سنگ چینه نگاری و زیست چینه نگاری سازند پابده براساس روزن داران پلانکتون در برش جهانگیرآباد (جنوب ایلام- حوضه رسوبی زاگرس)
محورهای موضوعی : شاخه های دیگر علوم زمین در ارتباط با زمین شناسی نفت
سمیه طاهری زاده
1
(فردوسی مشهد)
محمد وحیدی نیا
2
(فردوسی مشهد)
محمد حسین محمودی قرایی
3
(هییت علمی دانشگاه فردوسی مشهد)
کلید واژه: حوضه رسوبی زاگرس, سازند پابده, شیل ارغوانی, زیست چینه نگاری, سنگ چینه نگاری,
چکیده مقاله :
عملکرد دوگانه ی این سازند به عنوان سنگ منشا نفت و توان مخزنی آن با توجه به تنوع لیتولوژی و قرار گرفتن آن بین دو مخزن آسماری و بنگستان و همچنین سن این سازند از موضوعاتی است که توجه زمین شناسان را به خود جلب کرده است. به منظور مطالعه دقیق سنگ چینه نگاری و زیست چینه نگاری سازند پابده، برش جهانگیرآباد در شمال غرب حوضه رسوبی زاگرس انتخاب و نمونه برداری شده است. تعداد 320 نمونه برداشت شده که تعداد 230 نمونه آن به روش شست وشو و تعداد 90 نمونه از روش مقطع نازک آماده سازی و مورد بررسی قرار گرفته است. براساس مطالعات انجام شده در برش جهانگیرآباد تعداد 25 جنس و 110 گونه شناسایی شده و بر اساس فسیلهای شناسایی شده تعداد 27 بیوزون و 7زیر بیوزون شناسایی شده است و با توجه به بیوزون های تعیین شده سن سازند پابده در برش جهانگیرآباد دانین پیشین- شاتین پسین بدست آمده است. نهشته های سازند پابده در برش جهانگیرآباد دارای ضخامت 676 متر (شروع شیل ارغوانی تا انیدریت کلهر) می باشد که شامل واحدهای شیل ارغوانی (2 قسمت)، سنگ آهک مارنی همراه با سنگ آهک پایینی ، سنگ آهک و سنگ آهک مارنی همراه با سنگ آهک بالایی می باشد. در این برش مرز زیرین سازند پابده با شیل و مارن های سازند گورپی پیوسته بوده و مرز بالایی آن با سنگ آهک های صخره ساز سازند آسماری نیز بصورت پیوسته می باشد.
After the Late Cretaceous and during the Paleogene, with the sea level rising, the Zagros sedimentary basin is covered with a progressive sea in which the Pabdeh Formation is deposited. The dual function of this formation as a source of oil and its reservoir capacity due to the diversity of lithology and its location between the two reservoirs Asmari and Bangistan, and the age of this formation is one of the issues that has attracted the attention of geologists. In order to study the stratigraphic and biostratigraphic rock of the Pabdeh Formation, the Jahangirabad section in the northwest of Zagros sedimentary basin has been selected and sampled. 320 samples were taken, of which 230 samples were prepared by washing method, and 90 samples were prepared by thin section method and examined. Based on studies conducted in the Jahangirabad section, 25 genera and 110 species have been identified, and based on the identified fossils, 27 biozones and 7 sub-biozones have been identified. Based on the identified biozones, the age of the Pabdeh Formation in the Jahangirabad Danian Early-Late Chattian section has been obtained. Pabdeh Formation deposits in the Jahangirabad section have a thickness of 676 m (beginning of purple shale to anhydrite Kalhor) which includes units of purple shale (2 parts), marl limestone with lower limestone, limestone, and marl limestone with limestone It is high. In this section, the lower boundary of the Pabdeh Formation is continuous with shales and marls of Gurpi Formation, and its upper boundary is with continuous limestone of Asmari Formation.
]1 [افشارحرب، ع.، 1388، زمین شناسی نفت ایران: انتشارات دانشگاه پیام نور، 219 صفحه.
]2[ آقانباتی، ع.، 1383، زمین شناسی ایران: انتشارات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، 586 صفحه.
]3[ بیات، ش.، 1385، سنگ چینه نگاری و نانواستراتیگرافی سازند پابده در برش نمونه تنگ پابده و مقایسه آن با رخنمون تنگ ماغر (کوه بنگستان): پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، 198 صفحه.
