معرفي نشريه
علمی
نشریه علمی پژوهشی زمین شناسی نفت ایران نتایج تحقیقات استادان وپژوهشگران رشته های مختلف زمین شناسی نفت ،زمین شناسی مخازن نفت ،پتروفیزیک،مهندسی اکتشاف نفت وگرایش های وابسته را به منظور گسترش و پیشبرد علمی وفنی وتوسعه کیفی نیروهای متخصص وبهبود امور اموزشی وپژوهشی منتشر می نماید.
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مدلسازی سه بعدی گونه های سنگی با استفاده از ادغام داده های مغزه، نگارهای چاه و لرزه ای در یکی ازمخازن کربناته جنوب غربی ایران
مهدی خیرالهی گلناز جوزانی کهن رضا محبیان علی مرادزادهشماره 21 , دوره 11 , بهار-تابستان 1401تعیین گونه های سنگی، فرآیند اختصاص خواص مخزن به رخساره¬های زمینشناسی است و یک گونه سنگی تعیین شده دارای خواص زمین شناسی و مخزنی مشابه و حدوداً یکسان است. امروزه روش های بسیار مختلفی برای تعیین گونه های سنگی پیشنهاد شده و توسعه یافته است. از آن جمله می توان به روش رخساره چکیده کاملتعیین گونه های سنگی، فرآیند اختصاص خواص مخزن به رخساره¬های زمینشناسی است و یک گونه سنگی تعیین شده دارای خواص زمین شناسی و مخزنی مشابه و حدوداً یکسان است. امروزه روش های بسیار مختلفی برای تعیین گونه های سنگی پیشنهاد شده و توسعه یافته است. از آن جمله می توان به روش رخساره حفرات و روش لوسیا اشاره کرد که از ویژگی های سنگ شناسی در کنار تخلخل و تراوایی استفاده می کند. از مهمترین این روش ها، تعیین گونه های سنگی به روش شاخص منطقه جریان می باشد. همچنین، معادلات مختلفی مانند وینلند-پیتمن و تابع جی-لورت در این زمینه وجود دارد که از روش های بسیار معتبر در تعیین گونه های سنگی می باشد. در این مطالعه با طراحی یک مسیر کار جدید و با استفاده از مهم ترین و کاراترین روش های تعیین گونه های سنگی اعم از روش های شاخص منطقه جریان، تفکیک تخلخل، شاخص وینلند-پیتمن، شاخص تغییر یافته منطقه جریان و لگاریتم های شاخص منطقه جریان و شاخص تغییر یافته منطقه جریان و اعمال روش های مذکور بر روی داده های مغزه، نگار چاه و لرزه ای، به تعیین گونه های سنگی در سه بعد و در کل میدان مورد بررسی پرداخته¬ایم. پس از اعتبار سنجی نهایی، به ترتیب، مقادیر ضرایب همبستگی بیش از 83%، 57%، 70%، 70%، 73% و 78% برای روش های مورد استفاده به دست آمد که بیانگر دقت و کارایی بیشتر روش شاخص منطقه جریان جهت تفکیک گونه های سنگی در این میدان می باشد. همچنین مقایسه جزئی نتایج اعتبارسنجی انجام شده پس از به¬کار گیری هر روش نیز تاییدکننده بیشترین دقت برای روش مبتنی بر شاخص منطقه جریان است. در نتیجه، با ادغام این روش با نشانگرهای لرزه ای، گونه های سنگی را در کل میدان و در سه بعد تفکیک کرده که چهار گونه سنگی مجزا تعیین گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی نقش ریزرخساره ها، شرایط ته نشینی و دیاژنز بر کیفیت بخش مخزنی، سازند ایلام(سانتونین - کامپانین) در یکی از میادین جنوب باختری ایران، فروبوم دزفول
سیده اکرم جویباری پيمان رضائي مجید مهدی پورشماره 21 , دوره 11 , بهار-تابستان 1401سازند ایلام یکی از مخازن نفتی کربناتی مهم حوضه زاگرس و فروبوم دزفول است. به منظور شناسایی ریز رخساره و شرایط ته نشینی و فرآیندهای دیاژنزی تعداد 100 مقطع نازک میکروسکوپی از یک چاه این مخزن در یکی از میادین نفتی فروبوم دزفول مورد ارزیابی قرار گرفت. از داده¬های تخلخل و چکیده کاملسازند ایلام یکی از مخازن نفتی کربناتی مهم حوضه زاگرس و فروبوم دزفول است. به منظور شناسایی ریز رخساره و شرایط ته نشینی و فرآیندهای دیاژنزی تعداد 100 مقطع نازک میکروسکوپی از یک چاه این مخزن در یکی از میادین نفتی فروبوم دزفول مورد ارزیابی قرار گرفت. از داده¬های تخلخل و تراویی برای بررسی کیفیت مخزنی استفاده شد. مطالعه پتروگرافی منجر به شناسایی 9 ریز رخساره متعلق به کمربندهای رخساره¬ای لاگون، پشته کربناته، رمپ میانی و رمپ خارجی گردید که در محیط رمپ کربناته تک شیب نهشته شده¬اند. مهم¬ترین فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده مخزن ایلام شامل سیمان شدگی، انحلال، شکستگی، میکرایتی شدن، استیلولیت زایی و دولومیتی شدن هستند. بر مبنای طبقه بندی کیفی مخزن و نمودارهای پتروفیزیکی لوسیا رخساره های لاگون و رمپ میانی وضعیت مخزنی متوسط و رخساره های پشته کربناته و رمپ خارجی وضعیت مخزنی ضعیفی دارند. کیفیت مخزنی رخساره های لاگون و رمپ میانی در ارتباط با وجود تخلخل-های بهم مرتبط و کانالی می باشد. رخساره های پشته کربناته نیز به دلیل سیمانی شدن شدید و وجود تخلخل های غیرمرتبط مانند تخلخل قالبی ، دارای تراوایی پایینی است و وضعیت مخزنی ضعیفی دارد. به طور کلی سازند ایلام در میدان مورد مطالعه به لحاظ مخزنی در وضعیت ضعیفی قرار دارد که این مهم می تواند علاوه بر کنترل کننده های رخساره ای در ارتباط با عدم گسترش شکستگی و دولومیتی شدن و گسترش بیش از حد سیمانی شدن در این رخساره ها باشد. از این رو سازند ایلام در در میدان مورد مطالعه علی رغم داشتن توالی کم عمق بیشتر نسبت به عمیق به دلیل فرآیندهای دیاژنتیکی از عملکرد مخزنی ضعیفی برخوردار می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - کنودونت‌های تریاس پیشین سازند سرخ‌شیل در برش چینه‌شناسی رباط شور (باختر طبس، خاور ایران مرکزی) و بررسی ضریب تغییر رنگ آنها در ارتباط با توان تولید هیدروکربور
