ريزرخساره¬ها و چينه نگاري سکانسي سازند قم در برش‌هاي کوه چرخه (نطنز)، غرب زفره و ورتون (شمال شرق اصفهان)
محورهای موضوعی : زمین شناسی نفت
امیر پدرام آرا
1
(دانشجوی دکتری چینه شناسی و فسیل شناسی، گروه زمين شناسي، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران)
مهدی یزدی
2
(استاد چينه شناسي و فسيل شناسي، گروه زمين شناسي، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران)
زهرا ملکی
3
(استاديار تکتونيک، گروه زمين شناسي، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران)
علی بهرامی
4
(دانشيار چينه شناسي و فسيل شناسي، گروه زمين شناسي، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران)
کلید واژه: سازند قم, ريزرخساره, اليگوسن-ميوسن, چينه نگاري سکانسي.,
چکیده مقاله :
در اين پژوهش، نهشته هاي اليگوسن-ميوسن سازند قم در برش‌هاي کوه‌چرخه (نطنز)، غرب زفره و ورتون (شمال شرق اصفهان) مورد مطالعه قرار گرفت. به کمک مشاهدات صحرايي و مطالعه مقاطع نازک در بخش کربناته در برش هاي مذکور تعداد 8 ريزرخساره شناسايي شد که از بخش هاي کم عمق لاگون تا درياي باز ته نشست شده اند و محيط رسوبي ته نشست سه برش به دليل عدم وجود ريف برجا و حضور سدهاي بايوکلاستي و عدم وجود ريزش، يک رمپ همشيب کربناته تشخيص داده شد. بر اساس مطالعات چينه نگاري سکانسي، هر يک از برش هاي مورد مطالعه داراي 2 سکانس رسوبي درجه ي 3 هستند.در برش کوه چرخه هر دو سکانس داراي سيستم تراکت TST و HST بوده که با يک مرز سکانسي از نوع SB2 از هم جدا مي شوند. در برش غرب زفره سکانس اول داراي سيستم تراکت TST و HST بوده و با يک مرز سکانسي از نوع SB1 از سکانس دوم که شامل سيستم تراکت LST، TST و HST بوده جدا مي گردد. در برش ورتون سکانس اول از نوع تجمعي بوده و از سکانس دوم که شامل سيستم تراکت TST و HST بوده با يک مرز سکانسي از نوع SB2 جدا مي شود.
In this research, the deposits of the Oligocene-Miocene Qom Formation in Kuh-e Charkheh (Natanz), Western Zefreh and Varton sections, northeastern Isfahan were studied. According to the field observations and thin section analysis in Carbonate part of the mentioned sections, 8 microfacies were identified, which were deposited from shallow part of lagoon to open marine and the sedimentary environment of 3 sections due to absence of reef and presence of bioclastic barrier and absence of spillage, the homoclinal carbonate ramp was detected. According to the sequence stratigraphic studies, each of the studied sections has two 3rd sequences. In Kuh-e Charkheh section, both sequences include of TST and HST, which are separated by sequence boundary SB2. In the western Zefreh section, the first sequence includes of TST and HST that is separated from the second sequence (include of LST, TST and HST) with sequence boundary SB1. In the Varton section, the first sequence is aggredation type and separated from the second sequence, which include TST and HST by a sequence boundary SB2.
] آفتابي آراني، ا.، عاشوري، ع.ر.، دانشيان، ج.، قادري، ع.، آريانسب، م.ر.، آناليز رخساره¬هاي، 1399، محيط رسوبي و چينه¬نگاري سکانسي سازند قم در ناحيه نراق، مجله زمين شناسي نفت ايران، شماره 19، 23-44.
[2] آقانباتي، ع.، 1385 ، زمين شناسي ايران: سازمان زمين شناسي و اکتشافات معدني کشور، 586 ص.
[3] خلعت بري جعفري، م.، و اعلايي مهابادي، س.، 1371 ، نقشه زمين شناسي نطنز با مقياس 1:100،000 ، سازمان زمين شناسي و اکتشافات معدني کشور
[4] رادفر ج.، 1381، نقشه زمين شناسي اردستان (مقياس 1:100000) ، سازمان زمين شناسي کشور.
[5] رحيم زاده، ف.، 1373، زمين شناسي ايران: اليگوسن ميوسن-پليوسن، سازمان زمين شناسي و اکتشافات معدني کشور.
[6] صفري، ا.، قنبرلو، ح.، و محمدي، ا.، 1399، ريزرخساره ها، محيط رسوبي و چينه نگاري سکانسي سازند قم در ناحيه مرق) جنوب غرب کاشان (، مجله زمين شناسي نفت ايران، شماره 20 صفحه 44-61.
