کربناته تک شیب نهشته شده اند. مهم ترین فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده مخزن ایلام شامل سیمان شدگی، انحلال، شکستگی، میکرایتی شدن، استیلولیت زایی و دولومیتی شدن هستند. بر مبنای طبقه بندی کیفی مخزن و نمودارهای پتروفیزیکی لوسیا رخساره های لاگون و رمپ میانی وضعیت مخزنی متوسط و رخساره های پشته کربناته و رمپ خارجی وضعیت مخزنی ضعیفی دارند. کیفیت مخزنی رخساره های لاگون و رمپ میانی در ارتباط با وجود تخلخل-های بهم مرتبط و کانالی می باشد. رخساره های پشته کربناته نیز به دلیل سیمانی شدن شدید و وجود تخلخل های غیرمرتبط مانند تخلخل قالبی ، دارای تراوایی پایینی است و وضعیت مخزنی ضعیفی دارد. به طور کلی سازند ایلام در میدان مورد مطالعه به لحاظ مخزنی در وضعیت ضعیفی قرار دارد که این مهم می تواند علاوه بر کنترل کننده های رخساره ای در ارتباط با عدم گسترش شکستگی و دولومیتی شدن و گسترش بیش از حد سیمانی شدن در این رخساره ها باشد. از این رو سازند ایلام در در میدان مورد مطالعه علی رغم داشتن توالی کم عمق بیشتر نسبت به عمیق به دلیل فرآیندهای دیاژنتیکی از عملکرد مخزنی ضعیفی برخوردار می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - کنودونت‌های تریاس پیشین سازند سرخ‌شیل در برش چینه‌شناسی رباط شور (باختر طبس، خاور ایران مرکزی) و بررسی ضریب تغییر رنگ آنها در ارتباط با توان تولید هیدروکربور
عبیر عیسی عباس قادری محمد خانه باد تیا کولار- جورکاوسکدر این پژوهش، توالی رسوبی سازند سرخ‌شیل در برش چینه‌شناسی رباط شور در باختر کفه فروافتاده طبس از دیدگاه زیست‌چینه‌نگاری مورد بررسی قرار گرفته است. توالی سازند سرخ‌شیل در این برش با 48 متر ستبرا، متشکل از شیل، مارن و سنگ‌آهک‌های مارنی است که با گذر همشیب بر روی آخرین لای چکیده کاملدر این پژوهش، توالی رسوبی سازند سرخ‌شیل در برش چینه‌شناسی رباط شور در باختر کفه فروافتاده طبس از دیدگاه زیست‌چینه‌نگاری مورد بررسی قرار گرفته است. توالی سازند سرخ‌شیل در این برش با 48 متر ستبرا، متشکل از شیل، مارن و سنگ‌آهک‌های مارنی است که با گذر همشیب بر روی آخرین لایه‌های سازند جمال قرار گرفته و به طور مشابهی توسط دولومیت‌های سازند شتری پوشیده شده‌اند. در نمونه‌های برداشت شده از توالی یاد شده 9 گونه مختلف متعلق به 4 جنس کنودونتی Ellisonia، Hadrodontina، Parachirognathus و Pachycladina شناسایی شدند که برای نخستین بار از این سازند گزارش می‌شوند. مجموعه کنودونتی موجود در قالب سه بایوزون Hadrodontina aequabilis، Hadrodontina anceps و Pachycladina obliqua تفکیک شده‌اند. تاکسای مورد مطالعه با کنودونت‌هایی که پیش‌تر از قلمروهای نزدیک به ساحل و کم ژرفای تتیس باختری در جنوب و خاور اروپا در بازه زمانی تریاس پیشین (گریسباخین پسین ـ اسمیتین میانی) گزارش شده بودند، همخوانی خوبی دارند. این بایوزون‌های کنودونتی برای فهم بهتر پراکندگی و قرابت کنودونت‌های تریاس پیشین باختر آسیا، جایگاه زیست‌دیرینه‌جغرافیایی آنها و کارکردشان در زیست‌چینه‌نگاری تریاس پیشین جهت مقایسه با بایوزون‌های کنودونتی معرفی شده از دیگر نقاط جهان و در نهایت انجام تطابق زیست‌چینه‌ای مناسب با نقاط مشابه کاربرد دارند. بررسـی ضریب تغییر رنگ کنودونت‌های سازند سرخ‌شیل در زمان گریسباخین پسین بیانگر شاخص CAI=5، در اسمیتین بیانگر شاخص CAI=4 و در دینرین بیانگر CAI=6-8 میباشد که در محدوده عقیم برای تولید هیدروکربور قرار می‌گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی مشخصات پتروگرافی و ژئوشیمیایی نهشته¬های کربناته سازند جمال در برش چاه¬ریسه، شمال شرق اصفهان