عبیر عیسی عباس قادری محمد خانه باد تیا کولار- جورکاوسکشماره 21 , دوره 11 , بهار-تابستان 1401در این پژوهش، توالی رسوبی سازند سرخ‌شیل در برش چینه‌شناسی رباط شور در باختر کفه فروافتاده طبس از دیدگاه زیست‌چینه‌نگاری مورد بررسی قرار گرفته است. توالی سازند سرخ‌شیل در این برش با 48 متر ستبرا، متشکل از شیل، مارن و سنگ‌آهک‌های مارنی است که با گذر همشیب بر روی آخرین لای چکیده کاملدر این پژوهش، توالی رسوبی سازند سرخ‌شیل در برش چینه‌شناسی رباط شور در باختر کفه فروافتاده طبس از دیدگاه زیست‌چینه‌نگاری مورد بررسی قرار گرفته است. توالی سازند سرخ‌شیل در این برش با 48 متر ستبرا، متشکل از شیل، مارن و سنگ‌آهک‌های مارنی است که با گذر همشیب بر روی آخرین لایه‌های سازند جمال قرار گرفته و به طور مشابهی توسط دولومیت‌های سازند شتری پوشیده شده‌اند. در نمونه‌های برداشت شده از توالی یاد شده 9 گونه مختلف متعلق به 4 جنس کنودونتی Ellisonia، Hadrodontina، Parachirognathus و Pachycladina شناسایی شدند که برای نخستین بار از این سازند گزارش می‌شوند. مجموعه کنودونتی موجود در قالب سه بایوزون Hadrodontina aequabilis، Hadrodontina anceps و Pachycladina obliqua تفکیک شده‌اند. تاکسای مورد مطالعه با کنودونت‌هایی که پیش‌تر از قلمروهای نزدیک به ساحل و کم ژرفای تتیس باختری در جنوب و خاور اروپا در بازه زمانی تریاس پیشین (گریسباخین پسین ـ اسمیتین میانی) گزارش شده بودند، همخوانی خوبی دارند. این بایوزون‌های کنودونتی برای فهم بهتر پراکندگی و قرابت کنودونت‌های تریاس پیشین باختر آسیا، جایگاه زیست‌دیرینه‌جغرافیایی آنها و کارکردشان در زیست‌چینه‌نگاری تریاس پیشین جهت مقایسه با بایوزون‌های کنودونتی معرفی شده از دیگر نقاط جهان و در نهایت انجام تطابق زیست‌چینه‌ای مناسب با نقاط مشابه کاربرد دارند. بررسـی ضریب تغییر رنگ کنودونت‌های سازند سرخ‌شیل در زمان گریسباخین پسین بیانگر شاخص CAI=5، در اسمیتین بیانگر شاخص CAI=4 و در دینرین بیانگر CAI=6-8 میباشد که در محدوده عقیم برای تولید هیدروکربور قرار می‌گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی مشخصات پتروگرافی و ژئوشیمیایی نهشته¬های کربناته سازند جمال در برش چاه¬ریسه، شمال شرق اصفهان
بهراد ذبحی کمند محمد علی صالحی عزت حیدری علی بهرامیشماره 21 , دوره 11 , بهار-تابستان 1401سازند جمال به سن پرمین میانی در برش چاه¬ریسه مورد مطالعه رسوب شناسی و ژئوشیمی رسوبی قرار گرفته است. بر اساس مطالعات صحرایی انجام گرفته در این تحقیق، سازند جمال با ضخامت 251 متر به 8 واحد لیتواستراتیگرافی تفکیک شده است. مرز زیرین این سازند که مصادف با گذر از دوره کربونیف چکیده کاملسازند جمال به سن پرمین میانی در برش چاه¬ریسه مورد مطالعه رسوب شناسی و ژئوشیمی رسوبی قرار گرفته است. بر اساس مطالعات صحرایی انجام گرفته در این تحقیق، سازند جمال با ضخامت 251 متر به 8 واحد لیتواستراتیگرافی تفکیک شده است. مرز زیرین این سازند که مصادف با گذر از دوره کربونیفر به پرمین است به صورت ناپیوسته و مرز بالا نیز ناپیوسته با سازند سرخ شیل به سن تریاس زیرین است. با توجه به پتروفاسیس¬های آواری و ریزرخساره¬های کربناته شناسایی شده در سازند جمال و بر اساس ارتباطات رخساره‌ای و همچنین تغییرات تدریجی آنها یک رمپ کربناته کم عمق برای ته نشست نهشته¬های آواری و کربناته این سازند در نظر گرفته شده است. در برش مورد مطالعه بر اساس مطالعات پتروگرافی صورت گرفته چهار نوع دولومیت شناسایی شده است. مدل دولومیتی شدن برای نهشته¬های دولومیتی سازند جمال در دولومیت‌های نوع اول مربوط به پهنه‌های جزر و مدی و برای سایر دولومیت‌ها از نوع مدل دولومیتی دفنی میباشد. مطالعات ژئوشیمیایی انجام شده شامل آنالیز عناصر اصلی و فرعی شامل عناصر کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، استرانسیوم (Sr)، منگنز (Mn) و آهن (Fe) بوده است. نسبت‌های مورد نظر از این عناصر و همچنین با مقابل قرار دادن