بررسی سیکل¬های رسوبی(سیکلواستراتیگرافی) و انطباق با مرزهای زیستی – زمانی ائوسن بالایی – الیگوسن در سازندهای پابده (بخش بالایی سازند پابده) و آسماری در میدان نفتی مارون
محورهای موضوعی : شاخه های دیگر علوم زمین در ارتباط با زمین شناسی نفت
محمد گودرزی
1
*
,
حسن امیری بختیار
2
,
خیراله نورانی نژاد
3
,
مصطفی صداقت نیا
4
1 - دانشجو دکتری، چینه نگاری و دیرینه شناسی ، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان.خرم آباد
2 - دکتری زمین شناسی، شرکت ملی نفت، مناطق نفت خیز جنوب
3 - شرکت ملی نفت ایران
4 - دانشجو دکتری زمین شناسی دانشگاه بوعلی همدان
کلید واژه: سیکلواستراتیگرافی, سطوح مرزی NB - PB, سازند پابده, سازند آسماری, میدان نفتی مارون و سیکلولاگ,
چکیده مقاله :
در این پژوهش بخش بالایی سازند پابده و بخش زیرین سازند آسماری در دو چاه از میدان نفتی مارون مورد مطالعه قرار گرفتهاند. بر مبنای مطالعات زیست چینهنگاری قبلی، سن بخش بالایی سازند پابده، ائوسن پسین و بخش زیرین سازند آسماری، الیگوسن تعیین شده است. در نتیجه بررسی سیکلواستراتیگرافی انجام شده با استفاده از نرم افزار سیکلولاگ، پنج سطح مرزی منفی(NB) و چهار سطح مرزی مثبت(PB) شناسایی گردید که خود منجر به تفکیک چهار سیکل رسوبی گشت. سطوح مرزی و سیکلهای رسوبی شناسایی شده در این چاهها منطبق بر مرزهای زیستی یا سطوح حداکثر آب دریا بودهاند. بر اساس مطالعه صورت گرفته، سیکل رسوبی اول (NB1000-PB1000) منطبق بر بازه زمانی ائوسن پسین - الیگوسن، سیکل رسوبی دوم (NB2000-PB2000) منطبق بر روپلین – شاتین – شاتین و همچنین سیکل رسوبی سوم (NB3000-PB3000) و سیکل رسوبی چهارم (NB4000-PB4000) به دلیل عدم مطالعات سنی، سن این دو سیکل به طور دقیق مشخص نمیباشد.
In this research, the upper part of Pabdeh Formation and the lower part of Asmari Formation were studied in two wells of Marun oil field. Based on the previous biostratigraphic studies, the age of the upper part of Pabdeh Formation is Late Eocene and the lower part of Asmari Formation is Oligocene. Based on the cyclostratigraphy study, using cyclolog software, five negative boundary levels (NB) and four positive boundary levels (PB) were identified and based on these boundary levels, four sedimentary cycles were determined. Boundary levels and sedimentary cycles identified in these wells corresponded to biological boundaries or maximum sea level. Based on the study, the first sedimentary cycle (NB1000-PB1000) Corresponding to the late Eocene/Oligocene time interval., the second sedimentary cycle (NB2000-PB2000) corresponding to Ruplin-Chattian-Chattian, the third sedimentary cycle (NB3000-PB3000) and the fourth sedimentary cycle (NB4000-PB4000) were identified
Key words: Cyclolog, cyclostratigraphy, NB – PB Boundary surfaces, Pabdeh formations, Asmari formation, Marun oilfield and Cyclolog.
[1] ر سوبی ]آقانباتی، ع (1385) زمین شناسی ایران: سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586.
[2] آورجانی، ش.، محبوبی، ا.، موسوی حرمی، ر (1390)، ريز رخساره، محيط هاي رسوبي و چينه نگاري سكانسي رسوبات اُليگو ميوسن (سازند آسماري) در ميدان نفتي كوپال، فروافتادگي دزفول مركزي: فصلنامه زمين شناسي ايران، سال پنجم، شماره نوزدهم، صفحات 45-60.