بهراد ذبحی کمند محمد علی صالحی عزت حیدری علی بهرامیسازند جمال به سن پرمین میانی در برش چاه ریسه مورد مطالعه رسوب شناسی و ژئوشیمی رسوبی قرار گرفته است. بر اساس مطالعات صحرایی انجام گرفته در این تحقیق، سازند جمال با ضخامت 251 متر به 8 واحد لیتواستراتیگرافی تفکیک شده است. مرز زیرین این سازند که مصادف با گذر از دوره کربونیف چکیده کاملسازند جمال به سن پرمین میانی در برش چاه ریسه مورد مطالعه رسوب شناسی و ژئوشیمی رسوبی قرار گرفته است. بر اساس مطالعات صحرایی انجام گرفته در این تحقیق، سازند جمال با ضخامت 251 متر به 8 واحد لیتواستراتیگرافی تفکیک شده است. مرز زیرین این سازند که مصادف با گذر از دوره کربونیفر به پرمین است به صورت ناپیوسته و مرز بالا نیز ناپیوسته با سازند سرخ شیل به سن تریاس زیرین است. با توجه به پتروفاسیس های آواری و ریزرخساره های کربناته شناسایی شده در سازند جمال و بر اساس ارتباطات رخساره‌ای و همچنین تغییرات تدریجی آنها یک رمپ کربناته کم عمق برای ته نشست نهشته های آواری و کربناته این سازند در نظر گرفته شده است. در برش مورد مطالعه بر اساس مطالعات پتروگرافی صورت گرفته چهار نوع دولومیت شناسایی شده است. مدل دولومیتی شدن برای نهشته های دولومیتی سازند جمال در دولومیت‌های نوع اول مربوط به پهنه‌های جزر و مدی و برای سایر دولومیت‌ها از نوع مدل دولومیتی دفنی میباشد. مطالعات ژئوشیمیایی انجام شده شامل آنالیز عناصر اصلی و فرعی شامل عناصر کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، استرانسیوم (Sr)، منگنز (Mn) و آهن (Fe) بوده است. نسبت‌های مورد نظر از این عناصر و همچنین با مقابل قرار دادن برخی از عناصر با ایزوتوپ های اکسیژن و کربن در نمودارهای مختلف جهت تعیین و تفکیک کانی شناسی اولیه نهشته های کربناته و همچنین تعیین سیستم دیاژنتیکی تأثیرگذار بر روی سازند جمال مورد استفاده قرار گرفته است. سیستم دیاژنتیکی حاکم بر سازند جمال نیمه بسته بوده و همچنین کانی شناسی اولیه مربوط به آن آراگونیت بوده است. بررسی مقادیر عناصر اصلی و فرعی نمونه های دولومیتی منجر به تفکیک چهار نوع دولومیت گردیده است که در مطالعات پتروگرافی نیز بر اساس مشخصات نظیر اندازه بلور ویژگی های متفاوت دارند. داده های ایزوتوپی اکسیژن و کربن نمونه‌های دولومیتی نیز شرایط دیاژنتیکی تشکیل انواع آنها را مشخص کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تطابق زیستی، چینه نگاری زیستی و تعیین قاعده زمانی آپتین در سازند تیرگان ، غرب حوضه رسوبی کپه داغ، شمال شرق ایران