برخی از عناصر با ایزوتوپ¬های اکسیژن و کربن در نمودارهای مختلف جهت تعیین و تفکیک کانی¬شناسی اولیه نهشته¬های کربناته و همچنین تعیین سیستم دیاژنتیکی تأثیرگذار بر روی سازند جمال مورد استفاده قرار گرفته است. سیستم دیاژنتیکی حاکم بر سازند جمال نیمه بسته بوده و همچنین کانی¬شناسی اولیه مربوط به آن آراگونیت بوده است. بررسی مقادیر عناصر اصلی و فرعی نمونه¬های دولومیتی منجر به تفکیک چهار نوع دولومیت گردیده است که در مطالعات پتروگرافی نیز بر اساس مشخصات نظیر اندازه بلور ویژگی¬های متفاوت دارند. داده¬های ایزوتوپی اکسیژن و کربن نمونه‌های دولومیتی نیز شرایط دیاژنتیکی تشکیل انواع ¬آنها را مشخص کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تطابق زیستی، چینه نگاری زیستی و تعیین قاعده زمانی آپتین در سازند تیرگان ، غرب حوضه رسوبی کپه داغ، شمال شرق ایران
عاطفه چنارانی میثم شفیعی اردستانی محمد وحیدی نیاشماره 21 , دوره 11 , بهار-تابستان 1401سازند تیرگان ( کرتاسه زیرین) در حوضه رسوبی کپه داغ عمدا تا از سنگ آهک های االیتی- اربیتولین دار و سنگ آهک دولومیتی تشکیل شده که به طور همشیب بر روی سازند سیلیسی آواری شوریجه و در زیر سازند آهکی مارنی سرچشمه قرار گرفته است. در برش جوزک مرز بالایی سازند تیرگان به صورت گسل چکیده کاملسازند تیرگان ( کرتاسه زیرین) در حوضه رسوبی کپه داغ عمدا تا از سنگ آهک های االیتی- اربیتولین دار و سنگ آهک دولومیتی تشکیل شده که به طور همشیب بر روی سازند سیلیسی آواری شوریجه و در زیر سازند آهکی مارنی سرچشمه قرار گرفته است. در برش جوزک مرز بالایی سازند تیرگان به صورت گسله بوده و سنگ آهک های گل سفیدی سازند آبدراز بر روی آن قرار گرفته است. به منظور مطالعه بایواستراتیگرافی سازند تیرگان در غرب حوضه رسوبی کپه داغ، دو برش اسطرخی وجوزک اندازه گیری و مطالعه شده اند. مطالعات فسیل شناسی منجر به شناسایی دو مجموعه فسیلی از فرامینیفرهای بنتیک و جلبک های آهکی سبز شده است. 21 جنس و 24 گونه از فرامینیفرهای بنتونیک و 16 جنس و 26 گونه از جلبک سبز از خانواده داسی کلاداسه آ در برش اسطرخی، 21 جنس و 26 گونه از فرامینیفرهای بنتونیک و 10 جنس و 10 گونه از جلبک سبز از خانواده داسی کلاداسه آ در برش روستای جوزک واقع در غرب حوضه شناسایی شده است. بر اساس این مطالعات ، سن سازند تیرگان در غرب حوضه بارمین- آپتین پیشین ( بدولین) تعیین شده که با سن ارایه شده در مرکز و شرق حوضه مطابقت دارد. همچنین بر اساس مطالعه حوادث زیستی دیرینه مشخص شد FA گونه Dictyoconus pachymarginalis و LA گونه Montseciella arabica در شرق حوضه رسوبی کپه داغ و حوادث زیستی FAs گونه Palorbitolina lenticularis , Salpingoporella muehlbergii قاعده زمانی آپتین در مرکز و غرب حوضه مشخص می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تلفیق اطلاعات لرزه نگاری و پتروفیزیکی : تلاشی بر ابداع مدل زمین شناسی مخزن ایلام در یکی از میادین ناحیه سیری واقع در خلیج فارس
علیرضا بشریشماره 21 , دوره 11 , بهار-تابستان 1401سازند ایلام در اواخر کرتاسه (سانتونین) در محیط نرتیک / پلازیک در خلیج فارس نهشته شده است. متعاقب رسوبگذاری آن عمیق شدگی در یا سبب رسوب شیل های تیره رنگ متورق سازند گورپی انجام یافته است. سازند ایلام در این ناحیه دارای ضخامت متغیر 75-110 متر میباشد. این ساختما چکیده کاملسازند ایلام در اواخر کرتاسه (سانتونین) در محیط نرتیک / پلازیک در خلیج فارس نهشته شده است. متعاقب رسوبگذاری آن عمیق شدگی در یا سبب رسوب شیل های تیره رنگ متورق سازند گورپی انجام یافته است. سازند ایلام در این ناحیه دارای ضخامت متغیر 75-110 متر میباشد. این ساختمان بسب رشد فعالیت نمک های عمیق سری هرمز ایجاد و شکل گرفته است. سازند ایلام در این میدان بسبب میزان تولید پایین پتانسیل ثانویه محسوب میگردد، و هیچ گونه نفتی از این لایه مخزنی در حال حاظر تولید نمی گردد. این مطالعه بمنظور شناخت بهتر افق مخزنی ایلام، تلفیق اطلاعات لرزه نگاری و پتروفیزیکی و با روش دترمینستک و استوکاستیک ( ناقاطع) انجام گردیده تا مدل زمین شناسی ابداع گردد. خواص لرزه ای این سازند بعنوان دومین متغیرها در بهبود بخشیدن شبکه بندی و الگاریتم های شبیه سازی گوسی متوالی در ساخت یک مدل زمین شناسی سازند ایلام میباشد نتایج این مطالعات نشان میدهد که میزان اشباح آب در این سازند، بالا بوده، که نماینگر این حقیقت است که این سازنذ از نظر تجمع هیدروکربور از اهمیت پایینی برخوردار است. از پنج زون تشخیص داده در این مطالعه ، پنجمین ذون دارای پتانسیل بالایی، بویژه در محدوده شرقی و مرکز میدان برخوردار است. کلمات کلیدی:، خلیج فارس، ناحیه سیری، سازند ایلام، لرزه نگاری، پتروفیزیک، مدل زمین شناسی پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مطالعه پتروگرافي و پتروفيزيکي سازندهاي کربناته پرمو- ترياس (دالان و کنگان) در محدوده کمان قطر واقع در خليج فارس