[3] آورجانی، ش.، موسوی حرمی، ر.، محبوبی، ا.، رحیم پور بناب، ح.، امیری بختیار، ح (1390)، چینه نگاری سکانسی و بررسی کیفیت مخزنی سازند آسماری در فروافتادگی دزفول شمالی (میدان¬های نفتی هفتکل، کوپال و مارون)، حوضه زاگرس، جنوب غرب ایران: رساله دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد، خرداد 1394، 354 صفحه.
[4] آورجانی، ش.، همت، م.، سبکرو، م.، صادقی، ر.، طاهری، م.ر (1391)، توصیف مغزه¬ها، چینه نگاری زیستی، رخساره¬ها و محیط رسوبی، چینه نگاری سکانسی و دیاژنز سازند آسماری در میدان نفتی مارون: گزارش شماره پ- 7489. شرکت ملی نفت مناطق نفت خیز جنوب، 85 صفحه، گزارش منتشر نشده.
[5]آورجانی، ش.، موسوی حرمی، ر.، محبوبی، ا.، ح.، امیری بختیار، ح (1390)، چینه¬نگاری چرخه¬ای و تطابق مخزنی رسوبات اُلیگو-میوسن (سازند آسماری) در میدان نفتی مارون، حوضة زاگرس: مجله زمین شناسی نفت ایران، سال سوم ، شماره 4، صفحات 23- 37.
[6]اکبری، ن.، همت، م.، طاهری، م.، سبکرو، م.، صادقی، ر ( 1390)، مطالعه بایواستراتیگرافی، ریز رخساره¬ها، محیط رسوبی، و سکانس استراتیگرافی مخزن آسماری میدان نفتی بی بی حکیمه گزارش شماره پ- : شرکت ملی نفت مناطق نفت خیز جنوب، 85 صفحه، گزارش منتشر نشده.
[7]خلیلی، ا.، وزیری مقدم، ح.، آرین، م.، صیرفیان، ع(1400)، بررسی سیکلواستراتیگرافی مخزن آسماری در میادین نفتی کرنج، پرنج و پارسی: مجله زمین شناسی نفت ایران، سال 10، شماره 20، پاییز و زمستان 1399، ص 1- 16.
[8]رحمانی، ع.، غبیشاوی، ع ( 1389)، سکانس استراتیگرافی سازند آسماری در میدان نفتی لب سفید(جنوب غرب ایران): چهاردهمین انجمن همایش زمین شناسی ایران و بیست و هشتمین گردهمایی علوم زمین، دانشگاه ارومیه.
[9]رحمانی، ع (1391) آشنايي با نرم افزار سيکلولاگ و کاربردهاي آن در صنعت نفت(مطالعات چينه نگاري سکانسي)، مطالعـه مـوردي مخـزن آسماري ميدان نفتي پارسي (چاه شماره 19): شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب.
[10]غبیشاوی، ع.، رحمانی، ع (1385) سکانس استراتیگرافی سازندهای سروک و ایلام در میدان نفتی آب تیمور(چاه شماره 14)گزارش شماره پ- 5918، شرکت ملی نفت مناطق نفت خیز جنوب، 67 صفحه، گزارش منتشر نشده.
[11]غبیشاوی، ع.، رحمانی، ع ( 1389) مطالعه محیط رسوبی و سکانس استراتیگرافی مخزن بنگستان در میدان نفتی رگ سفید(چاه شماره 14)گزارش شماره پ- 6966، شرکت ملی نفت مناطق نفت خیز جنوب، 42 صفحه، گزارش منتشر نشده.
[12]غبیشاوی، ع.، شب افروز، ر.ا ( 1389) تطابق چینه شناسی در چاه مورد مورد مطالعه مخزن بنگستان میدان نفتی گچساران بر اساس نرم افزار Cyclolog ، گزارش داخلی شرکت ملی نفت مناطق نفت خیز جنوب، 13 صفحه، منتشر نشده.