[7] صيرفيان، ع.، ترابي، ح.، شجاعي، م.، 1385، ميکروفاسيس و محيط رسوبي سازند قم در منطقه نطنز (کوه چرخه) ، مجله پژوهشي علوم پايه اصفهان، دوره 23، شماره1، 137-150.
[8] محمدي، ا. و عامري،ح.، 1395 ، ريزرخساره ها و مدل رسوبگذاري سازند قم در ناحيه خورآباد (جنوب شرقي قم) ، پژوهش¬هاي دانش زمين، جلد 7 ، شماره 28 ، 37 – 58.
[9] منوچهري، ز.، محتاط، ط.، آقانباتي، ع.، خلعتبري جعفري، م.، وکيل باغميشه، ف.، 1400، زيست چينه¬نگاري و سنگ چينه نگاري نهشته¬هاي سازند قم در برش تاقديس نواب) جنوب خاور
کاشان(، فصلنامه علمي علوم زمين، دوره سي ويكم، شماره 3، پياپي 121 ، صفحه 145 تا 15.
[10] مهياد، م.، صفري، ا.، وزيري مقدم، ح. و صيرفيان، ع.، 1397 ، بازسازي شرايط محيط رسوبي ديرينه و شناسايي سکانس هاي رسوبي موجود در سازند قم براساس ميکروفاسيس ها در ناحيه کهک (جنوب غرب قم)، نشريه زمين شناسي نفت ايران، جلد هشتم، شماره 15 ، 32 –48.
[11] نوري، م.، کوهستاني، ح.، نباتيان، ق.، مختاري، م.ع.ا.، زهدي، ا.، 1400، زمين شناسي، کانه زايي و ژنز کانسار سلستين مادآباد، جنوب غرب زنجان، نشريه زمين شناسي ايران، شماره 60، 59-75.
[12] ABAIE, I., 1964, History and development of the Alborz and Sarajeh fields of Central Iran: Petrol. Inst. Bull., 15, 561-574.
[13] ASPRION, U., WESTPHAL, H., NEIMAN, M. and POMAR, L., 2009, Extrapolation of depositional geometries of the Menorcan Miocene carbonate ramp with ground-penetrating radar: Facies, 37-46.
[14] BERBERIAN, M. and KING, G.C.P., 1981, Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran: Canadian Journal of Earth Sciences, 18, 210–265.
[15] BERBERIAN, M., 1983, The southern Caspian; a compressional depression floored by a trapped, modified oceanic crust: Canada Journal Earth Science.
[16] BRADY, M., and BOWIE, C.H., 2017, Discontinuity surfaces and microfacies in a stormdominated shallow Epeiric Sea, Devonian Cedar Valley Group, Iowa: Depositional Record, 2(3), 136–160.
[17] BRANDANO, M., and CORDA, L., 2002, Nutrients, sea level and tectonics: constrains for the facies architecture of a Miocene carbonate ramp in central Italy: Terra Nova, 14, 257-262.
[18] CATUNEANU, O., ABREU, V., BHATTACHARYA, J.P., BLUM, M.D., DALRYMPLE, R.W., ERIKSSON, P.G., FIELDING, C.R., FISHER, W.L., GALLOWAY, W.E., GIBLING, M.R., and GILES, K.A., 2009, Towards the standardization of sequence stratigraphy: Earth-Science Reviews, 1, 1–33.
[19] CATUNEANU, O., BHATTACHARYA, J.P., BLUM, M.D., DALRYMPLE, R.W., ERIKSSON, P.G., FIELDING, C.R., FISHER, W.L., GALLOWAY, W.E., GIANOLLA, P., GIBLING, M.R., and GILES, K.A., 2010, Thematic Set: Sequence stratigraphy: common ground after three decades of development: First break, 1, 41–54.
[20] CATUNEANU, O., GALLOWAY, W.E., KENDALL, C.G.S.C., MIALL, A.D., POSAMENTIER, H.W., STRASSER, A., and TUCKER, M.E., 2011, Sequence stratigraphy: methodology and nomenclature: Newsletters on Stratigraphy, 44, 173–245.
[21] DA SILVA, A.C. and BOULVAIN, F., 2006, Upper Devonian carbonate platform correlations and sea level variations recorded in magnetic susceptibility: Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 240, 373–388.
[22] DUNHAM, R.J., 1962, Classification of carbonate rocks according to depositional texture, In: Ham,W.E. (Eds.), Classification of carbonate rocks, -A symposium: American Association Petroleum Geoloist, 1, 108–121.