علیرضا بشریشماره 7 , دوره 3 , بهار 1393سازندهاي پرموترياس يکي از عظيم ترين مخزنهاي گازي کربناته حوضه خيلج فارس و کشور هاي مجاور آن محسوب مي شود. سنگ شناسي عمومي آنها از جنس سنگ آهك، دولوميت و انيدريت مي باشد. رخساره هاي اين سازندها در محيطهاي رسوبگذاري متنوعي از جمله محيط دريايي كم عمق، پرانرژي، حد جزر و مدي چکیده کاملسازندهاي پرموترياس يکي از عظيم ترين مخزنهاي گازي کربناته حوضه خيلج فارس و کشور هاي مجاور آن محسوب مي شود. سنگ شناسي عمومي آنها از جنس سنگ آهك، دولوميت و انيدريت مي باشد. رخساره هاي اين سازندها در محيطهاي رسوبگذاري متنوعي از جمله محيط دريايي كم عمق، پرانرژي، حد جزر و مدي، محيطهاي دريايي نيمه آزاد، سدي و لاگوني انباشته شده است. هدف از اين مطالعه، سرشت نمايي و بررسي خواص مخزني و تعيين ميکروفاسيس هاي اين سازندها و نهايتا" ارزيابي کيفيت مخزني آنها از روي مقاطع نازک حاصل از مغزه ها و خرده سنگ هاي حفاري و اطلاعات نمودار هاي چاه نگاري مربوط به اين سازندها در ميادين مختلف موجود در محدوده کمان قطر است. براساس اين مطالعه، اين سازندها از لحاظ ليتواستراتيگرافي در مجموع به چهار زون k1-k4 تقسيم بندي شده و هر يک از اين زونها يا واحدها خود به زير واحدهاي مختلفي تقسيم شده اند. از نظر كيفيت مخزني اين زونها در چهار گروه ضعيف، متوسط، خوب و خيلي خوب قرار داده شده اند، به طوريکه زون k4 داراي بالاترين کيفيت مخزني و زون k1 داراي کمترين کيفيت مخزني است. رسم نقشه هاي هم ضخامت و هم عمق، همچنين انجام تطابق ميان چاههاي مختلف و نيز مدل سه بعدي چينه شناسي زونهاي فوق، نشانگر کاهش ضخامت از غرب به شرق مي باشد. از نظر عمقي نيز اين سازندها در قسمتهاي جنوب شرقي در اعماق بيشتري قرار گرفته اند، بصورتي که در ميدان سلمان عمق قرار گيري اين سازندها بيشتر از ساير ميدانهاي مورد مطالعه است. مطالعه ميکروسکوپي مقاطع نازك حاصل از مغزه هاي حفاري در اين سازندها، از نظر بافت و نوع سنگ شناسي منجر به شناسايي رخساره هاي سنگي گوناگون از جمله رخساره توده انيدريتي، رخساره دولومادستون يا مادستون دولوميتي، رخساره دولوباندستون ترومبوليتي و استروماتوليتي، رخساره دولووكستون/ پكستون، رخساره دولوگرينستون هاي فاقد سيمان انيدريتي و رخساره گرينستوني شد که با بررسي خواص پتروفيزيکي (تخلخل و تراوايي) بر روي اين رخساره ها، هر يک آنها از نظر كيفيت مخزني در چهار گروه ضعيف، متوسط، خوب و خيلي خوب قرار داده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مطالعه بلوغ و مسیر مهاجرت با استفاده از مدل¬سازی دوبعدی در تعدادی از میادین نفتی فروافتادگی دزفول
اشکان ملکی سید علی معلمی محمدحسین صابری محمد حسن جزایریشماره 17 , دوره 9 , بهار-تابستان 1398در جنوب¬غرب ایران مخازن بزرگ نفت و گاز شامل کربنات¬های ژوراسیک و کرتاسه وجود دارد که در آن¬ها سنگ¬های منشأ مناسبی در توالی از کرتاسه پیشین و ژوراسیک قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی تولید، مهاجرت و خصوصیات سنگ¬های منشأ پابده، کژدمی، گرو و سرگلو در منطقه مورد مطا چکیده کاملدر جنوب¬غرب ایران مخازن بزرگ نفت و گاز شامل کربنات¬های ژوراسیک و کرتاسه وجود دارد که در آن¬ها سنگ¬های منشأ مناسبی در توالی از کرتاسه پیشین و ژوراسیک قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی تولید، مهاجرت و خصوصیات سنگ¬های منشأ پابده، کژدمی، گرو و سرگلو در منطقه مورد مطالعه می باشد. بدین منظور تاریخچه تدفین و مدل حرارتی یک بعدی در چهار حلقه چاه و مدل¬سازی دوبعدی در یک مقطع برای منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم¬افزار اوپن¬فلو¬ جهت تعیین وضعيت پختگي لایه¬ها و خروج هیدروکربور مورد ارزیابی قرار گرفت. از مقایسه مقادیر دما و انعکاس ویترینایت اندازه¬گیری شده با نتایج مدل، جهت کالیبراسیون مدل¬¬سازی استفاده شد. نتایج مدلسازی یک-بعدی تاريخچه تدفين و حرارتي در اين مطالعه نشان می¬دهد که سازندهای سرگلو، گرو و کژدمی به پختگی رسیده¬اند و خروج هیدروکربور داشته¬اند اما سازند پابده به بلوغ کافی جهت پختگی و تولید هیدروکربور نرسیده است. نتایج مدل مهاجرت در مقطع مورد مطالعه نشان می¬دهد که دو سیستم هیدروکربوری کرتاسه پیشین و کرتاسه میانی توسط سازند کژدمی جدا شده و بنابراین مهاجرت هیدروکربور در لایه¬های عمیق-تر از کژدمی غالباً بصورت جانبی و به سمت دشت آبادان بوده است. هیدروکربور تولیدی از سازند کژدمی علاوه بر شارژ لایه¬های بالایی بصورت قائم، در لایه¬های ایلام و سروک به دلیل شیب کلی لایه¬ها بصورت جانبی و بسمت دشت آبادان نیز مهاجرت نموده است. به طور کلی روند پختگی سنگ¬های منشأ از شرق به غرب منطقه مورد مطالعه کاهش یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تفسیر محیط رسوبی و عوامل موثر بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین نفتی ناحیه دشت آبادان