عاطفه چنارانی میثم شفیعی اردستانی محمد وحیدی نیاسازند تیرگان ( کرتاسه زیرین) در حوضه رسوبی کپه داغ عمدا تا از سنگ آهک های االیتی- اربیتولین دار و سنگ آهک دولومیتی تشکیل شده که به طور همشیب بر روی سازند سیلیسی آواری شوریجه و در زیر سازند آهکی مارنی سرچشمه قرار گرفته است. در برش جوزک مرز بالایی سازند تیرگان به صورت گسل چکیده کاملسازند تیرگان ( کرتاسه زیرین) در حوضه رسوبی کپه داغ عمدا تا از سنگ آهک های االیتی- اربیتولین دار و سنگ آهک دولومیتی تشکیل شده که به طور همشیب بر روی سازند سیلیسی آواری شوریجه و در زیر سازند آهکی مارنی سرچشمه قرار گرفته است. در برش جوزک مرز بالایی سازند تیرگان به صورت گسله بوده و سنگ آهک های گل سفیدی سازند آبدراز بر روی آن قرار گرفته است. به منظور مطالعه بایواستراتیگرافی سازند تیرگان در غرب حوضه رسوبی کپه داغ، دو برش اسطرخی وجوزک اندازه گیری و مطالعه شده اند. مطالعات فسیل شناسی منجر به شناسایی دو مجموعه فسیلی از فرامینیفرهای بنتیک و جلبک های آهکی سبز شده است. 21 جنس و 24 گونه از فرامینیفرهای بنتونیک و 16 جنس و 26 گونه از جلبک سبز از خانواده داسی کلاداسه آ در برش اسطرخی، 21 جنس و 26 گونه از فرامینیفرهای بنتونیک و 10 جنس و 10 گونه از جلبک سبز از خانواده داسی کلاداسه آ در برش روستای جوزک واقع در غرب حوضه شناسایی شده است. بر اساس این مطالعات ، سن سازند تیرگان در غرب حوضه بارمین- آپتین پیشین ( بدولین) تعیین شده که با سن ارایه شده در مرکز و شرق حوضه مطابقت دارد. همچنین بر اساس مطالعه حوادث زیستی دیرینه مشخص شد FA گونه Dictyoconus pachymarginalis و LA گونه Montseciella arabica در شرق حوضه رسوبی کپه داغ و حوادث زیستی FAs گونه Palorbitolina lenticularis , Salpingoporella muehlbergii قاعده زمانی آپتین در مرکز و غرب حوضه مشخص می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تلفیق اطلاعات لرزه نگاری و پتروفیزیکی : تلاشی بر ابداع مدل زمین شناسی مخزن ایلام در یکی از میادین ناحیه سیری واقع در خلیج فارس
علیرضا بشریسازند ایلام در اواخر کرتاسه (سانتونین) در محیط نرتیک / پلازیک در خلیج فارس نهشته شده است. متعاقب رسوبگذاری آن عمیق شدگی در یا سبب رسوب شیل های تیره رنگ متورق سازند گورپی انجام یافته است. سازند ایلام در این ناحیه دارای ضخامت متغیر 75-110 متر میباشد. این ساختما چکیده کاملسازند ایلام در اواخر کرتاسه (سانتونین) در محیط نرتیک / پلازیک در خلیج فارس نهشته شده است. متعاقب رسوبگذاری آن عمیق شدگی در یا سبب رسوب شیل های تیره رنگ متورق سازند گورپی انجام یافته است. سازند ایلام در این ناحیه دارای ضخامت متغیر 75-110 متر میباشد. این ساختمان بسب رشد فعالیت نمک های عمیق سری هرمز ایجاد و شکل گرفته است. سازند ایلام در این میدان بسبب میزان تولید پایین پتانسیل ثانویه محسوب میگردد، و هیچ گونه نفتی از این لایه مخزنی در حال حاظر تولید نمی گردد. این مطالعه بمنظور شناخت بهتر افق مخزنی ایلام، تلفیق اطلاعات لرزه نگاری و پتروفیزیکی و با روش دترمینستک و استوکاستیک ( ناقاطع) انجام گردیده تا مدل زمین شناسی ابداع گردد. خواص لرزه ای این سازند بعنوان دومین متغیرها در بهبود بخشیدن شبکه بندی و الگاریتم های شبیه سازی گوسی متوالی در ساخت یک مدل زمین شناسی سازند ایلام میباشد نتایج این مطالعات نشان میدهد که میزان اشباح آب در این سازند، بالا بوده، که نماینگر این حقیقت است که این سازنذ از نظر تجمع هیدروکربور از اهمیت پایینی برخوردار است. از پنج زون تشخیص داده در این مطالعه ، پنجمین ذون دارای پتانسیل بالایی، بویژه در محدوده شرقی و مرکز میدان برخوردار است. کلمات کلیدی:، خلیج فارس، ناحیه سیری، سازند ایلام، لرزه نگاری، پتروفیزیک، مدل زمین شناسی پرونده مقاله