تحليل شکستگي‌هاي سازند آسماري تاقديس دارا، به عنوان مدل آنالوگ مخازن هيدروکربني زير سطحي آسماري
محورهای موضوعی : شاخه های دیگر علوم زمین در ارتباط با زمین شناسی نفتسعید محمدی اصل 1 , علی فرضی پور صائین 2 * , قدرت الله شفیعی 3
1 - دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه اصفهان
3 - شرکت نفت
کلید واژه: مخزن آسماري, شکستگي, تاقديس دارا, فرو افتادگي دزفول جنوبي,
چکیده مقاله :
کيفيت مخازن آسماري، به عنوان سنگ مخزن تقريباً سه چهارم نفت اکتشاف شده در جنوب غرب ايران، غالباً تحت تاثير سيستم شکستگي‌ها مي‌باشد. در اين مطالعه به منظور بررسي الگوي شکستگي‌ها در مخازن آسماري و همچنين ارائه مدل آنالوگ براي ساير مخازن آسماري، تاقديس دارا در فرو افتادگي دزفول جنوبي که داراي رخنمون وسيعي از سازند آسماري مي‌باشد، مورد بررسي قرار گرفته است. در طي مطالعات صحرايي يازده ايستگاه بر روي سازند آسماري تاقديس دارا در موقعيت‌هاي مختلف ساختاري، بررسي شده است. در يال جنوب غربي چهار دسته شکستگي با وضعيت AZ40-50,AZ130-140,AZ10-20,AZ80-90 ، در يال شمال شرقي چهار دسته شکستگي با وضعيت AZ130-140,AZ50-60,AZ170-180,AZ110-120 و در ناحيه لولايي سه دسته شکستگي با وضعيت AZ50-60,AZ130-140, AZ0-10 شناسايي گرديدند. تمام دسته شکستگي‌هاي شناسايي شده از لحاظ ساختاري مرتبط با چين خوردگي هستند. زمان نسبي تشکيل شکستگي‌هاي شناسايي شده نسبت به چين خوردگي در طي اين مطالعه، قبل و يا همزمان با چين خوردگي تشخيص داده شدند. دامنه تعييرات تراکم شکستگي در رخنمون آسماري تاقديس دارا بر اساس مطالعات صحرايي 2 تا 11.75 شکستگي، در متر متغير است. دامنه تغييرات طول شکستگي‌ها بر اساس مطالعات صحرايي از 1 متر تا 25 متر مي‌باشد و بيشتر شکستگي‌ها داراي طولي کمتر از 5 متر مي‌باشند. همچنين در اين مطالعه مشخص گرديد بين تراکم شکستگي و ضخامت لايه بندي، رابطه لگاريتمي منفي برقرار است.
The quality of the Asmari Formation, as the reservoir rock of almost three-quarters of the explored oil In Southwest Iran, is often affected by the fractures system. In this paper, in order to study fracture patterns in the Asmari Formation, as well as to present an analog model for other Asmari reservoirs, the Dara anticline in South Dezful depression, which has extensive outcrops of the Asmari Formation, has been studied. During field studies, eleven stations on the anticline, in its different structural positions, have been investigated. In the southwestern limb, four fracture sets trending AZ40-50,AZ130-140,AZ10-20,AZ80-90, in the northeastern limb four fracture sets trending AZ130-140,AZ50-60,AZ170-180,AZ110-120, and in its hinge area, three fracture sets with AZ50-60,AZ130-140,AZ0-10 trends have been identified. From the structural perspective, all the identified fracture sets are associated with folding. In this study, the relative formation time of the identified fractures relative to folding, has been diagnosed as before or simultaneously with folding. Based on field studies, fractures density in the Dara anticline, the Asmari outcrop, ranges from 11.75 to 2 fractures per meter. Indeed, variation range of the fracture length is 1 to 25 m and most fractures have a length of lower than 5 meters. Also, in this study it was found that there is a negative logarithmic relationship between fracture density and sedimentary layers thickness.