آراد کیانی محمدحسین صابری بهمن زارع نژاد الهام اسدی مهماندوستی نسیم رحمانیشماره 16 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1397سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس م چکیده کاملسازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی 13 ریزرخساره در قالب 4 کمربند پهنه جزر و مدی، لاگون، پشته سدی و دریای باز برای نهشته های سازند سروک در میدان نفتی مورد مطالعه شناسایی شده است که بیانگر نهشته شدن بخش بالایی سازند سروک در یک محیط رمپ کربناته هموکلینال یا هم شیب است. از جمله فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده می توان به انحلال، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، شکستگی، تراکم، نوشکلی، میکرایتی شدن، آشفتگی زیستی، پیریتی شدن، هماتیتی شدن، فسفاتی شدن و سیلیسی شدن اشاره کرد. فرآیندهای دیاژنزی سازند سروک در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی رخ داده اند. از بین فرآیندهای دیاژنزی انحلال و شکستگی مهمترین نقش را در افزایش کیفیت مخزنی داشته اند و سیمانی شدن، تراکم و دولومیتی شدن مهمترین عامل کاهش کیفیت مخزنی بوده اند. با بررسی های چینه نگاری سکانسی 3 سکانس رسوبی از نوع درجه سوم به سن تورونین، سنومانین پسین و سنومانین میانی شناسایی شد و رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی در چارچوب آن مورد مطالعه قرار گرفت. تطابق داده های تخلخل و تراوایی مغزه نشان داد که کیفیت مخزنی در این سازند تحت تاثیر رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی بوده است. به صورتی که ریز رخساره های حاوی رودیست بیشترین کیفیت مخزنی را داشته اند. باتوجه به فرآیندهای دیاژنزی، رسوبی و داده های تخلخل و تراوایی، رخساره های پشته سدی و دریای باز به سمت خشکی بهترین کیفیت مخزنی را داشته است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مدلسازی هرزروی گل حفاری در سازند آسماری با استفاده از روش زمين آمار در محيط نرم افزار RMS در يکی از ميادين نفتی جنوب غربی ايران
کیومرث طاهری فرهاد محمد ترابشماره 11 , دوره 6 , بهار-تابستان 1395مطالعه هرزروی در سازند آسماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا حدود 25 ٪ تا 40٪ از هزينه هاي حفاري را هزينه سيال حفاري به خود اختصاص می دهد. با توجه به اینکه میدان مورد مطالعه با مشکل هرزروی های شدید در سازند آسماری مواجه است لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی مناطق چکیده کاملمطالعه هرزروی در سازند آسماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا حدود 25 ٪ تا 40٪ از هزينه هاي حفاري را هزينه سيال حفاري به خود اختصاص می دهد. با توجه به اینکه میدان مورد مطالعه با مشکل هرزروی های شدید در سازند آسماری مواجه است لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی مناطق دارای هرزروی و نمایش توزیع هرزروی در مخزن آسماری می باشد. ابتدا با مدلسازی مخزن در نرم افزار RMS و بکارگیری الگوریتم میانگین متحرک اقدام به رسم نقشه های هرزروی در مخزن آسماری شد. بدین منظور داده های مربوط به 363 حلقه چاه در این میدان پس از آماده سازی بصورت رقومی در آمده و جهت آماده سازي داده ها براي تهيه نقشه ها و مدل های سه بعدی یازده زون مختلف در مخزن آسماری، مراحل مختلفي همچون حذف داده هاي پرت، نرمال سازی داده ها، رسم هیستوگرام و واریوگرافی داده ها و عملیات تخمین و مدلسازی انجام شده است. در اين مطالعه همچنین از روش زمین آماری تخمین کریجینگ برای مدلسازی سه بعدی هرزروی مخزن آسماری در میدان نفتی مورد مطالعه، استفاده شده است که خروجی مدلسازی های انجام شده در روش زمین آماری تخمین کریجینگ متمرکزتر و نتایج بهتری بدست داده است. سپس با تجزیه و تحلیل اطلاعات، نقشه مدل های دو بعدی و سه بعدی هرزروی گل حفاری در سازند آسماری ارائه شده است. با شبیه سازی و مدلسازی هرزروی و تطبیق آن با مدل های گسلی مخزن و نمودارهای شاخص تولید مشخص شد که عمده هرزروی های موجود ناشی از شکستگی های گسلی بوده و تنها در موارد اندکی بالا بودن وزن گل موجب هرزروی شده است. بکارگیری روش های عملیاتی مناسب مانند مکان یابی مناسب چاه های جدید با بهره گیری از نقشه های هرزروی ارائه شده و به کارگیری روش های حفاری فروتعادلی و استفاده از سیال حفاری با وزن مخصوص و ترکیب مناسب مانند سیالات حفاریNIF و MMH در نقاط با هرزروی شدید و یا ترکیبی از این روش ها جهت کنترل هرزروی در نقاط بحرانی مخزن پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - مطالعه نقش مدلسازی هرزروی گل حفاری و نمودار تصویرگر FMI در تعیین شکستگی¬های مخزن آسماری در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران
