تغييرات رخساره ای، ضخامتی و سرشت نمایی سازند عرب (سورمه) در بخش شرقی خلیج فارس
محورهای موضوعی : شاخه های دیگر علوم زمین در ارتباط با زمین شناسی نفت
علیرضا بشری
1
(شرکت ملی نفت ایران )
کلید واژه: خلیج فارس سازند سورمه سازند عرب رخساره پتروگرافی سرشت نمایی مخزن میادین سلمان, رشادت, رسالت. ,
چکیده مقاله :
زونهاي مخزني سازند عرب به سن كيمرجين- تیتونین Kimmerigian-Tithonian)) حاوي هيدروكربور مي باشند كه در كشورهاي ايران امارات قطر و بویژه عربستان داراي بالا ترین پتانسيل نفتي مي باشند . اين زونها در آب و هوايي بسيار گرم رسوب كرده اند وبا گرمتر شدن هوا در زمان بريازين تا تيتونين محيطهاي سبخايي گسترش بيشتري پيدا كرده است. سازند متراكم هيت از جنس انيدريت كه نقش پوش سنگ سازند عرب را بازي مي كند بر روي سازند عرب رسوب كرده است زونهاي مخزني سازند عرب شامل سيكلهاي رسوبي متعددي از محيطهاي بين حد جزر ومدي وبالاي حد جزر ومدي ومحيطهاي كم عمق زير حد جزر ومدي مي باشند واز انيدريت توده اي يا بين لايه اي با نسبتهاي گوناگون از سنگ آهك ودولوميت تشكيل شده اند . در این مطالعه زونهاي مخزني سازند عرب و هيت يك روند كاهش ضخامتي را از غرب (میادین سلمان، رسالت و رشادت)بسوی شرق (میادین سیری) نشان مي دهند كه بسوی نواحي شرقي با توجه به ضخامت كم، دور بودن از سنگ منشا وهمچنين نداشتن پوش سنگ مناسب، و نداشتن کیفیت مخزنی مناسب، پتانسيل هيدروكربوري در اين افق مخزني دیده نشده است . سازند عرب تشکیل دهنده تناوب انیدریت با مقادیر گوناگون اهک و دولومیت و عموما حاوی واحد های پسرونده که در یک پلات فرم کربناته رسوب نموده است. این سازند در میدان سلمان حاوی لایه های مخزنی ضخیم که در بر گیرندهintertidal Pack/ grainstones همراه با تخلل و تراوایی بالا و پوش سنگ مناسب میباشد. مطالعات انجام یافته نوید وجود هیدروکربور در ساختمانهای حفاری نشده در بخش هایی از این ناحیه را نشان میدهد.
The Kimmerigian-Tithonian) Arab Zone are the prolific hydrocarbon bearing resrvoirs in the eastern part of the Persian Gulf,offshore,Iran.They were deposited in an arid climate which dominate during late Jurassic. The Berriasian to Thitonian Hith formation wich overlies the Arab reservoir constitutes the cap rock,wich just to the east gradually pinches out and form a N-S feather adge. The study reveals that Arab zones form a massive to interbedded anhydrite with varying proportion of limestone and dolomite and generally have regressive units which was deposited on a broad carbonate platform .This formations are thick in center (Salman field) and mostly consist of intertidal pack/grainstones with high porosity/permeability,good cap rock and also close to the source rock,which has the most hydrocarbon potential, but towards east the layers getting thinner with unsuitable cap rock and are away from source rock ,so as a result Arab formation in this part of the Persian Gulf doesn,t seem to be attractive. This study reveals that there is still some undrilled structure within this area which could be attractive for further Exploration drilling.
[1] پایان نامه. جهان مهین . ر. 1381 تعقیرات رخساره ای و ضخامتی سازند هیت و عرب از میدان سلمان بسمت میدان سیری و تاثیر ان بر تجمع هیدرو کربور واقع در خلیج فارس. کار شناسی ارشد مهندسی اکتشاف نفت، دانشکده فنی دانشگاه تهران. #
[2] پایان نامه.پاپی نژاد . آ. 1390 برسی خواص پتروفیزیکی و تعیین رخساره الکتریکی سازند سورمه فوقانی (عرب) در میدان بلال واقع در خلیج فارس. کار شناسی ارشد زمین شناسی نفت، دانشگاه ازاد اسلامی ، واحد علوم تحقیقات تهران. #
[3] ظهوریان.س. 1385. برسی خواص مخزنی سازند عرب میدان بلال واقع در خلیج فارس.اولین کنگره مهندسی نفت ایران 1358. #
[4] پایان نامه. ظهوریان.س. 1385. کاربرد داده های پترو فیزیکی و پتروگرافی جهت مدلسازی سازند سورمه (عرب) در میدان بلال واقع در خلیج فارس. کارشناسی ارشد رشته مهندسی اکتشاف نفت. دانشکده فنی دانشگاه تهران#
[5] پایان نامه.یوسف پور. م ،1383. مطالعه محیط رسوبی وکیفیت مخزنی سازند سورمه فوقانی(عرب) در میدان رشادت واقع درخلیج فارس، پایان نامه کارشناسـی ارشـد، دانشـگاه تهران.#
[6] SCHLUMBERGER WELL EVALUATION CONFERENCE, Abu Dhabi, November 1981.#
[7] RASTEGAR,M,. Optimization of Multiple Bit Runs Based on ROP Models and Cost Equation for One of the Persian Gulf Carbonate Reservoirs: MSc. Thesis , Faculty of Graduate Studies, Petroleum University of Technology & University of Calgary.#
[8] RASHIDI, B., 2007, Real time bit wear analysis and drilling optimization_ A case study for a well in an Iranian Offshore Field. : MSc. Thesis , Faculty of Graduate Studies, Petroleum University of Technology & University of Calgary (PUT), .#
[9] AZAR,S.Peebler,R.1995. ,Sequence stratigraphy of the Hith/Arab formation Off shore Abu Dhabi,U.A.E.#
[10] AZAR,S., 1989: "Preliminary investigations into possible stratigraphic traps,Off shore Abu Dhabi. paper SPE presented at the Bahrain MEOS. #
[11] MATTOS, ,J.E 1994"Upper Jurassic-Lower Cretaceous stratigraphy: The Arab, Hith and Rayda formations in Abu Dhabi." Micropalaeotology and Hydrocarbon Exploration in the Middle East . #
[12] AL DAMAKI, F., LAWRENCE, D, SINGLETON, A, REDDY, B., POPA, G and CORTES, B., 2012 Integrated understanding of Enhanced
Reservoir properties through Fracturing and dissolution, Case study from late Jurassic Arab Formation in a Large Gas Field Onshore UAE. GEO 2012.#
[13] MICHAEL, J., HEAP,PTRICK BAUD,. THIERRY REUSCHLE and PHILIP, G. MEREDITH ,. 2014و Stylolites in limestones: Barriers to fluid flow? Geology, P.51-54 #
[14 ]BASHARI, A.,1988. Occurrence of Heavy Crude Oil in the Persian Gulf, in R.F. Myer and E. J. Wiggins, (Eds.): Fourth International UNITAR/ UNDP Conference On Heavy crude and Tar Sands, V.2, Geology, Chemistry: International Conference on Heavy Crude and Tar Sands, , Edmonton, Alberta, Canada, 2, 204-214, August 1988.#