[1]محمدي اصل، س.، فرضي پورصائين، ع.، صفايي، ه.، 1395، تحليل هندسي و کينماتيکي شکستگي‌هايمحدوده تاقديس دارا، در فرو‌افتادگي دزفول: مجله زمين شناسي کاربردي پيشرفته، شماره20، صفحه 41-51 #
[2]مطيعي، ه.، 1374، زمين شناسي نفت زاگرس: دو جلد، طرح تدوين كتاب زمين شناسي ، 1009صفحه#
[3] معماريان، ه.، 1388، زمين شناسي ساختاري، موسسه دانشگاه تهران، 842 صفحه#
[4] نورايي نژاد،خ.، اميري بختيار، ه.، محمديان، ر.، ساعدي، ق.، 1380، تعيين غيرمستقيم گسترش شکستگي ها در مخزن
آسماري ميدان نفتي مارون، مجله اکتشاف و توليد، شماره 90 ، صفحه 52#
[5] BERBERIAN, M., King, G.C.P., 1981, Towards a Paleogeography and Tectonic Evolution of Iran: Canadian journal of earth sciences, 18(2), 210-265#.
[6] FALCON, N.L., 1974, Southern Iran: Zagros mountains. in: Spencer a (Ed) Mesozoic–Cenozoic Orogenic Belts: Geol Soc London Spe Pub, 41,99–211#
[7] Homke,S.,2007, Timing of Shortening and Uplift of the Pusht –e Kuh arc in the Zagros A Combined Magnetostratigraphy and Fold- and- Thrustbelt (iran) Apatite Thermochronology Analysis: P.HD. Thesis, Faculty Of Geologia, Barcelona University, 213#
[8]JAMES, G.A., WYND, J.G., 1965, Stratigraphic Nomenclature of Iranian oil Consortium Agreement Area: AAPG Bulletin, Vol: 49, No: 12, 2182-2245#
[9] MCQUILLAN, H., 1967, Fractuer Density in Asmari Formation and its Relationship to Bed Thickness and Structural Seeting : IOOC, report No.1134#
[10] MCQUILLAN, H., 1973, Small scale Fractuer Density in Asmari Formation of Southwest and Itsrelationship to Bed Thickness and Structural Seeting : AAPG, Bull, V. 57, No. 12 , 2367-2385#
[11] #PRICE, N.J., 1966, Fault and joint Development in Brittle and Semi- Brittle Rooks, Program, Oxford
[12] SEPEHR, M., COSGROVE, J.W., 2005. Role of the Kazerun Fault Zone in the Formation And Deformation of the Zagros Fold-Thrust Belt, Iran. Tectonics 24, TC5005, doi 10.1029/2004TC001725#.
[13] STEARNS, D.W., 1964, Macrofracture Patterns on Teton Anticline, Northwest Montana: American Geophysical Union Transactions, 45, 107-1083#.
[14] STEARNS, D.W., 1968a,Fracture as a Mechanism of Flow in Naturally Deformed Rock, in Kink Bands
and Brittle Deformation, AJ Baer and DK Norris, eds. Geol. Soc. Canada Paper 68-52, P. 79-95#.
[15] STEARNS, D.W., 1968b, Certain Aspects of Fracture In Naturally Deformed Rocks, Rock Mechanics Seminar, Bedford, Massachusetts: Air Force Cambridge Research Laboratory, 97–116#.
[16]# STEARNS, D.W., and FRIEDMAN , M.,1972, Reservoirs in Fractured Rocks: AAPPG, Bull, 16, 82-106.
[17] TALBOT, C.J., and ALAVI, M., 1996, the Past of a Future Syntaxis Across the Zagros: Geological Society London, Special Publications, 100(1),.89-109#.
[18] TWISS, R.J., and MOORES, E.M., 1992, Structural Geology Freeman. New York, 532#.
[19] #VAN, PLUIIJM, B.A., MARSHAK, S., 2004, Earth Structure: an Introduction to Structural Geology and Tectonics. New York: WW Norton; 2nd ed.