کیومرث طاهری محمدرضا رسایی عباس اشجعیشماره 14 , دوره 7 , پاییز-زمستان 1396شناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می¬کند. در بررسی ویژگی¬های ساختمان¬های نفتی، مطالعه شکستگی¬های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله ب چکیده کاملشناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می¬کند. در بررسی ویژگی¬های ساختمان¬های نفتی، مطالعه شکستگی¬های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله به زمین شناسان نفتی کمک شایانی می¬نماید. از آنجایی که اکثر مخازن ایران از نوع کربناته هستند، بررسی و شناسایی هرچه بیشتر شکستگی¬ها، میزان باز شدگی شکاف¬ها و توزیع تخلخل در مخزن آسماری میدان مورد مطالعه، جزو موثرترین عوامل در تولید هیدروکربن از این میدان محسوب می¬شود. یکی از بهترین راه¬های شناسایی و تفسیر زمین شناسی درون چاه، استفاده از نمودار تصویری FMI است، که می¬تواند تصاویری با کیفیت بالا از چاه ایجاد کند. به کمک تصاویر تهیه شده، می¬توان انواع شکستگی¬ها، تخلخل، توزیع فضاهای خالی دیاژنتیکی و تخمین روند تراوایی را مشخص کرد. در این مقاله ابتدا، ساختار و نحوه عملکرد نمودار تصویرگر FMI و سپس مشکلات حفاری و تولید در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفته شد. در ادامه نقش کاربردی نمودار در تفسیر و تعیین میزان باز شدگی شکاف¬ها، توزیع تخلخل و میزان نفوذپذیری در 8 حلقه چاه در مخزن آسماری، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مطالعه، شناسایی شکستگی¬های مخزن آسماری و نحوه گسترش این شکستگی¬ها در مخزن با استفاده از مدلسازی هرزروی، تفسیر نمودار تصویرگر FMI و تاثیر این شکستگی¬ها بر تخلخل و تراوایی مخزن انجام شد. در این مطالعه مشخص شده است که، شکستگی¬های شناسایی شده در چاه¬ها انطباق بسیار خوبی با نقشه¬های هرزروی گل حفاری و گسل¬های پی سنگی در تاقدیس مخزن آسماری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - مدل سازی سه بعدی زمين شناسی دو زون در بخش شرقی ميدان نفتی اهواز
راضیه دوستی ایرانی مریم پیروی محمد رحیم کریمی مهدی دوستی ایرانیشماره 9 , دوره 5 , بهار-تابستان 1394میدان نفتی اهواز یکی از بزرگترین میدان های نفتی حوضه زاگرس می باشد. این میدان در فروافتادگی عظیم دزفول قرار دارد. این میدان دارای روند شمال غربی-جنوب شرقی (به موازات رشته کوه زاگرس) می باشد. اين مطالعه با هدف مدل سازی سه بعدی زمین شناسی (مدل پتروفیزیکی) زون 3 سازند ایلا چکیده کاملمیدان نفتی اهواز یکی از بزرگترین میدان های نفتی حوضه زاگرس می باشد. این میدان در فروافتادگی عظیم دزفول قرار دارد. این میدان دارای روند شمال غربی-جنوب شرقی (به موازات رشته کوه زاگرس) می باشد. اين مطالعه با هدف مدل سازی سه بعدی زمین شناسی (مدل پتروفیزیکی) زون 3 سازند ایلام و زون 1 سازند سروک در بخش شرقی میدان اهواز و مقایسه آن ها انجام شده است. در این مطالعه مدل سازي تخلخل، اشباع آب و حجم شیل توسط روش شبیه سازي پی در پی گوسی (SGS) انجام شده است. در ابتدا ليست چاه هايي كه زون 3 سازند ایلام و زون 1سازند سروک در آن ها داراي نمودارهاي چاه پيمايي بودند تهیه و اطلاعاتي در مورد مختصات چاه ها، عمق سرسازند و تعيين ضخامت سازندها در چاه ها جمع‌آوري گردید. در این مطالعه از اطلاعات 25 چاه موجود در بخش شرقی میدان اهواز استفاده شده است. بعد از مدل سازی سه بعدی مخزن و توزیع پارامترهای مخزنی، محاسبات حجمی تخمین سیالات صورت گرفته است. برای مشخص شدن هم بستگی فضایی، واریوگرام ها برای تمامی زون ها بر اساس متغیرهاي اشباع آب و تخلخل مفید رسم شدند و مدل سه بعدی پارامترهای پتروفیزیکی تخلخل، اشباع آب و نسبت خالص به ناخالص (NTG) ساخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - طبقه بندی ژنتیکی نفت‌های میادین شرق خلیج فارس با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز نمونه‌های آسفالتین
