شناسایی گاز در سنگ کربنات با استفاده از تبدیل موجک
محورهای موضوعی : پترو فیزیکحسن عمرانی 1 * , هاشم عمرانی 2
1 - دانشگاه صنعت نفت دانشکده نفت اهواز
2 - دانشکده مهندسی شیمی و نفت
کلید واژه: تبدیل موجک , نمودارهای پتروفیزیکی , تخلخل , اشباع آب , شناسایی گاز در سنگ کربنات,
چکیده مقاله :
از نمودارهای پتروفیزیکی برای شناسایی جنس سنگ و نوع سیال در مخزن استفاده می شود. شناسایی گاز در سنگ ماسه و کربنات یکی از کاربرد های مهم نمودارهای پتروفیزیکی است. اما شناسایی گاز در سنگ کربنات توسط نمودارهای پتروفیزیکی گاهی با عدم قطعیت همراه است .لذا در این حالت برای شناسایی گاز از ابزار R.F.T (Repeat Formation Tester) استفاده می شود. ابزار R.F.T فشار را در اعماق مختلف سنگ مخزن اندازه گیری می کند و با محاسبه گراديان فشار نسبت به عمق نوع سيال شناسایی مي شود. از معايب ابزار R.F.T راندن آن در حضور دكل حفاري (افزايش دكل - روز)، هزينه راندن ابزار، ضرورت مناسب بودن قطر حفره چاه (عدم ريزش حفره چاه ) ، نقاط با تخلخل نوترون بيش از 15 درصد و همچنین گير كردن ابزار در حفره چاه و مانده يابي آن است. هدف از این مطالعه ارائه روشی ساده و کاربردی جهت شناسایی گاز در سنگ کربنات می باشد. در این مطالعه با استفاده از تبدیل موجک ، نویز های موجود در داده های تخلخل و اشباع آب حذف و سپس با استفاده از داده های نویززدایی شده تخلخل و اشباع هیدروکربور، روشی ساده و کاربردی جهت شناسایی گاز در سنگ کربنات ارائه می شود. مهمترين دستاورد اين مطالعه حذف ابزار R.F.T و در نتيجه كاهش هزينه حفاري و مخاطرات ناشي از گير ابزار R.F.T در چاه است. نتایج این مطالعه نشان می دهند که با استفاده از روش ارائه شده با اطمینان می تواند نوع سیال را در سنگ مخزن شناسایی داد.
Gas can be diagnosed in clean sand rock by petrophysical log. It is not easy to determine the gas in carbonate rock by petrophysical log. The R.F.T. tool is used to determine the gas in carbonate rock. The fluid density in the rock is determined by calculating the pressure difference related to depth. The R.F.T. tool has some disadvantages, such as being expensive, taking much time to run, and rock having a neutron porosity of about 15%, and sometimes the R.F.T. tool is stuck in well. This study applies the wavelet transformation, a recent advance in signal analysis technique, to detect reservoir rock fluid. The porosity and water saturation are denoised using the "demy" mother wavelet. At last, the pore hydrocarbon saturation, porosity denoise by the "demy" wavelet, pore volume plot and R.F.T. tool are plotted together in one figure to identify the kind of fluid in sand and carbonate rocks.
[1] صادق نژاد،س.رضا پيشوايي،م.بزرگمهري،ر.تئوري موجك در مهندسي نفت- مجله ي اكتشاف و توليد
[ 2] Schlumberger Log Interpretation Principles/Applications. 1998. Seven Printing. March Sugar Land, Texas 77478.
[ 3]Geng X, Young, Y, Lu, P, and Zhao S.(1983), Delectric log – a logging method for determining oil saturation. SPE: Vol.35
[4] Dahlberg KE and Ference MV. (1984), a quantitative test of electromagnetic propagation (EPT) log for residual oil Determination. New Orlean; Pager DDD presented at 25th soc. of professional well log analyst annual logging symposium
[5]عزيزي، ه.، تخم چي، ب.، احمدي نوبري، ح.، 1390 ، "اهميت گزينش موجك مادر بهينه در تحليل داده ها در حوزه علوم زمين"، فصل نامه زمين شناسي ايران، شماره هجدهم،
[6] Wen – zheng yue Gau tau, (2006), liu. Identifying reservoir fluids by wavelet transform of well logs.SPE
[7] ملاجان ، م.معماریان ،ح.تخم چی ،ب. بكارگيري روش هاي تشخيص الگو جهت شناسايي سيا لات مخزني با استفاده از داده هاي پتروفيزيكي
[8] ملاجان ،ا.جاوید، م.معماریان ،ح.تخم چی ،ب.شرکتی ،ش.تشخيص سطوح تماس سيالات مخزني و نقش آن در تعيين سطوح سيالات پس از ذخيره سازي با استفاده از تكنيك موجك
[9]طاهردنگ کو، رضا و آبدیده، محمد،1393،آشکار سازی شکاف با استفاده از نمودار اشباع آب و آنالیز تبدیل موجک،دومین همایش ملی نفت و گاز ایران،کرمان،https://civilica.com/doc/309455.
[10] Mallat, S., 1999, “A wavelet tour of signal processing”, Academic Press, p. 66.
[11] Burrus, C.S., Burrus, C.Sidney, Guo, H. and Gopinath, R.A., 1997, Introduction to Wavelet and Wavelet Transforms: A Primer, Prentice Hall, 268.
[12] ابرتو سرا، چاه نگاري ، ترجمه ي دكتر غلام حسين نورزي
[13] عادل زاده ،م. اصول مهندسي بهره‌برداري و توليد - جلد سوم، انتشارات ستايش، 1388