[13]گودرزی، م.، وحیدی نیا، م.، امیری بختیار، ح.، نورایی نژاد، م.ر ( 1398)، مطالعات چینه شناسی و فسیل شناسی بخش فوقانی سازند پابده و بخش زیرین سازند آسماری با تاکید بر مرز بین دو سازند در میدان نفتی مارون با استفاده از مطالعات چینه نگاری و نرم افزار سیکلولاگ: پایان نامه کارشناسی ارشد، 328 ص.
[14]گودرزی، م.، امیری بختیار، ح.، نورایی نژاد، م.ر (1398)، مقایسه مرز آشکوب¬های بخش بالایی سازند پابده و بخش زیرین سازند آسماری در چاه A میدان نفتی مارون با سطوح مرزی NB و PB با استفاده از نرم افزار سیکلولاگ: پنجمین همایش انجمن رسوب شناسی ایران، اسفند 1398.
[15]گودرزی، م.، وحیدی نیا، م.، امیری بختیار، ح.، نورایی نژاد، م.ر (1398)، زیست چینه¬نگاری، ریز رخساره¬ها و محیط رسوبگذاری سازند آسماری در یکی از چاه¬های میدان نفتی مارون و مقایسه آن با سایر نواحی زاگرس. نشریه علمی پژوهشی رخساره¬های رسوبی، جلد 12، شماره 2، 1398.
[16]گودرزی، م.، امیری بختیار، ح.، نورایی نژاد، م.ر (1398)، دیرینه¬شناسی و محیط¬های رسوبی بخش بالایی سازند پابده و بخش زیرین سازند آسماری در چاه¬های A و B میدان نفتی مارون، شمال¬ شرق اهواز: نشریه علمی پژوهشی رسوب شناسی کاربردی، دوره 7، شماره 13، بهار و تابستان 1398.
[17]گودرزی، م.، امیری بختیار، ح.، نورایی نژاد، م.ر.، عظام پناه، ی.ا (1399)، ریزرخساره¬ها، دیرینه بوم شناسی، اجتماعات کربناته و بررسی سطوح مرزی NB ، PB با مرز آشکوب¬های سازند آسماری با استفاده از نرم افزار سیکلولاگ در یکی از چاه-های میدان نفتی مارون: نشریه علمی پژوهشی رسوب شناسی کاربردی دوره 8، شماره 15 ، بهار و تابستان 1399.
[18]مطیعی، ه (1372) چینه¬شناسی زاگرس: از انتشارات طرح تدوین کتاب زمین¬شناسی ایران، 536.
[19]مهدور، م.ر.، فارسی مدان، م.، کمالی، ز. 1394 ، بررسی عملکرد شگستگی¬ها و تعیین تنش برجا در سازند مخزنی آسماری میدان نفتی مارون بر اساس تفسیر نتایج نمودارهای تصویرگر: فصلنامه زمین ساخت. دوره 1، شماره 2، صفحات 14- 35.
[20]نیسی، ع.، قادری، ع.، غبیشاوی، ع.، الله کرم پور دیل، م (1396)، زيست چینه¬نگاري، بررسي ريزرخساره¬ها و چينه¬نگاري سکانسي سازند آسماري به کمک نرم افزار سيکلولاگ در ميدان نفتي قلعه نار، حوضه زاگرس: نشریه علمی پژوهشی زمین شناسی نفت ایران، سال ششم، شماره 12، ص 22- 44.
[21]هداوند خانی، ن.، صادقی، ع.، آدابی، م . ح.، طهماسبی، ع. ر (1397) سنگ چینه نگاری و زیست چینه نگاری سازند پابده در برش روستای چهارده (پهنه ایذه، خوزستان): فصلنامه علوم زمین، سال بیست و هفتم، شماره 107، ص 137 – 150.
[22] Alavi, M (2004) Regional stratigraphy of the Zagros fold-thrust belt of Iran and its proforeland evolution. American Journal of Science, 304: 1–20.
[23] De Jong, M., Smith, D., Djin Nio, S., Hardy, N (2006) Subsurface correlation of the Triassic of the UK southern central graben: new look at an old problem. 24: 103-109.
[24] Dunham R. 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture, in Ham, W.E., (ed.), Classification of carbonate rocks. AAPG Memoir 1, Tulsa, 108–121.