مرتضی طاهری نژاد مرتضی آسمانی احمدرضا ربانیشماره 12 , دوره 6 , پاییز-زمستان 1395آسفالتین موجود در نفت خام همواره به عنوان یک مشکل در صنعت نفت مطرح است، اما آسفالتین¬ها از ترکیبات مطلوب در مطالعات ژئوشیمیایی خصوصا تطابق نفت- نفت هستند. یکی از موضوعات مهم در مطالعات ژئوشیمیایی، تطابق نفت- نفت می¬باشد که این امکان را فراهم می‌آورد که نفت¬ها از نظر ژنت چکیده کاملآسفالتین موجود در نفت خام همواره به عنوان یک مشکل در صنعت نفت مطرح است، اما آسفالتین¬ها از ترکیبات مطلوب در مطالعات ژئوشیمیایی خصوصا تطابق نفت- نفت هستند. یکی از موضوعات مهم در مطالعات ژئوشیمیایی، تطابق نفت- نفت می¬باشد که این امکان را فراهم می‌آورد که نفت¬ها از نظر ژنتیکی طبقه بندی شوند. آسفالتین¬ها بدلیل شباهت ساختاری به کروژن و همچنین عدم تاثیر یا تاثیر کم از فرآیندهای ثانویه به عنوان ترکیبی ارزشمند در مباحث ژئوشیمیایی مطرح می‌باشند. لذا در این مقاله از ویژگی¬های ساختاری آسفالتین به عنوان پارامتر تطابق بهره گرفته شد. در این مقاله ویژگی‌های ساختاری آسفالتین 5 نمونه نفت از میادین شرقی خلیج فارس با استفاده از روش طیف سنجی مادون قرمز مورد بررسی قرار گرفته است. از نمودارهای دوبعدی و سه بعدی تعریف شده براساس ترکیبات آلیفاتیک و آروماتیک (ترکیبات غالب در ساختار آسفالتین¬ها) و گروه¬های سولفوکسید و کربونیل (بیانگر فراوانی عناصر گوگرد و اکسیژن در آسفالتین¬ها) به منظور مقایسه ساختار آسفالتین¬ها در نمونه¬های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج حاصله از نمودارهای تعریف شده، نمونه¬های نفتی مورد مطالعه دو خانواده با خصوصیات ژنتیکی متفاوت را تشکیل می‌دهند. خانواده اول شامل نفت میدان‌های سلمان و رشادت و خانواده دوم شامل نفت میدان‌های رسالت، سیری E و سیری D میباشد. به منظور تایید نتایج حاصل از روش طیف سنجی مادون قرمز، از سایر روش-های متداول ژئوشیمیایی مانند پارامترهای بایومارکری و داده¬های ایزوتوپ استفاده گردید که این روش¬ها نتایج بدست آمده را کاملا تایید نمودند. براساس پارامترهای بایومارکری خانواده اول دارای سنگ منشا مارنی بوده و خانواده دوم از سنگ منشا کربناته تولید شده¬ است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - محاسبه مدول¬های الاستیک و پارامتر¬های مقاومتی سنگ و بررسی رابطه آنها با میزان تخلخل در سازند دالان در یکی از چاه¬های میدان گازی پارس جنوبی
رضا خوشنویس زاده علیرضا حاجیان احسان لرکیشماره 14 , دوره 7 , پاییز-زمستان 1396پارامترهای الاستیک سنگ را می¬توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تک‌محوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول¬های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و به‌عنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته می‌شود. این چکیده کاملپارامترهای الاستیک سنگ را می¬توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تک‌محوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول¬های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و به‌عنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته می‌شود. این پارامترها که نشان‌دهنده میزان مقاومت سنگ در برابر شکست هستند، از پارامترهای مهم برای تحلیل پایداری دیواره چاه به شمار می‌روند. با توجه به در دسترس نبودن و گران بودن داده¬های مغزه، و همچنین توجه به این مسئله که داده¬های حاصل از مغزه به‌صورت پیوسته نبوده و در تمام نقاط چاه در دسترس نیستند، استفاده از لاگ DSI برای محاسبه مدول¬های الاستیک یکی از بهترین روش‌ها برای محاسبه این پارامترها است. همچنین با استفاده از این لاگ می¬توان مدول¬های الاستیک را به‌طور پیوسته در چاه، موردمطالعه قرارداد.در این مطالعه پارامترهای الاستیک دینامیک با استفاده از نمودار چاه پیمایی DSI، و نمودار چگالی برای سازند دالان محاسبه شد. با توجه به اینکه پارامترهای محاسبه‌شده با استفاده از سرعت امواج صوتی از نوع پارامترهای دینامیکی هستند، لذا این پارامترها با استفاده از روابط تجربی مناسب به مدول¬های استاتیک تبدیل شدند. پارامترهای مقاومت سنگ با استفاده از روابط تجربی که به طور متداول در صنعت نفت برای تعیین پارامترهای مقاومت سنگ استفاده می¬شوند، محاسبه شدند. این پارامترهای با توجه به مدول¬های الاستیک استاتیک و همچنین مقادیر تخلخل و حجم شیل محاسبه شد. مقایسه مقادیر مدول¬های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ با میزان تخلخل نشان داد که میزان تخلخل با مدول¬های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ رابطه عکس دارد، به‌طوری‌که با افزایش تخلخل میزان مدول¬های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ کاهش‌یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - تخمین نمودارهای تراوایی نسبی آب –نفت با استفاده از داده های فشار مویینگی در یکی از مخازن کربناته ایران