]4 [خاوری، پ.، 1394، زیست چینه نگاری و سکانس چینه نگاری سازند پابده بر مبنای نانوپلانکتون های آهکی و داینوفلاژله ها در برش های تنگ ابوالحیات، دهلران و ایلام: رساله دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد، 245 صفحه.
]5[ ربانی، ج.، 1393، زیست چینه نگاری و محیط رسوبی گذاری شیل های ارغوانی قاعده سازند پابده و بررسی مرز پالئوسن – ائوسن در نیمه شمالی حوضه رسوبگذاری زاگرس: رساله دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد، 331 صفحه.
]6[ صفاری، 1364، مطالعه مقدماتی سازندهای آسماری و پابده در میدان نفتی زاغه، گزارش 3952 اداره کل زمین شناسی گسترشی مناطق نفت خیز. ]7[ طاهری، م.،1377، سنگ چینه نگاری و میکرو بایواستراتیگرافی سازند گورپی در نواحی لرستان، فرو افتادگی دزفول و دشت آبادان: پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم، تهران، 171 صفحه.
]8[ علیزاده و همکاران، 1384، مطالعات ژئوشیمیایی سازند پابده در میدان نفتی اهواز، نهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، 12 صفحه.
]9[ کریمی، ن.، 1391، زیست چینه نگاری سازند پابده در برش چینه شناسی سلامتی ( جنوب غربی شیراز) بر مبنای روزن داران پلانکتون، شانزدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، 9 صفحه.
]10[ مطیعی، همایون.،1382، زمین شناسی ایران، چینه شناسی زاگرس: انتشارات سازمان زمین شناسی، 536 صفحه.
]11[ هداوندخانی، ن.، 1393، سنگ چینه نگاری و زیست چینه نگاری سازند پابده در زون ایذه: رساله دکتری. دانشگاه شهید بهشتی، 514 صفحه.
[12] BERGGREN, W. A., and NORRIS R. D., 1997, Biostratigeraphy, phylogeny and systematic of Paleocene trochospiral Planctonik Foraminifera: Micropaleontology 43, Supplement 1, 116p.
[13] BLOW, 1979, The Cenozoic Globigerinida, 3 vol: E. Brill, Leiden, 1452p.
[14] BOLLI, H. M., 1957a, The genera Globigerina and Globorotalia in the Paleocene – Lower Eocene Lizard Spring Formation of Trinidad, B. W. I. In: Loeblich Jr., A. R., et al., Studies Foraminifera : Bulletin of the United States National Museum , 215, 61 – 82.
[15] BOLLI, H. M., LOEBLICH, A. R., and TAPPAN, H., 1957, Planktonic Foraminiferal families Hantkeninidae, Orbulinidae, Globorotaliidae and Globotruncanidae, in Loeblich, A. R., Jr., and collaborators, Studies in Foraminifera: United States National Museum Bulletin, 215, 3 – 50.
[16] JAMES, G. A., and WYND, J. G., 1965, Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium, agreement area: American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 49, 2182 – 2245.
[17] OlSSON, R. K., et al, 1999, Atlas of Paleocene Planktonic Feraminifera, Smithsonian institution press.
[18] PAYROS, A., BERNAOLA, G., OURE- ETXEBARRIA, X., DINARES- TURELL, J., TOSQUELLA, J., APELLANIZ, E., 2007, Reassessment of the Early – Middle Eocene biomagnetochronology based on evidence form the Gorrondatxe section ( Basque Country, Western Pyrenees). Lethaia 40, 183 -195.
[19] PERMOLI SILVA, I., RETTORI, R., and VERGA, D., 2003, Practical Maunal of Paleocene and Eocene Planctonik Foraminifera, Course 2, Edited by Rettori, R., and Verga, D., Internationa School Planctonik Foraminifera: Dipartimento di scienzi della Terra University of Perugia Italy, 152p.
[20] SAMPO, M., 1969, Microfacies and Microfossils of the Zagros area, S. W. Iran ( from Permian to Miocene). Int. Sed. Petr. Ser., 12: 1 - 102
[21] STONELEY, R., 1975, Asmari and younger Formation, Inter office memo, 25, 303 – 322.
[22] WADE, B.S., BERGGREN, W.A., and PLIKE, H., 2011, Review and revision of Cenozoic tropical planktonic foraminiferal
biostratigraphy and calibration to the Geomagnetic Polarity and Astronomical Time Scale. Earth-Science Reviews. 104, 111-142. [23] WYND, J. G., 1965, Biofacies of the Iranian oil consortium agreement area: IOOC Report, no. 1082: unpublished.