[23] EMBRY, A.F. and KLOVAN, J.E., 1971, A late Devonian reef tract on northeastern Banks Islands, Northwest Territories: Bulletin of Canadian Petroleum Geology, 19, 730–781.
[24] FLUGEL, E., 2010, Microfacies of Carbonate Rocks, Analysis, Interpretation and Application. Springer-Verlag, Berlin, 976p.
[25] GANSSER, A., 1955, New aspects of the geology in Central Iran: Proceedings, 4" world Petroleum Congress. Rome, Seciton L/A/S, 280-300.
[26] GANSSER, A. and HUBER, H., 1955, Geological observations in the Central Elburz, Iran. Schweiz. Mineral. Petrography, Mitt., 42, 583-630.
[27] GEEL, T., 2000, Recognition of stratigraphic sequence in carbonate platform and slope deposits: empiricalmodels based on microfacies analysis of Palaeogene deposits in southeastern Spain: Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 155, 211-238.
[28] HALLOCK, P., and GLENN, E. C., 1986, Larger foraminifera: a tool for paleoenvironmental analysis of Cenozoic carbonate depositional facies. Palaios, 1: 44-64.
[29] HALLOCK, P., and POMAR, L., 2008, July. Cenozoic evolution of larger benthic foraminifers: paleoceanographic evidence for changing habitats: In Proceedings of the 11th International Coral Reef Symposium, Fort Lauderdale, Florida, 16-20.
[30] HUNT, D. T., and TUCKER, M. E., 1995, Stranded parasequences and the forced regressive wedge-systems tract: Deposition during base-level Fall-Reply: Sedimentary Geology, 95.
[31] KHALILI, M., BEAVERS, R. and TORABI, H., 2007, Depositional environment of the evaporitic unit (D-member) of the Qom Formation (Central Iran): Carbonates and Evaporites, 22, p. 101-112.
[32] MOHAMMADI, E., 2020, Sedimentary facies and depositional environments of the Oligocene-early Miocene marine Qom Formation, Central Iran Back-Arc Basin, Iran (northeastern margin of the tethyan seaway): Carbonates and Evaporites, 35, DOI: 10.1007/s13146-020-00553-0.
[33] NADIMI, A., and NADIMI, H., 2008, Tectonics Evolution of the Anarak Region, Central Iran: Bollettino di Geofisica Teorica edApplicata, 49, 79-84.
[34] PEDRAMARA A., ZÁGORŠEK K., BITNER M.A., YAZDI M., BAHRAMI A. and MALEKI Z., 2019, Bryozoans and brachiopods from the Lower Miocene deposits of the Qom Formation in North-East Isfahan (Central Iran): Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie Abhandlungen, 294(2), 229-250.
[35] POMAR, L., 2001, Type of carbonate platform: A genetic approach, Basin Research, 13, 313-334.
[36] POMAR, L., ESTEBAN, M., MARTINEZ, W., ESPINO, D., DE OTT, V.C., BENKOVICS, L. and LEYVA, T.C., 2015, Oligocene–Miocene carbonates of the Perla Field, Offshore Venezuela: Depositional model and facies architecture, In BARTOLINI, C., and MANN, P. (Eds.) Petroleum geology and potential of the Colombian Caribbean margin: AAPG Mermior, The American Association of Petroleum Geologist, 647–674.
[37] RASSER, M. W., SCHEIBNER, C., and Mutti, M., 2005, A paleoenvironmental standard section for Early Ilerdian trooical carbonate factories (Corbieres, France Pyrenees, Spain): Facies, 51, 218-232.
[38] RIEGL, B., POIRIEZ, A., JANSON, X. and BERGMAN, K.L., 2010, The gulf: facies belts, physical, chemical, and biological parameters of sedimentation on a carbonate ramp, In WESTPHAL, H., REIGL, B., and EBERLI, G.P. (Eds.), Carbonate Depositional Systems: Assessing Dimensions and Controlling Parameters: Springer, 1, 145–213.
[39] SILVESTRI, G., BOSELLINI, F.R., and NEBELSICK, J.H., 2011, Microtaphofacies analysis of lower Oligocene turbid-water coral assemblages: Palaios, 26, 805–820.
[40] TUCKER, M. E. and WRIGHT, V. P., 1990, Carbonate platforms: facies evolution and sequences: Internal Association Sedimentary, 2, p.328.
[41] VAZIRI-MOGHADAM, H., and TORABI, H., 2004, Biofacies and sequence stratigraphy of the Oligocene succession, Central Basin, Iran: N. Jb. Geol. Palaont., Stuttgart, 321-334.
[42] WILSON, J. L., 1975, Carbonate facies in geologic history: Springer Verlag, 471.