بابک شعبانی عزت اله کاظم زادهشماره 2 , دوره 1 , پاییز-زمستان 1390تراوایی نسبی را می توان با آزمایش مغزه های نفتی به صورت مستقیم محاسبه نمود ،ولی با توجه به عواملی چون عدم دسترسی به نتایج آزمایشگاهی اندازه گیری مستقیم تراوایی نسبی سیالات ،از روش های غیر مستقیم نیز برای اندازه گیری آن استفاده می شود .یکی از این روش ها ،تخمین نمودار های چکیده کاملتراوایی نسبی را می توان با آزمایش مغزه های نفتی به صورت مستقیم محاسبه نمود ،ولی با توجه به عواملی چون عدم دسترسی به نتایج آزمایشگاهی اندازه گیری مستقیم تراوایی نسبی سیالات ،از روش های غیر مستقیم نیز برای اندازه گیری آن استفاده می شود .یکی از این روش ها ،تخمین نمودار های تراوایی نسبی با استفاده از داده های فشار مویینگی می باشد ودر ستی ان برای محاسبه تراوایی نسبی مایع –گاز، در سال های گذشته مورد بررسی قرار گرفته است ؛ولی هنوز اطلاعات کافی برای انتخاب بهترین مدل برای محاسبه تراوایی نسبی آب-نفت موجود نیست .در این مقاله از مدل های مختلفی چون Corey،Brooks-Corey،Li-Purcell،LI-Burdine برای محاسبه تراوایی نسبی آب –نفت با استفاده از داده های فشار مویینگی آب-نفت در فرایند تخلیه در یکی از مخازن کربناته نفت تر ایران استفاده شد .نتایج بدست آمده با داده های آزمایشگاهی تراوایی نسبی اب-نفت مقایسه شدند ومدل های Corey وBrooks-Corey مقادیر تقریباً دقیقی را برای محاسبه تراوایی نسبی نفت تخمین زدند .ولی مدل های Li-Purcell و LI-Burdineمقادیر کمتری را برای فاز تر کننده محاسبه کردند. همچنین ،به جز مدل Li-Purcell نتایج حاصل از سایر مدل ها برای تراوایی نسبی آب تقریباً یکسان است ودر اکثر موارد مقادیر بیشتری را نسبت به داده های آزمایشگاهی تخمین می زنند .سپس ،طبقه بندی مخزن با استفاده از اطلاعات شعاع منافذ مغزه در اشباع 35در صد از جیوه انجام شد ودقت هر یک از مدل ها برای هرگونه سنگی مورد بررسی وتفسیر قرار گرفت ؛نتایج حاصل از این کار نشان داد که تخمین نمودار های تراوایی نسبی آب-نفت با استفاده از دادهای فشار مویینگی می تواند به عنوان یک روش قابل قبول در محیط های کربناته نفت تر نیز ،مورد استفاده قرار گیرد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - مطالعه جامع لایه های شیلی سازند بورگان بانگرش به مسئله پایداری دیواره چاه
محمد سلیمانی سعیده رعیت دوستشماره 6 , دوره 3 , پاییز 1392چکیده این مطالعه قصد دارد تا میان لایه¬های شیلی سازند بورگان در این میدان نفتی را از دیدگاه پایداری دیواره چاه شناسایی کند. در روند انجام این مطالعه مجموعه ای از اطلاعات و نمونه¬ها شامل نمونه های مغزه از میدان تهیه شده و یک مطالعه موردی با جزییات ارائه می¬شود. برای چکیده کاملچکیده این مطالعه قصد دارد تا میان لایه¬های شیلی سازند بورگان در این میدان نفتی را از دیدگاه پایداری دیواره چاه شناسایی کند. در روند انجام این مطالعه مجموعه ای از اطلاعات و نمونه¬ها شامل نمونه های مغزه از میدان تهیه شده و یک مطالعه موردی با جزییات ارائه می¬شود. برای تعیین کانی شناسی نمونه ها آزمایشات پراش اشعه ایکس روی نمونه های توده¬ای انجام گرفته است. كاني¬هاي رسي نمونه¬ها استخراج شده و به روش¬هاي نرمال، حرارتي و اشباع اتيلني آماده¬سازي شده و مجدداً آزمایشات پراش اشعه ایکس انجام گرفتند. مرحله بعد مطالعه با ميكروسكوپ الكتروني و اندازه¬گیری ظرفيت تعويض کاتیونی نمونه¬ها می¬باشد. با طیف سنجی پرتو گاما و استفاده از كراس پلات نوع كاني‌هاي رسي نمونه¬ها مشخص گردیدند. كوارتز و کانی های رسی كائولينيت و ايليت فراوانترين كاني¬هاي موجود در نمونه ها محسوب می¬شوند. سازند شیلی مورد مطالعه تمايل چنداني به آبگيري و تورم از خود نشان نمی¬دهد و مشکل آماس در تماس با سیالات حفاری پایه آبی را ندارد. پایین بودن مقادیر ظرفیت تبادل کاتیونی این مسئله را تایید می¬کند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نیز نفوذپذیری پایین سنگ را نمایش می¬دهد. می توان نمونه¬ها را جزء گروه شیل های ورقه ای و شكننده تقسیم بندی کرد که به هنگام حفاري ميتوانند منجر به شکست سازند در امتداد سطوح لایه¬بندی و ریزش دیواره چاه گردند. طراحی شیمیایی سیال حفاری در حل مشکل ناپایداری دیواره چاه در این سازند چندان موثر نخواهد بود و تنها ممانعت از نفوذ فشار و سیال حفاری با استفاده از مواد پرکننده می تواند پایداری را بهبود بخشد. مناسبترین روش در پایدارسازی دیواره چاه در این سازند استفاده از روش های مکانیک سنگی مانند انتخاب جهت و شیب مناسب چاه می باشد. پرونده مقاله