[25] Embry A.F. and Klovan. J.E. 1971. A late Devonian reef tract on northeastern Banks Islands, Nortwest Territories. Bulletin of Canadian Petroleum Geology, 19: 730–781.
[26] Embray A., 2009, Practical Sequence Stratigraphy, Canadian Society of Petroleum Geologists’ monthly
magazine, The Reservoir, between May 2008 and September 2009.
[27] Gradstein F., Ogg J,. Smith A. 2004. A Geological Time Scale 2004: Cambridge, U.K, Cambridge University Press, p. 589.
[28] James G. A. Wynd J. G .1965. Stratigraphic nomenclature of Iranian Oil Consortium Agreement Area. AAPG Bulletin, 49: 2182 - 2245.
[29] Jong, M.G.G. DE, Nio, S.D., Smith, D.G. and Bohm,A.R. ,2007, Subsurface correlation in the Upper
Carboniferous of the Anglo-Dutch Basin using the climate stratigraphic approach. First Break, 25,
December 2007, 49-59.
[30] Hilgen F., Schwarzacher W., Strasser A., 2004. Concept and Definitions in Cyclostratigraphy (Second Report of Cyclostratigraphy Working Group). In: Cyclostratigraphy: Approaches and Case Histories. SEPM (Society for Sedimentary Geology): 303-305.
[31] Laursen, G.V, Monibi, S., Allan, T.L., Pickard, N.A.H., Hosseiney, A., Vincent, B., Hamon, Y., Van Buchem, F.S.H., Moallemi, A., and Driullion, G (2009) The Asmari Formation revisited: Changed stratigraphic allocation and new biozonation, First international petroleum conference & exhibition, Shiraz, Iran.
[32] Nio, S. D., Brouwer, J. H., Smith, D., de Jong, M., & Böhm, A. R. (2005). Spectral trend attribute analysis: applications in the stratigraphic analysis of wireline logs. First break, 23(4). : 71-75.
[33] Nio, S. D., A. R. Bohm, H. H. brouwer, M.G.G. De jong and D. G. smith, 2006, Climate
stratigraphy, principles and applications in subsurface correlation. EAGE short course series, 1: 130 P.
[34] Nio, S. D., Böhm, A. R., Brouwer, J. H., De Jong, M. G. G., Smith, D. G. (2014). Climate stratigraphy: Principles and applications in subsurface correlation. Earthdoc.
[35] Perlmutter M.A . Mattews M.D, 1990, Global cyclostratigraphy – a model. In Cross, T. (Ed)
Quantitative, Dynamic Stratigraphy, Prentice Hall, 233-260.
[36] Perlmutter M.A., Radovich B.J., Matteews M.D., Kendal C.G.St.C. 1998, The
impact of high frequency sedimentation cycles on stratigraphic interpretation. In Gradstein, F., Sandvik, K.O. and Milton, N.J. (Eds) Sequence Stratigraphy, Concepts and Applications, Elsevier,
141-170
[37] Strasser A., Hilgen F.J., Helgen P.H. 2006. Cyclostratigraphy, concepts, definitiond and applications, Newletters on Stratigraphy Journal, 42 (2): 75-114.
[38] Richardson, R.K (1924) The geology and oil measures of southwest Persia, Journal Institute Petroleum Technology, 10, 256–283.
[39] Thomas, A. N (1948) The Asmari limestone of southwest Iran; Anglo-Iranian Oil Company Report, 706 p, unpublished
[40] van Buchem F.S.P. Allan T.L. Laursen G.V. Lotfpour M. Moallemi A. Monibi S. Motiei H. Pickard N.A.H. Tahmasbi A.R. Vedrenne V. and Vincent B. 2010. Regional stratigraphic architecture and reservoir types of the Oligo-Miocene deposits in the Dezful Embayment (Asmari and Pabdeh formations) SW Iran. Geological Society, London, Special Publications, 329: 219–263.
[41] Wynd, J.G (1965) Biofacies of the Iranian oil Consortium Agreement Area (I.O.O.C), Unpublished Report no. p. 1082, 88.